ӰГРЕНҶӀЛЕРНӀҢ ПӦЗІК ЧИДІГЛЕРІ - ӰГРЕТЧӀЛЕРНӀҢ ЧИҢӀСТЕРӀ
30.08.2016
Хабарлар
Чыл сай, ӱгредіг чылы пасталар алнында, Хакасияда ӱгретчілер конференциязы иртче. Пӱӱл теестегі чыылығ 25 августта Ағбандағы С.П.Кадышевтің адынаң культура кінінде ирткен. Ол «Оценка качества образования как инструмент эффективного управления» тіп адалған.
Конференцияда Хакасияның ӱгретчілерін, воспитательлерін паза даа пасха ӱгредіг киреенде істенчеткеннерні Хакасияның Ӧӧркі Чӧп кнезі Владимир Штыгашев, Хакасия пазының орынҷызы Ирина Смолина, Россияның Хазна Думазының депутады Надежда Максимова паза республиканың ӱгредіг паза наука министрі Галина Салата чылығ алғыстааннар.
Ӱгредіг конференциязының тоғызын пастир алнында, С.П.Кадышевтің адынаң культура кінінің фойезінде республика ӱгренҷілері паза студенттері робототехникаларын кӧзідіге сығарғаннар. Ағбан чуртағҷылары Кириллнең Андрей Майнагашевтер чайғы каникуллар тузында городтағы Чайаачы олғаннар кінінзер «Робототехника» кружокка чӧргеннер. Іди ӱгретчілер конференциязына оолахтар чаа модельлерін тимнеп салғаннар. Кирилл «доминатор» лазер бластер ит салтыр, Андрей туңмазы, тізең, «робот-миноискатель» сағынып алтыр. Харындастар пу кружокка ікі чыл чӧр парирлар. Хайди тіпчелер оолағастар, олар, модельлер сағын таап, анаң оларны чуртасха кирерге хынчалар.
- Кізінің чуртазы - аарлығ ниме, аннаңар мин миналар тілеҷең робот сағынып алғам. Ол, минаны таап алза, сигнал пирче. Минің кӧрізімнең, мындағ тиріг чааҷыларға кирек полар, - чоохтапча Андрей.
Оолағастар техникаларын пӱӱл Россияның аймах городтарында ирткен робототехника кӧзідіглеріне ал чӧргеннер. Хайди чоохтапча Хакасияның ӱгредіг паза наука министрі Галина Салата, халғанҷы чылларда Хакасияда робототехника чахсы тиліпче. Іди, кӧзідімге алза, чыл сай гранттар позыдылча. Олғаннар, кружоктарда модельлер сағынып, анаң аны чуртасха хынып кирчелер. Пӱӱнгі кӱнге чахсы проекттер парлар. Аны ӧӧнінде Ағбандағы лицейнің, Чайаачы олғаннар кінінің олғаннары паза НФ.Катановтың адынаң Хакас хазна университедінің студенттері тимнепчелер.
(Хакас тiлiнiң ӱгретчiзi Ирина Боргоякова Хакасия пазының Алғыстас пiчиине турысхан)
Ӱгретчілер конференциязын Хакасияның Ӧӧркі Чӧп кнезі Владимир Штыгашев асхан. Ол директорларны, ӱгретчілерні, воспитательлерні конференция азылғанынаң паза наа ӱгредіг чылы пасталчатханынаң алғыстаан.
- Ӱгренҷілер пӧзік синніг ӱгредіг алар ӱчӱн, Хакасияда кӧп тоғыс иділче. Іди аалларда наа школалар паза олған садтары пӱдірілче паза иргілері нааҷылалча, андар кӧп наа ӱгредіг оборудованиезі паза мебельлер алылча. Аймах кӧстеглерге гранттар позыдылча, социальнай проекттер чуртасха кирілче, ол, кӧзідімге алза, «Школа автобузы», «Школа кӧзенектері», «Школа спорты», «Электроннай ӱгредіг» паза даа пасхазы. Оларның салтарлары пар. Іди Хакасияның ӱгренҷілері Россия паза чоннар аразындағы марығларда пӧзік пілістер кӧзітчелер паза хазнаның ӧӧн университеттерінзер ӱгренерге кіріп алчалар. Ӱгренҷілернің чидіглері - ол сірернің, аарлығ ӱгретчілер, чиңістерің! -таныхтаан чооғында Владимир Николаевич.
Таныхтирға кирек, Хакасияның Ӧӧркі Чӧбі ӱгредіг киреене хаҷан даа улуғ хайығ салча. Ирткен чылда закон алылған, хайзы школаларға ахча позыдарына теелче. Іди школаларда профиль класстарының саны хозылған паза хай пірее предметтерні тирең ӱгренер класстар алғыдылған. Ідӧк Хакасияның Ӧӧркі Чӧбі олғаннарның тӧреен чир-сууна хынар кӧңнілерін улам кӧдірер закон алған. Аны хоостыра республикада чаа-патриотическай клубтар тӧстелгеннер. Хакасияның 10 школазында «Российское движение школьников» пӧлік азылған.
Конференцияда иң артых паза турыстығ ӱгретчілер аарластығ аттарға турысханнар паза дипломнар алғаннар. Ідӧк анда пӱӱл школазар пастағызын на тоғынарға килген чиит специалисттерні чеестееннер. Пу ӱгредіг чылында андағлар - 165 кізі. Хайди искірчелер Хакасияның ӱгредіг паза наука министерствозында, чыл сай республикада чиит ӱгретчілернің саны хозылча. Ол ӧӧнінде чиит специалисттерге республикада турыстығ чал ахчазы тӧлелчеткенінең, хабасчатхан аймах программалар тоғынчатханынаң палғалыстығ.
Чиит специалисттердең пасха пу ӱгредіг чылында 3 муңа чағын ӱгретчі палаларға пілістер пирер паза 60 азыра муң олған ӱгренер. Ідӧк чыл сай 1-ғы классха парчатхан олғаннарның саны хозылча. Іди школа тоосчатхан nip ӱгренҷінің орнына Хакасияда ікі олған пастағы классха килче. Палаларның саны хозылчатханын чахсы сизініп, Хакасия правительствозы азынадох оларға олған садтарында паза школаларда орыннар тимнепче. Іди ирткен не чылда Асхыс аймаандағы Пӱктіг аалда паза Чоғархы Асхыста олған садтары азылған, Ис пилтірінде, тізең, школа. Таныхтирға кирек, Пӱктіг паза Чоғархы Асхыс ааллардағы олған садтары пӱдіриине тиксі 16 миллион салковай хорадылған. Россияның Хазна Думазының Хакасиядаң табылған депутады Надежда Максимованың кӱстенізінең ахчаның 90 % федеральнай бюджеттең позыдылған, халғаны, тізең, республика бюджедінең. Надежда Сергеевнаның мының алнындағы улуғ опыды амды Хакасияның экономика тилізіне чахсы хабазығ пирче. Пу наада ирткен ӱгретчілер конференциязында ол ідӧк Хакасияның ӱгретчілерін алғыстаан.
- Халғанҷы чылларда Хакасияда наа школалар пӱдіреріне паза иргілерін нааҷылирына федеральнай бюджеттең ахча тартып аларға оң полча. Іди Хакасияның школаларына пір миллиардха чағын ахча позыдылған, олған садтарына, тізең, 890 миллион салковай. Ідӧк ӱгредіг учреждениелеріне наа оборудованиелер аларына ахча пирілче, - чоохтапча Надежда Сергеевна.
Полған на іҷе-паба палазы пӧзік синніг ӱгредіг алзын тіп сағынча. Аннаңар пу конференцияда олғаннарға пӧзік піліс пирердеңер чоох кӧп парған. Ідӧк кинек палалар хазых олғаннарнаң хада ӱгренердеңер сурығ ӱзӱрілген. 1 сентябрьдаң ала кинек олғаннар пасха олғаннарнаң хада ӱгренерге киректер. Хайди чоохтапча Хакасияның ӱгредіг паза наука министрінің орынҷызы Юрий Сагалаков, оларға піліс аларға оңдай полар ӱчӱн, Хакасияда кӧп тоғыс иділче. Кӧзідімге, ӧнетін учебниктер сығарылғаннар паза оларнаң тоғынар ӱгретчілер тимнелгеннер.
Хайди чооғында таныхтаан Хакасияның ӱгредіг паза наука министрi Галина Салата, 2016-2017 ӱгредіг чылына Хакасияның прай школалары тимде. Чайғызын кӧбізінде тыхтағ тоғыстары иділ парғаннар. Амды олғаннар чарых паза истіг школаларда пілістер алып пастирлар. Асхыс аймааның ӱгредіг управлениезінің устағҷызы Фёдор Боргояковтың чооғынаң, 1 сентябрьда Асхыс аймааның прай школалары ӱгредіг чылына тимделер.
- Ӱгренҷілер пӧзік синніг ӱгредіг алар ӱчӱн, аймахта кӧп тоғыс иділче. Аның салтарлары пар. Пӱӱл школаны алтын медальға тоосхан ӱгренҷілер кӧп, ідӧк парлар «Хакасияның алтын ізенізі» медальға турысхан олғаннар. Олар прайзы Россияның аймах регионнарындағы пӧзік ӱгредіг учреждениелерінзер ӱгренерге кіріп алғаннар. Ізенербіс, пу даа ӱгредіг чылында турыстығ ӱгренҷілер кӧп полар. Алынҷа таныхтирға кирек Асхыс аймааның хакас тілі ӱгретчілерін. Пістің ӱгретчілер республика адын Россия синінде удаа арачылапчалар, - поғдархапча Фёдор Михайлович.
Ӱгретчілер конференциязында аймах темаларға чарыдылған читі секция тоғынған. Олар прайзы школаларда ӱгренҷілерге пӧзік синніг ӱгредіг пиреріне чарыдылғаннар.
Автор :
Оксана СУНЧУГАШЕВА Сомнар Елена САГАТАЕВАНИ
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде