Тӧреен тiл пiлчеткеннерге чол азылча
20.03.2024
Статья
Айселина Боргоякова – олимпиада чиңiсчiзi
Олимпиада-2024. Хакасияда М.И.Боргояковтың адынаң хакас тiлiнҷе паза литературазынҷа олимпиаданың паза Россиядағы чоннарның тӧреен тiллерiнҷе паза литературазынҷа федеральнай олимпиаданың халғанҷы чардыхтары ирткен
Муниципалитет синiнде артых полыбысхан 8 – 11 класстағы 300 азыра ӱгренҷi Н.Ф.Катановтың адынаң Хакас хазна университедiнзер чыылысхан. Тиксi марығда, тiзең, пӱӱл 600-че олған пiлiзiнең сынасхан.
– Ирткен чылда олимпиадада Хакасияда кӧп ӱгренҷi араласхан сылтаанда пiс Россияда ӱзiнҷi орында пол парғабыс. Ол уғаа чахсы кӧзiдiм. Пӱӱл араласчылар саны хоостыра пiс тӧртiнҷi орындабыс, анзы iдӧк хомай нимес тiп санапчам. Пiлiстер хоостыра iдӧк турыстыра орындабыс. Анзын марығның тӧстегҷiзi дее, М.К.Аммосовтың адынаң ӱстӱнзархы-iскеркі федеральнай университеттiң устағ-пастаа таныхтапча.
Пылтыр олимпиадада 11 класс тоосчатхан 28 пала араласхан. Оларның читiзi хакас кафедразынзар ӱгренерге кiрген. Iкi хызыҷах, уғаа пӧзiк пiлiс кӧзiдiп, университетсер сыныхтағлар чох алылған. Анзы школа тоосчатханнарға чахсы кӧзiдiм полча тiп санапчам, – чоохтаан ХГУ-ның хакас кафедразының устағҷызы Инга Кызласова.
Олимпиада тоғыстары сидiк. Иң кӧп баллны тiлбестег чардығында алып аларға чарир. Анда пирiлген тексттi орыс тiлiнең пос тiлiне тiлбестеп саларға кирек. Аннаң пасха эссе пазарға, произведение хоостыра тирең анализ идерге паза даа пасха чахығларны толдырарға. Пiстіңнерге прай тоғыстар хакас тiлiне паза литературазына тӧстене тимнелген. Оларны толдырарына ӱгренҷiлерге тӧрт час пирiлче.
Асхыс аймаандағы Истегi ортымах школа пу олимпиадада сыбыра араласча. Пӱӱл школа синiнде ирткен сыныхтағда 8 – 11 класстардағы сигiс ӱгренҷi артых полыбысхан. Аймах синiндегi таллағны маңнаныстығ ирт парыбызып, олар прайзы олимпиаданың халғанҷы чардығына сыхханнар.
– Сағынчам, федеральнай олимпиада ӱгренҷiлерге чахсы чол асча. Ӱгретчi поларға сағынчатханнарға вузсар сыныхтағлар чох кiрiп аларға чарир, орыс тiлiнең не ЕГЭ-ҷа чахсы баллар ползын. Ирткен ӱгредiг чылында пiстiң школаның 11 класстағы ӱгренҷiзi Виктория Боргоякова чиңiсчi полыбысхан, че ол имҷi профессиязын аларға сағыныбысхан. Андағ даа полза, олимпиада ағаа улуғ опыт пирген, – чоохтапча хакас тiлi паза литература ӱгретчiзi Ольга Боргоякова. – Пӱӱл, тiзең, олимпиадада Викторияның туңмазы Айселина марығда араласча. Пылтыр араласханох, призер пол парған. Пӱӱл пілізiн хатап сынап кӧрерге сағыныбысхан. Ол 9 класста ӱгренче.
Хайди чоохтапча Айселина Боргоякова, олимпиадада сыйыхтығ орын алып алза, аның аттестадында чахсы паалағ турғызыл парар.
– Ирткен чылда мағаа чоохтағны тiлбестирге сидiк пiлдiрген, пасха тоғыстарны толдырарға оой полған, – сағызынаң ӱлескен Айселина.
Шира аймаандағы Тоғыр чул аалдаң пiр ле ӱгренҷi олимпиадада аралазарға килген. Юлия Кокова 11 класста ӱгренче. Аны марыға хакас тiлi ӱгретчiзі Александр Сербигешев тимнеен.
– Пылтыр пис пала араласхан, пӱӱл 7-8 пала аралазарға кирек полған. Че техническай алҷаастар ӱчӱн пасхазы регистрация ирт полбаан. Пiс олимпиада тӧстегҷiлерiнең палғалысхабыс, олар тӱзет саларға молҷағ пиргеннер. Арса, килчеткен чылда хатап аралас кӧрерлер. Пiстiң аалдағы школада олғаннар урокта ла хакас тiлiнең чоохтасчалар. Аннаңар iҷе-пабаларнаң кӧп тоғыс апарарға килiсче, – теен ӱгретчi.
Таныхтирға кирек, ирткен чылда иң пӧзiк балл алып алған iкi ӱгренҷi ХГУ-ның хакас кафедразынзар ӱгренерге кiрген: Ольга Томочакова (Ӱc чулдағы школа) паза Юлия Сагалакова (Н.Ф.Катановтың адынаң Хакас гимназия). Пастағы курстың студенттерi пӱӱнгi олимпиада араласчыларынзар айланғаннар.
– Пiс тее ирткен чылда сiрер чiли пу залда одырғабыс. Iдӧк чӱрексеебiс. Че сiрер чалтанмаңар, кӱстенiңер. Андада оң, ӱлӱс полар. Чолларың сiрернi хакас кафедразар ағылзын. Хакас тiлi ӱгретчiзі полыңар, – алғаан оларға Ольга Томочакова.
Кӧрiк айының пастағы кӱнiнде олимпиада Россияның 29 вузында 45 тiлҷе ирткен, оларның санында авар, алтай, татар, башкир, тува, чечен, чуваш, удмурт паза даа пасха тiллерҷе. Марығда чахсы салтар кӧзiткен ӱгренҷiлерге ЕГЭ-ға хоза баллар пирiлче.
Сом Альбина Чистогашевани
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы