ГАЙДАРОВСК ААЛ ЧУРТАҒҶЫЛАРЫНЫҢ ӦРІНІЗІ
06.09.2016
Хабарлар
ПӰӰЛ ОРДЖОНИКИДЗЕ АЙМААНДАҒЫ ГАЙДАРОВСК ААЛНЫҢ ӰГРЕНҶІЛЕРІ ПІЛІС КӰНІН ЧИДІКПИН САХТААННАР. АНЗЫ ТИКТЕҢ НИМЕС. ПУ ЧАЙҒЫЗЫН ААЛДАҒЫ 1963 ЧЫЛДА ПӰДІРІЛГЕН, ИҢЗЕРІЛ ПАРИҒАН ШКОЛАНЫ НААҶЫЛАБЫСХАННАР. ОЛҒАННАРДАҢОХ АРТЫХ ӦРІНЧЕЛЕР ИТКЕН ТЫХТАҒ ТОҒЫСТАРЫНА ӰГРЕТЧІЛЕР ПАЗА ІҶЕ-ПАБАЛАР: ӰГРЕДІГ ТУЗЫНДА ПАЛАЛАР ПАЗА СООХХА ТОҢМАСТАР, ПРАЙ УРОКТАР ТӦРЕМІЛ ИРТІРІЛЕРЛЕР.
ӰГРЕНҶІЛЕРНІ ПІЛІС КӰНІНЕҢ АЛҒЫСТАБЫЗАРҒА ПАЗА НААҶЫЛАЛҒАН ШКОЛАНЫ КӦРІП АЛАРҒА ГАЙДАРОВСКСАР ХАКАСИЯНЫҢ ПАЗЫ ВИКТОР МИХАЙЛОВИЧ ЗИМИН, УСТАҒҶЫНЫҢ ОРЫНҶЫЗЫ ИРИНА ГЕННАДИЕВНА СМОЛИНА, ӰГРЕДІГ ПАЗА НАУКА МИНИСТРІ ГАЛИНА АЛЕКСАНДРОВНА САЛАТА ПАЗА ОРДЖОНИКИДЗЕ АЙМААНЫҢ ПАЗЫ АЛЕКСЕЙ ВИКТОРОВИЧ ПОПКОВ КИЛГЕННЕР.
ЫРАХХЫ ААЛДАҒЫ ШКОЛА
Гайдаровскта, Хара Ӱӱс суғ хазында орныхчатхан аалда, 300 артиинаң кізі чуртапча. Совет тузында Гайдаровскта ағас кисчеңнер, леспромхоз тоғынған, амды чуртағҷылар ӧӧнінде мал тудып чуртапчалар, оларны ідӧк тайға азырапча. Аалдағылар постарына сыданчалар, оларны иргі школа ла хомзындырҷаң. Амға теере ӱгредіг учреждениезінде пip дее тыхтағ тоғызы иртірілбеен полған. Кӱскӱ-хысхызын класстарда соох полҷаң.
Аалдағылар школада тыхтағ тоғыстары иртірілерлер тіп пастап пір дее киртінминдірлер. Чуртағҷылар сағынғаннар, 53 чыл аразына пір дее ниме иділбеенде, амғы сидік туста ыраххы аалдағы школаа кем полызар. Че Хакасияның ӱлгӱлері паза Орджоникидзе аймааның устағ-пастаа кӱстенізінең Гайдаровсктағы школа федеральнай программаа кір парған, аны хоостыра пӱӱл тыхтағ тоғызына паза наа оборудование аларға 14 миллион артиинаң салковай пирілген. Июльда пӱдірігҷілер тоғынарға пастабысханнар. Пір ай даа иртпеен, аал ортызында нааҷылалған школа турыбысхан.
Школа директоры Татьяна Николаевна Бахилова чоохтапча: «Итчең тоғыс кӧп полған, мин істімде школада наа котельнай турғызыбызарлар паза кӧзенектер алыстырыбызарлар тіп ізенгем, Хакасияның ӱлгӱлері, тізең, піске саңай наа школа сыйлап пиргеннер тиирге чарир».
Гайдаровсктағы школада 1-ғы класстаң 9 классха теере 30 олған ӱгренче. Хоза школаа тимнеҷең группа тоғынча, андар 13 пала чӧрче. Ӱгретчілер ӧмезі ідӧк улуғ нимес - 9 кізі істенче. Чиит ӱгретчілер пар, кӧзідімге, Павел Владимирович Кольцов. Ол - Гайдаровсктың чуртағҷызы, Н.Ф.Катановтың адынаң Хакас хазна университедін тоосхан, амды физика паза информатика уроктарын апарча.
НАА ПРОГРАММА - НАА ЧУPTAC
Гайдаровсктағылар Хакасияның пазын Виктор Михайлович Зиминні паза аймах министерство-ведомстволарның устағҷыларын орыс кибірі хоостыра халас туснаң удурлааннар. Олғаннар улуғ нимес концерт кӧзіт пиргеннер. Анаң Виктор Михайлович чоох тутхан: «Мин аалда тӧреем-ӧскем, аннаңар мындағы чуртаснаң чахсы таныспын. Піс кічігде, іҷем палаларның ӱчӱн чуртапчабыс тіп удаа чоохтанҷаң. Мин ідӧк санапчабын, олғаннар пістің иң ӧӧні полча, піс прайзыбыс палаларның ӱчӱн кӱстенерге кирекпіс. Школа полза, аал чуртир. Че мин пӱӱн нааҷылалған школаны кӧріп аларға ла нимес, Гайдаровскта чон хайди чуртапчатханын піліп аларға килгем. Кӧрчем, аалдағыларға чарытхы тартыбызарға, чолларны асфальтнаң чабызарға, олғаннарға ойнаҷаң орын ит саларға кирек. Аалда ідӧк Культура туразы киректелче. Аннаңар Гайдаровскты піс «Кічіг паза ыраххы аалларны хайраллир паза тилідер» республика программазына кир саларбыс. Гайдаровсктың ӱчӱн ӱгредіг паза наука министерствозынаң транспорт паза чол хонии министерствозы нандырарлар». Хакасия пазының чооғы аалдағыларның кӧңніне тың кipген, олар В.М.Зиминге матап айа сапханнар.
Алғыстас сӧстері соонаң Виктор Михайлович школа директоры Татьяна Николаевнаа компьютер клазына оборудование аларға сертификат читірген. Орджоникидзе аймааның устағ-пастаа школаа музыкальней центр сыйлап пирген.
ААЛДАҒЫЛАРНЫҢ ӦРІНІЗІ
Пастағы саң сыңыраан соонда, школазар иң пурун 1-ғы класстың ӱгренҷілері кіргеннер. Палалар сала маңзыри наа класстарзар чӱгӱргеннер. Директор Т.Н.Бахилова Хакасияның устағ-пастаана школаны кӧзіткен. 1963 чылда пӱдірілген турада улуғ тоғыстар иділгеннер: фундамент паза стенелер нааҷылалғаннар, поллар алыстырылған, наа кӧзенектер турғызылған. Амды школада чахсы спортзал, компьютер клазы, олғаннарны азыраҷаң пӧлік, чылығ туалеттер пар. Класстарда наа парталар, столлар турчалар. Кухнязар ідӧк чахсы плита, чіҷең ниме тимнеҷең столлар, мультиварка алылғаннар.
Анастасия Борисовна Саламачева Гайдаровскта ӱгретчі полып істенче, аның ікі пархазы школаа чӧрче. Вероника пӱӱл 1-ғы класста ӱгренер, тӧрт частығ Костяҷах школаа тимнеҷең группазар чӧрче. Анастасия Борисовна чоохтапча: «Мин позым хызылбын, Шира аймаандағы Тоғырхы аалда тӧреем, кӧп чыллар Ағбанда чуртаам. Анаң сӧбіремнең хада Гайдаровсксар кӧскебіс. Туған-чағыннарым найла тастыхти чуртапчазар тіпчелер, піс, тізең, Гайдаровскта истенчебіс. Аал тайға хыринда орныхча, аннаңар мында арығ кии, кізілер чи хайдағ кӱстенҷіктер! Хакасияның ӱлгӱлері аалдағыларға хайығ салчатханы уғаа ӧріністіг. Чолларны асфальтнаң чабысса, туғаннарыбыс піссер удаа ааллап чӧрерлер».
Ағаа кӧп палалығ Наталья Викторовна Петрова хозылған. Ол ідӧк Яна хызыҷаан 1-ғы классха ӱдесче. Чиит ипчі таныхтапча: «Апсаамнаң хада тӧрт пала ӧскірчебіс, школаны нааҷылабысханда, уғаа ӧріністіг. Аалда чуртирға кӧңнібіске кірче, Гайдаровскта олғаннарға ойнаҷаң орын ит салзалар, чахсы поларҷых».
Орджоникидзе аймаа пазының пастағы орынҷызы Юрий Карпович Чертыковтың таниинаң, амды олар Монастырлар аалдағы пасталығ школаны федеральнай программаа кир саларға пӧгінчелер. Школа 1965 чылда пӱдірілген, амды ол иңзеріл парир. Юрий Карпович таныхтаан: «Хакасияның ӱлгӱлері піске уғаа чахсы хабасчалар. Амды сидік тус полза даа, олар аалдағыларға полыс пирерге оңдай таапчалар».
Автор :
Майя КИЛЬЧИЧАКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде