ОЛАҢАЙ НИМЕС ЭКСКУРСИЯ
26.04.2023
Хабарлар
Чӧрім. Пу кӱннерде хазнаның регионнарында «Прогулка со Знанием» акция ирткен. Хакасия анда араласханох
Чӧрімнің тӧстегҷізі «Знание» халых организациязы полча. Экскурсияларда ӱгренҷілер, студенттер, кадеттер, юнармеецтер араласчалар, экскурсоводтарның тоғызын, тізең, регионнар пастары, министерство-ведомстволарның устағҷылары толдырчалар.
Хакасия пазы Валентин Коновалов, правительстводағы теестегі чыылығларны, пічіктерні артыс салып, нинҷе-де часха ідӧк экскурсовод полыбысхан. Аны Хакасияның политехническай колледжінде программистке ӱгренчеткен пастағы курстағы студенттер истерге килгеннер. Л.Р.Кызласовтың адынаң чир-суғ ӱгренҷең музейде Валентин Коновалов музейнің тоғынҷызы Юрий Богдановнаң хада Чаа Сабланыс залында экскурсия иртіргеннер. Пу зал 2020 чылда Илбек Чиңістің 75 чылына удур азылған.
1941 – 1945 чылларда ирткен чаа Хакас чиріне читпеен. Аннаңар ол тустағы чаа тиріглерін чуртағҷыларға кӧзіт пирер оңдай чоғыл. Че пеер пасха регионнардаң архив пічіктері, аймах-пасха сомнар ызылтыр.
Экскурсия чаа алнындағы чуртастаң пасталча. Тура ортызында стол турча, аның ӱстӱнде самоварнаң чірче. Че мына 1941 чыл 22 июнь. Иң хорғыстығ иртен... Хакас автоном облазынаң фронтха 70 муң азыра чуртағҷы хығыртылған, 32 муң азыра кізі ӱреен.
Сығарылған сомнарда пістің регион фашисттерні чох идерінде хайдағ хозым иткені чахсы кӧрінче. Чааның пастағы хысхызы иң аар полтыр. Соох. Чил. Хакас автоном облазындағылар паза уралдағылар пу соохтарға иң тимде полтырлар. Олар чылығ тоннар, катанкалар кистірлер. Анаң Хакас чиріндегілер, соонаң тувадағылар паза монголиядағылар фронтсар чылығ тоннар, катанкалар ызып пастабыстырлар. Хайди пазылча пічіктерде, чылығ тонаных паза тох чааҷы иң кӱстіг полтыр. Олох туста немецтернің отыс проценті хол-азаан соохха тоорт салып ӱрептір.
Ипчілер фронтха тартылғаннарох. Олар ӧӧнінде медсестралар, связисттер, снайперлер полтырлар. Кӧзідімге, экспозицияда чиит хыс Татьяна Кучендаеваның сомы сығарылтыр. Лейтенант 100 азыра палығлатхан чааҷыны чазыдаң сығартыр. Сыйыхха турыстыр.
Илбек Ада чаадаңар киноларда удаа самолеттар учух чӧрчелер, поездтер, машиналар, мотоцикллер ойлат чӧрчелер, че істезіглер кӧзіткеннер, фронтта ӧӧн транспорт ол ат полған. 1942 чылда Боград аймаанда ат чарызы ирттір. Анда чиңіс тутхан иң чапчаң, кӱстіг аттарны фронтсар ыстырлар. Олар анда чаалазығларда араластырлар, ас-тамах, имнер тарттырлар.
Чаа чылларында Харатаста орныхчатхан Бирмадағы авиация школазында летчиктерні тимнептірлер. Ол пастап Ыраххы Востокта орныхтыр. Чаа чылларында авиация школазынаң 1500 азыра летчик сығарылған. Оларны Совет Союзының ікі хати матыры, авиацияның генерал-майоры Кирилл Алексеевич Евстигнеев тимнеен.
Хазнада хорғыстығ чаа парчатхан даа полза, Хакас автоном облазында палаларны ӱгредері тохтадылбаан. Хайди чоохтапча музей тоғынҷызы, ӱгретчілер ідӧк фронтсар тартылғаннар, че олох туста пеер Москвадаң паза Санкт-Петербургтаң ӱгретчілерні, ученайларны ыстырлар. Олар мындағы олғаннарны санға паза букваа ӱгреттірлер. Чаа тоозылғанда, хай піреезі мында чуртирға халтыр.
Имҷілер ідӧк улуғ хозым иткеннер. Чаада палығлатхан чааҷы хазых халар ӱчӱн, хирургтарға оларның хол-азаан удаа кизерге килісчең полтыр. Че Хакасиядағы хирургтар сиирде операция идерге ӱгреніп алтырлар. Анаң чааҷыларның хол-азаан ал халҷаң полтырлар. Хакас хирургтарның опыдынаң танызарға пасха регионнардағы имҷілер удаа кил турҷаң осхастар.
Сабланыс залында иң чӱрексіністіг комплекс – «Матырлар». Аның оң саринда Илбек Ада чаа араласчыларының сомнары кӧзіділ парған, сол саринда – 35 Совет Союзының Матырының паза 17 Сабланыс Орденінің толдыра кавалерінің аттары. Ортызында Успас от кӧйче.
– Чаа Сабланыс залынзар полған на чуртағҷаа, аалҷаа киліп, кӧріп аларға чарир. Анда Илбек Ада чаада ниме полғаны, Хакасия Илбек Чиңіске хайдағ хозым иткені чахсы кӧзіділ парған, – таныхтаан чооғында Хакасия пазы Валентин Коновалов.
Тиксі алза, тӧреміл тоғынчатхан кӧзідігде пір муң артиинаң экспонат саналча. Оларның аразында хобырғаннар парох, че кӧбізі чаа тузындағы полча. Оларны пос хараанаң кӧріп аларға кирек.
«Прогулка со Знанием» чӧрім Хакасияның политехническай колледжінің студенттеріне экскурсияда пол пар килерге оңдай пирген. Аны регион устағҷызы Валентин Коновалов иртіргені улам чапсых пілдірген. Пу чӧрімге хазнаның 89 регионы хозылған.
Автор :
Оксана СУНЧУГАШЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы