Тӧдір пазынмас хылыхтығлар
15.03.2024
Хабарлар
Сапёр Георгий Кандыковты туғаннары ӱдесчелер
Ооллары – махачылар. Пии аймаандағы Алахтайлар аалының чуртағҷызы Николай Кандыков ікі оолғын узах чолға ӱдескен. Паба кізее хайзы даа аарлығ. Аннаңар ол палаларынаңар улуғ паарсаснаң чоохтап пирген
Улии
Тимур саарбах тузындох позын чааҷы тоғызына тимнеен. Ол офицер поларға сағынған. Аннаңар даа школада чахсы ӱгренерге харасхан, спорттың аймах кӧрімнерінең айғасхан, хазиин тыытхан. Ортымах школаны тоосханда, Санкт-Петербургтағы С.М.Буденнайның адынаң чаа академиязынзар кірерге парған. Чол ырах, че чиит оол сыдамах тудынарға харасхан. Андағох пик сағыснаң ол сыныхтағларны маңат тудыбызарбын тіп ізенген полған.
Че аалдағы школаны тоосхан хакас оол улуғ город чуртағҷыларынаң хайди тиңнезіп алар. Андағ даа полза, ӱгренерге кіріп аларға киректелчеткен саннарны кӧмес-кӧмес ле читіре чыып полбин салған. Ол даа сылтағнаң ағаа, пір чыл тынанып, уламох чахсы тимненіп аларға чӧп пиргеннер. Паза чыл килзең, хайди даа алып аларбыс тіп ізендіргеннер, телефон номерін, ады-солазын прай пасхлап алғаннар. Ідӧк академияның телефоннарын пиргеннер.
Хакас оол, тізең, армияа пар килерге чарадыбысхан. Хайди тидірлер, олаңай чааҷының чуртас-служба оңдайын казармадаң сығара чахсы пілерге кирек. Армияда офицер полар сағызы уламох пӧзік ханаттанған. Ағаа тӧӧй хылыхтығ ооллар табылғаннарохтар. Служба тоозылар тус чағдабысханда, чииттер, Донбасста парчатхан чаалазығда аралазып, постарының хылыхтарын сыныхтирға чарадыбысханнар, службаларын контракт хоостыра узаратханнар.
Курсант Тимур Кандыков
– Оолғым пістің чонға турыстығ чаалазарға харасхан полбас па. Махачы хылии ӱчӱн ол Мужество орденінең таныхталған, – улуғ поғдархаста чоохтапча Тимурның пабазы Николай Николаевич Кандыков.
Хазнабыстың аарлығ сыйиина турысхан соонда ӱр тус таа ирткелекте аның телефоны сығдыри тӱскен. Номерін кӧрче – таныс нимес. Кем полҷаң тіп ікінҷілеен соонда тик нимес тее чоохтас кӧрерге чарадыбысхан. Пірее кӱҷӱр полза, тохтадыбызарға ӱр бе. Че аннаң чоохтасчатхан кізі, аның ады-солазын адап, Санкт-Петербургтағы чаа академиязының офицері полчам теенде ле, прай ниме оңарылыстығ пол парған. Сыныхтағ тударға тимде нимеспін теенінде, офицер кӧгліг хатхырыбысхан.
– Сірернің Мужество орденіңер парчан сыныхтағлардаң артых. Ол прай ізіктерні асча. Кирек пічіктерні командирлерге ызыбысхабыс. Позыдарбыс тееннер, – ізендір салған Санкт-Петербургтағы С.М.Буденнайның адынаң чаа академиязының офицері.
Іди Тимур Кандыков курсант полыбысхан. Пастағы чыл ӱгренчетсе дее, аның кӧзідім-чидіглері махтағлығ. Анзын аның кӧксіндегі Мужество орденінең хости хазан салған пайрамнығ танығ маңат киречілепче. Пылтыр Санкт-Петербургтағы С.М.Буденнайның адынаң чаа академиязына 100 чыл толған. Ағаа орта пайрамнығ танығлар сығарғаннар. Чоохтирға кирек, пастағы курстағы кӧп саннығ курсанттар аразынаң Тимур Кандыков чалғысхан на ол сыйыхха турысхан.
Кічии
Пӱӱл хысхызын курсант оол, сессияны маңнаныстығ тудыбызып, іҷе-пабазынзар тынанарға килген. Ибде аны ӧрчіліг тоғазығ сағыпчатхан – Украина чиріндегі ӧнетін чаа операциязында араласчатхан Гоша туңмазы палығлатхан соонда тынанарға килтір. Харындастар матап-матап хуҷахтасханнар. Хайзы даа СВО-да араласхан нооза. Ухтар хулахтар хыринҷа хайди сыыласчатханын, мина-снарядтар хайди чара чачырапчатханын чахсы искеннер, чарых кӱн сузына ӧрініп пілчелер.
– Тохта, тохта, туңмаҷах, пылтыр ідӧк, азағыңны палығладып, ибзер тынанарға килбедің ме? – офицерге ӱгренчеткен харындазы Гошазар сыныхти кӧрібіскен.
– Андағ ӱлӱстіг кізібін, аҷа. Пылтыр азағыма осколоктар хазал парғанда, госпитальда суурғаннар. Анда имненген соонда ла ибзер позытханнар. Пӱӱл палығлатханох орында, чирзер одырып, алты осколок ходыра тартып алғам. Читінҷізі ам даа анда хазал парған чӧрче, – ачырғанған чіли, кічии пазын тырбахтанған.
– Хайдағ хынығзың-а! Хазых халғаныңа ӧрінерге кирек. Син мында хомзынчазың, – чалахай кӱлімзіреп ала, улии кічиин позынзар чағын тартып алған, хуҷахтаан.
– Талааны чох кізі полтырбын. Сапёрға саналчам. Азахтарымны мина осколоктарына палығлат салчам, – пу сӧстернең Гоша Тимурның холынаң сығара толғалған.
– Хомзынма, туңмаҷах. Чуртас прай нимее ӱгретче. Уламох чаалазығ тузында. Тӱрче полза ыырҷының прай кӧйтіктеністерін азынадох сизін сал турчадарзың. Пістің пір хати мындағ кирек пол парған, – пасхалары испезін теен чіли, улии харындазын хыйа апарыбысхан.
Тимурның даа, чаа чолларын ирткен кізінің, туңмазына ӱгреде чоохтаҷаң сӧстері пар полбас па. Офицерге ӱгреніп алза, ағаа пасха даа хатығ cыныхтағлар ирт турарға килізерін пабазы чахсы оңарча. Аннаңар, чаа чолларын хайди тобырарға килісчеткеннеңер ағырин чоохтас турчатхан махачы оолларынзар кӧріп, Николай Николаевич Кандыков аар ла тын салған. Оңарылыстығ, паба кізінің пір ле сағыс: ікі оолғының хайзы даа ибзер амыр-хазых айланзын. Улии ӱгренчетсе дее, ордені пар. Гоша пірее хати аҷазының кӧксіндегі хазна сыйиинзар сыныхти кӧр салча. Позы даа пірее андағ орден алай медаль хазан саларға тоғыр нимес, неке.
Кандыковтар сӧбірезі пастап Тимурны Санкт-Петербургсар ӱдескен. Курсант оолның тынағ кӱннері асхынах нооза. Ағаа ӱгренерге кирек. Чааҷы офицер поларға тимненчеткен хакас оол ідӧк тее чахсы пілче – командир чааҷыларның хайдағ даа сурығларына нандырарға, чарыда чоохтап пир турарға, тузалығ чӧптернең полызарға кирек. Андада ла солдаттар аразында улуғлас, аарлас полар. Пик сындырлығ, махачы хылыхтығ хакас оол пасхазының соонда поларға хаҷан даа хынмас. Тиктең нимес чааҷы чолын таллап алған.
Аҷазының сала соонаң арах узах чолға Гоша сығыбысхан. Аны хада чааласчатхан арғыстары сағыпчалар. Сапёр поларға оой нимес. Ағаа алҷаас идерге чарабас. Аннаңар даа Николай Кандыковтың очы оолғын ӱдезерге туған-чағыннары чыылысханнар. Мында азанҷаң пір дее сылтағ чоғыл. Пылтыр, ибзер тынанарға килгенде, Гошаны ідӧк кӧп кізі ӱдескен. Прайзы даа ибзер амыр-хазых айланарға алғаан. Ам даа олох кибір хоостыра узах чолға ӱдестілер.
Сомнар сӧбіре архивінең
Автор :
Анатолий Султреков
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде