ЧОННЫ КЕЕРКЕСТІГ ЫРЛАРЫНАҢ АПТАПЧА
10.08.2016
Хабарлар
Хакас филармониязының улуғ залына кізі тығырама чыыл парған. Сіліг чазалған сценаа абахай ипчі сыхча.
Ол ӧтіг ӱнінең хакас чонның тахпахтарын паза сарыннарын толдырча, кӧрігҷілер, тізең, аны тынмин даа хынып исчелер. Іди Хакасияның саблығ артизі Ираида Ахпашеваның «Чирім тынызы» концерті иртче. Полған на номер ойынға тӧӧй, тиктең нимес кӧрігӌілер, ағаа «Браво» хысхырып, матап айа саапчалар. Ираида Захаровна - уғаа таланттығ кізі. Чайаачы ус чатханнаң ойнапча, теелбектер салча, аның саблығ ӱні прайзына чахсы таныс.
Сағынчам, хығырығӌыларға хынығ полар піліп аларға хайди тилеен Ираида Захаровна Ахпашеваның таланты. Чайаачы кӧңніліг хыс пастап Ағбандағы музыка училищезінде дирижер паза хор пӧлиин тоосхан, анаң Кемеровтағы культура институдынзар заочно ӱгренерге кірібіскен. Вузта ӱгренчеткен туста, таланттығ чиит кізіні Хакас филармониязының «Ӱлгер» ӧмезінзер тоғынарға алып алғаннар. Ол тустаң 24 чыл ирт парды. Ол син чыл аразына Ираида Ахпашева хакас чонның культуразына улуғ хозым иткен, чалахай ӱнінең тӧреен чирін ырах сабландырған.
Аймах фестиваль-марығларда аралазып, Хакасияның саблығ артизі республиканы турыстыра кӧзітче. 1998 чылда чайаачы чир-суғҷыбыс Кыргызстанда чоннар аразындағы эстрада паза фольклор кӧглерінің фестивальында араласхан. Ираида Захаровна жюринің кізілерін аптаан, ағаа «Чон кибірлерін хайраллапчатхан ӱчӱн» аарластығ диплом читірілген. 2002 чылда И.З. Ахпашева Хакасияның паза Кемеров облазының Сибирьдегі чӧптезіг хоостыра гала-концертінде араласхан. Губернатор А.Г.Тулеев саблығ ырҷыны, искусстваа улуғ хозым иткен ӱчӱн, алғыстас пічиинең таныхтаан. 2003 чылда Ираида Захаровна «Ӱлгер» чайаачы ӧменең хада чоннар аразындағы «Саянское кольцо» фестивальда лауреат атха турысхан. Пip чыл пазынаң ол республика синінде иртчеткен «Айтыста» кӱзін сынаан. Чарғыҷылар, артисттің пӧзік узын таныхтап, ағаа ӧнетін сыйых паза Хакасия пазы А.И.Лебедьтің адынаң алғыстас пічиин читіргеннер.
Ираида Захаровна хакас чонның кибірліг культуразының тилізіне улуғ хозым итче. Кізілернің сағызында халған полар аның «Ах Ӱӱстің кӧглері» программазы, хайзында чайаачы ипчі кӧрігӌілерні хакастарның пурунғы музыказынаң таныстырған. Аныңох кӱстенізінең амды прай даа ырӌылар «Айдым», «Саасканың ыры», «Кӱскӱ кӱнде» сарыннарны толдырчалар. Хакасияның саблығ артизінің репертуарына хакас чонның тахпахтары, сарыннары кірчелер. Ідӧк Ираида Ахпашева композиторлар Г.И. Челбораковтың, Г.Г.Танбаевтің, О.А.Токояковтың ырларын толдырча.
Ираида Захаровна позының пілістерінең ӧсчеткен тӧлнең ӱлезерге кӱстенче. Ол пӧгіннең чайаачы кізі С.П.Кадышевтің адынаң культура кінінде класс асхан. Чон узы Сергей Чарков ӧнетін тимнеен программа хоостыра Ираида Ахпашева таланттығ олғаннарны чатханнаң ойнирға, тахпахтар толдырарға паза хайлирға ӱгретче. Ізенчем, Хакасияның саблығ артизі И.З. Ахпашеваның холында ӱгренчеткен палалар тӧреен Хакасияны ырах сабландырарлар.
Автор :
Наталья БАРАНОВА, педагогика наукаларының кандидады, Хакасия культуразының саблығ тоғынӌызы, Россияның композиторлар пірігізінің кізізі
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде