ЧӦПТЕЗІГЛЕРДЕ ХОЛ САЛЫЛДЫ, ПАЛҒАЛЫСТАР ТЫЫДЫЛДЫ
07.09.2022
Хабарлар
Хакасия пазы Валентин КОНОВАЛОВ паза Приморскай край губернаторының пастағы орынҷызы,
правительство кнезі Вера ЩЕРБИНА чӧптезігде хол салыбысханнар
Ӱртӱн айының 5 - 8 кӱннерінде Хакасияның делегациязы республика пазы Валентин Коноваловтың устаанынаң Чоннар аразындағы VII Іскеркі экономика форумында (ВЭФ) араласча. Экономика форумы Ыраххы Востоктағы федеральнай университеттің кампузында иртче
ХАКАСИЯ ДЕЛЕГАЦИЯЗЫ - ВЛАДИВОСТОКТА
ВЭФ - чоннар аразындағы чыл сай иртчеткен форум. Ол Азия паза Амыр тиңіс регионында экономикадағы палғалыс сурығларын ӱзӱрҷең кӱстіг паза кирек орын чіли сабланча. Аймах кӧстеглерде сидіксіністерні пӧгерге оңдайлар тапчаң килістіре орын полча.
2022 чылда форумның ӧӧн сурии - «Кӧп кӧстегліг тилекейзер чолда». Тоғыс программазы алты чардыхха пӧлілген. Андар чӱске чағын тоғыс мероприятиезі кирілген. Форум араласчылары хазна экономиказының, инвестицияларның, промышленностьтың паза пасха кӧстеглернің таңдағызын ӱзӱрчелер. Импорт нимелері орнына пос ниме-ноозын сығарарына паза аның тиліс оңдайларына алынҷа хайығ салылча. Тиксі алза, 30 аймах сурығ кӧдірілер - экономикадағы килкім алызығлардаң паза таарлағ ілҷірбезінең пасти культураа паза ӧсчеткен тӧлнің чир-суубысха хынызын тыыдарына теере.
Хакасия пазының паза Хакасия правительствозының пресс-службазы искіриинең, форумда республика правительствозы экономикада паза инновацияларда хада-пірге тоғынардаңар нинҷе-де компаниянаң хада чӧптезігде хол салды, ідӧк чӧптезіглер регионның ниме-ноо сығарызын алғыдарына паза аал хонии промышленнозын тилідеріне кӧстелгеннер. Регионның алындағы чӧптезіглерінҷе наа тусха чуртасха кирілер киректері чарадылған.
ХАЙЫЗЫҒЛАРЫН АЛҒЫДАРЛАР
Ӱртӱн айының 6-ҷы кӱнінде Хакасия пазы Валентин Коновалов паза Приморскай край губернаторының пастағы орынҷызы, правительство кнезі Вера Щербина чуртас-экономика, наука-техника паза культура кӧстеглерінҷе хада-пірге тоғынардаңар чӧптезігде хол салыбысханнар. Аның ӧӧн пӧгіннері санында, хазнадағы паза тилекейдегі наа национальнай пӧгіннерні паза алызығларны хайыға алып, регионнар аразыңдағы палғалыстарны прай саринаң тилідері полча.
2005 чылдаң сығара Хакасия паза Приморскай край, садығ-экономика, наука-техника, чуртас-культура кӧстеглерінҷе хада-пірге тоғынардаңар чӧптезігҷе удур-тӧдір туза ағылып, палғалыс тутханнар. Пу тус аразына чӧптіг тоғынғаны ікі сарина тузалығ полчатханын киречілеен.
Наа чӧптезіг хоостыра регионнар аразындағы хайызығларны тилідері паза тыыдары кӧрілче. Анзы экономиканы тилідерге, ідӧк Азия паза Амыр тиңіс регионында чоннар аразындағы палғалысты алғыдарға полызар.
- Хатығластар тыыпчатханда паза импорт ниме-ноо орнына пос нимезін сығарарға киректелчеткенде, Россияда Ыраххы Востоктың экономика оңдайлары алынӌа кирексіністе турча. Піс Приморскай крайнаң хада хол салған чӧптезіг полғаныбысха ла экономиканың паза чуртастың аймах кӧстеглерінде удур-тӧдір палғалызып тоғынарыбысты киректепче, ікі регионның инвестиция, таарлағ чолларын паза транспорт оңдайларын алғытча, пос киреенең айғасчаң оңдайларны тилідерге полысча, - таңыхтааң Хакасия пазы.
ИННОВАЦИЯЛАРНЫ - РЕСПУБЛИКАЗАР
Ікінҷі чӧптезіг - республика правительствозы паза «Сколково» чыынды аразыңда. Ол регионзар хада тоғынар килкім пірігістерні тартарға паза инвестицияларға оңдайларны чахсыландырарға полызар.
- Пӱӱн піс хол салған чӧптезіг аймах-пасха кӧстеглерҷе тӱзімніг пірге тоғынар ӧзен полыбызар. Чыындынаң хада тоғынғаны піске, технология стартаптарына хабазып, наа технологияларны Хакасияның чуртас-экономиказына кирерге паза проекттерні чуртасха кирерге ле полыспас, ідӧк мыннаң мындар республиканың инфраструктуразын тилідер, наа тоғыс орыннарын тӧстир, бюджетсер кірчеткен налогтарны ӧскірер, - таныхтаан Валентин Коновалов.
Россияның иң килкім инновациялар кінінең хада технологияларнаң палғалыстығ пос киреен тилітчең ӱгредіг программалары чииттерге тимнелер. «Сколково кӱннері» паза Startup Tour осхас мероприятиелер иртіріл турар. Араласчы полып, компаниялар «Сколковоның» сервистерінең паза сыныхтағларынаң тузалан поларлар, ІТ-кӧстееңде льготалар ал поларлар, пос сығарған ниме-нооны алғыдарлар паза квалификациялығ специалисттерні тарт поларлар.
Ідӧк хада-пірге тоғыс республикадаң сығарылған каңдидатха «Сколковоның» адынаң региоңда тоғыс апарарынҷа сурығ пӧгілер. Сағам «Сколково» чыыңдының 9 регион араласчызы саналча, олар стартаптарға эксперт хабазииң пирчелер.
- Піс чахсы алызығларны кӧрчебіс - Россияда піснең хада тоғынар кӧңніліг регионнар саны хозылча. «Сколково» чыынды идінӌектерні, индустрия чахығҷыларын, инвесторларны килкім городтарда ла нимес, тиксі хазнада пір арығ пірігіске чыыпча. Хакас Республиканаң чӧптезіг технологияларынаң палғалыстығ пос киреен сабландырарға паза хабазығнаң тузаланарға полызар, - теең «Сколково» чыындының устағ кнезі Игорь Дроздов.
Пӱӱл хандых айыңда Хакасия пазы делегацияңаң хада «Сколковоның» инновациялар кінінде пол килгең. Тоғыс чорығыңда хада-пірге тоғынар оңдайлар, индустрияда хада тоғынар пірігістерҷең тоғыс, студенттерінің пос киреен тилідерінҷе вузтарнаң тоғынары ӱзӱрілген.
Орғах айыңда республикада «Сколково» чыындының регион тилізі департаментінің устағҷызы Юлия Шевякинанаң тоғазығ ирткен. Аңдада регионның оңдайлары пӧзік паалалған. Тоғазығ Хакасияда инновацияларны тилідерінҷе ӱзӱрігні пастирға полысхан.
«ХЫЙҒА» ТЕХНОЛОГИЯЛАРНЫ - ЧУРТАСХА
Хакасия правительствозы паза «ВымпелКом» ПАО («Билайнның» тӧстегҷізі) ідӧк хада-пірге тоғынарға чӧптес салдылар. Чӧптезіг региоңда амғы телекоммуникация технологияларың саннығ экономиканы тилітчең проекттерні пірге чуртасха кирерінде тузаланарына кӧстелген.
Кӧзідімге, «хыйға» городтың паза ЖКХ-дағы «хыйға» техңологияларның чардыхтарын тилітчең кӧстегҷе хада-пірге тоғынары кӧрілче: тузаланылчатхан кӱс ис-пайның (чарытхы, суғ) хорадылғанын, чідірілгенін санаҷаң модельлерні, городта чарытхынаң, сӧп-сапты чыырынаң, чол паза коммунальнай техниканаң устаҷаң системаларны кирері.
Ідӧк «Билайн» арған интеллект полызиинаң транспорт инфраструктуразың тилідерге, істенчеткең чуртағҷыларның кӧс чӧрчеткенін істезерге, Хакасияның туристтерге хынығ поларын кӧдірерге полыс полар. Искіріглернің ӱзӱріг технологиязынаң тузаланып, чуртас синін, истіг паза хорғыс чох чуртир оңдайларны чахсылаңдырҷаң пӧгіннерін пӧгерге полызар.
- Амғы чон искіріглер технологияларының паза сервистернің улуғ тиліс синін иртче, пістің чуртазыбысты олар чох кӧрерге сидік. Тиктең нимес, ол Россияның 2030 чылға теере тилізінің ӧӧн пӧгіннері санына кирілген. Киртінчем, «хыйға» технологияларны экономикада паза чуртаста тузаланғаны республиканың мыннаң мындархы тилізіне полызар, чуртас синін, чуртағҷыларның истіг паза хорғыс чох чуртир оңдайларын кӧдірер, - теең Хакасия пазы Валеңтиң Коңовалов.
Аннаң пасха, чӧптезіг хоостыра палғалыста наа технологияларны паза сервистерні тимнирі паза тилідері, WI-ҒІ, М2М техңологияларының, «пулут» технологияларының, искірігнің хорғыс чох сервистерінің оңдайларын, кӧстеең смс-тарадығны тузаланары кӧрілче.
- «Билайн» сотовай палғалыс тилізінең не айғаспинча: пӱӱнгі кӱнде чуртастың аймах кӧстеглеріне саннығ технологияларны кирчең шаза сыныхтағ иртірчең опыды пар. ЖКХ-даң пасти ниме-ноо сығарызына теере, улуғ искіріглернең паза арған интеллектнең тоғынчабыс. Кізі чуртазын уламох истіг паза хорғыс чох идер ӱчӱн, ол опытнаң піс республиканаң ӱлезерге тимдебіс, - чарытхаң «ВымпелКом» ПАО-ның хазна секторының тоғысча департамент устағҷызы Михаил Звягиңцев.
ТАТАРСТАННАҢ ХАДА-ПІРГЕ
Республика делегациязының Іскеркі экономика форумыңда тоғызын узарадып, Хакасия пазы Валентин Коновалов паза Татарстанның президенті Рустам Минниханов, алында хол салылған садығ-экономика, наука-техника, чуртас паза культура кӧстеглеріңде пірге тоғынардаңар чӧптезігҷі чуртасха киріп, 2022 - 2024 чылларға тоғыстар планын чарат салдылар.
Наа тусха тоғыстар планына хада-пірге чуртасха кирер инвестиция проекттері, ол саңда пос киреенең айғасчатханнарның паза хазнаның пірге тоғызына тӧстеніп, бизнес-миссияларны тимнирі, аал хонии, хазых хайраллиры, ӱгредіг, ибіркі чир-чайаанны хайраллир киректеріңде опытнаң орназары кирілер. Культурада паза туризмде уғаа кӧп палғалыс кирее кӧріл парған, ол саңда регионнар аразындағы гастрольлар паза чорыхтар.
- Хакасия паза Татарстан аймах чуртас кӧстеглерінде хада-пірге маңнаныстығ тоғыс апарчалар, опытнаң ӱлесчелер. Амғы чуртас-экономика оңдайларында піске хайызығларны тилідерге киректелче, - таныхтаан Валентин Коновалов. - Тоғынчатхан чӧптезігҷе чарадылған план ікі республиканың садығ-экономика, наука-техника паза культура кӧстеглеріндегі палғалыстарны тыыдарға полызарына ізенчем.
Хакасия пазы Валентин Коноваловтың искіриинең, ӱртӱн айының 6-ҷы кӱнінде ол ідӧк «Улуғ Сибирь» пірге стеңдті азарыңда араласхаң. Сибирь-дегі регионнр форумның араласчыларына паза аалӌыларына пос чирнің чуртас-экономика паза инвестиция оңдайларын кӧзіткеннер.
Хакасияның экспозициязына 17 инестиция проекті кирілгең, оларның тиксі паазы - 60 миллиард азыра салковай. Республика правительствозы форумда иңвестор полӌаң пірігістернең паза компания кізілерінең ӧткін тоғыс апарча.
ВЭФ-тың пазағы кӱннеріңдегі Хакасия делегациязының тоғыс салтарларың газетабыстың ӱртӱн айының 9-ӌы кӱніңдегі сығарыста хығырыңар.
Автор :
Тимнеен Наталья СЮПТЕРЕКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде