ТАҢДАҒЫ КӰНЗЕР ІЗЕНІСНЕҢ
26.08.2016
Хабарлар
Хакасияда ӱр ниместе «Муниципальнай пӱдістернің тилізі - регионның экономика ӧзізіне кӧстег» муниципалитеттернің паза республика устағҷыларының чыылии ирткен. Анда Хакасияның тиксі аал чӧптерінің паза город администрацияларының устағ-пастағлары араласханнар.
Мындағ чыылығларда аймахтардаң килген чоннаң чоохтазып алар оңдай пар. Пии аймаандағы Куйбышев аал чӧбінің пазы Евгений Иосифович Капсаргин полча. Пӱӱнгі кӱнде хайдағ оңдайларда чуртап парчатханнарынаңар искірген:
Е.И. Капсаргин
- Куйбышев аал чӧбіне Чаптых, Салғын, Хойбал паза Ут ааллар кірче. Ут аал Хакасияның кічіг паза ыраххы аалларын тилідер паза хайраллир программаа кірче. 2015 чылда пу аалда иртірілген пӱдіріг тоғыстарына 1 миллион 900 муң салковай позыдылған. Ол ахчаа анда олғаннар ойнаҷаң паза хоккей ойнаҷаң ачыхтар, сцена турғызылған, ідӧк чарытхы тартылған, сыыраттарның сиденін хосхабыс.
Аалдағы чон совхозтар изелген соонаң посха ла ізеніп, мал-хус тудып, ӱӱҷік тамаан ӧскіріп, чуртап парча. Пістің чазы чирлерде чир чистегі, чачырған (облепиха) ӧсче. Оларны, тееріп, сатчалар.
Мындағ чыылығлар иртірілчеткені муниципалитеттер пастарына туза ла тіп сағынчам. Хазнаның экономиказы аал паза город чӧптерінең, чуртағҷыларынаң палғалыстығ нооза.
Асхыс аал чӧбінің пазы Марина Алексеевна Анжиганова хайди чуртап парчатханнарынаңар чоохтаан:
- Пӱӱнгі кӱнде тиксі хазнада ахча чидіспинчеткені ағырсымнығ сурығ полча. Анзы піске дее теелче. Че кічіг аал чӧптерінің хыринда піс сала чахсы чуртапчабыс. Пос парыстарына чуртап, федеральнай паза республика программаларында аралазып, бюджетке ахча киріп аларға кӱстенчебіс.
Сидік тее полза, сыңзыбин тоғынарға кирек. Иң пастағызын, устағҷылар чоннаң тоғыс апарчалар, чонның кӧңнін тӱзірерге чарабас. Сидік тустар ирт парарлар нооза.
М.А. Анжиганова.
Асхыс аал чӧбіндегі аалларда 11 муң азыра кізі чуртапча. Марина Анжиганова алтынҷы чылы устағҷы тоғызын апарча. Чайғы туста хысхыда чылығ пирҷең системаның тоғызы иптелче, тыхтағ тоғыстары апарылча.
- Хысхы тусты саайлар чох чуртап парыбысчабыс, че, андағ полар ӱчӱн, хараа-кӱнӧрте палғалыста паза хадағда поларға килісче, - тіпче Марина Алексеевна.
Асхыста 7 котельнай, оларның ікізі чарытхы кӱзінең тоғынча. Пӱӱл пір котельнайны чабызарлар. Чылығ пирілген иргі турадаң чонны кӧзірерлер. Чарытхы ӱчӱн тӧлирге аарлығ, че чарытхыны хайраллирына республикадағы программаны чуртасха кирері хоостыра полызығ пирілчеттір.
Таштып аймаандағы Аңчул аал чӧбінің пазы Олег Иванович Тибильдеев полча. Андағы аал чӧбіне ӱс аал - Чоғархы Таштып, Аңчул, Хызыл суғ - кірче.
- Наңмырлар удаа чаап, кізілер от пилетирге маңнанмааннар, - чоохтаан О.И.Тибильдеев. - Июль айда от тоғынғаннары маңнан халғаннар. Амды, тізең, айас кӱннерні сағирға килісче. Тайға одын хурударға сидік нооза. Пу сурығны пӧгерге кирек.
Тайға пори орныхчатхан аалларда кооперативтер тӧстирінҷе киректеңер чоох апарғабыс. Олег Ивановичтің чооғынаң, оларның анда пос киреенең айғасчатханнар кізілердең тайға чистеен алчалар. Сарығ миске тузы ирт парир, чон аны, тееріп, сатхан. Ноңных, тиин хады, хузух теерер оңдай пар.
Хызыл суғ аал республиканың кічіг аалларын хайраллир паза тилідер программазына кірче. Пу - аалдағы чон мал кӧп тутча, аның ӱчӱн ахча алча.
Тайға ас-тамаанаң чуртапчатхан ааллардағы чонға кооперативтерні аймахтарның кіннерінде дее тӧстеен полза, чахсы поларҷых. Піс чир-чайаан ис-пайынаң орта тузаланарға чахсы пілбинчебіс.
Мындағ оңдайнаң чуртап парчалар аймах аал чӧптерінде. Че оларның ағырсымнығ сурығлары пасхалалбинча. Піс пір хазнада чуртапчабыс нооза.
Автор :
Елена САГАТАЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде