СОВЕТ СОЮЗЫНЫҢ МАТЫРЫНА ХУМАРТХЫ ЧАРДЫ
09.09.2016
Хабарлар
АҒБАН ПИЛТІРІНДЕГІ ВЕСЕННИЙ ААЛ. ИРТКЕН ВЕКТЕ ПУ ААЛДАҒЫ ОРЫНДАҒЫ ШКОЛАДА ӰГРЕНІП ПАСТААН СОВЕТ СОЮЗЫНЫҢ МАТЫРЫ МИХАИЛ ЕГОРОВИЧ ДОМОЖАКОВ. АМДЫ ӰГРЕДІГ УЧРЕЖДЕНИЕЗІ АНЫҢ САБЛЫҒ АДЫН ТУРЫСТЫРА АЛ ЧӦРЧЕ. ПУ AT АҒАА ИРТКЕН ЧЫЛДА ПИРІЛГЕН. ПУ КӰННЕРДЕ, ТІЗЕҢ, ШКОЛАДА ХАКАС ЧОННЫҢ САБЛЫҒ ООЛҒЫНА ХУМАРТХЫ ЧАРДЫ ХЫЗЫЛҒАН. ПАЙРАМНЫҒ ЛИНЕЙКАДА ОЛҒАННАРДАҢ ПАСХА ІДӦК ХАКАСИЯ ПАЗЫ ВИКТОР ЗИМИН ПАЗА АНЫҢ ОРЫНҶЫЗЫ ВЛАДИМИР КРАФТ, РЕСПУБЛИКАНЫҢ КУЛЬТУРА МИНИСТРІ СВЕТЛАНА ОКОЛЬНИКОВА, ӰГРЕДІГ ПАЗА НАУКА МИНИСТРІНІҢ ТОҒЫЗЫН ТОЛДЫРЧАТХАН АНАТОЛИЙ БУТЕНКО, РОССИЯНЫҢ АРАЧЫЛАНЫС МИНИСТЕРСТВОЗЫНЫҢ КІЗІЗІ ОКСАНА БАТРУТДИНОВА ПАЗА ХАКАСИЯНЫҢ ЧААҶЫ КОМИССАРИАДЫНЫҢ КІЗІЛЕРІ ПОЛҒАННАР.
Весенний паза хонҷых аалларда - Хапчал, Хамыстығ паза Хомыҷах - Михаил Доможаковты пілбинчеткен кізі чох полар, неке. Ол Хомыҷах аалда тӧреен, пастағы классха Весенний аалдағы школаа парған. 4 класс тоосхан соонаң Ағбан пилтірі аймаандағы "Степной" совхозта, анаң Ағбандағы тимір чолда істенген.
Михаил Егоровичтің чуртас чолын ол ӱгренген школаның ӱгренҷілері амды тирең істесчелер. Прай чыылған материаллар школа музейінде кӧзідіге сығарылчалар. Школа музейінде Совет Союзының Матырына чарыдылған пулуң иң турыстыра орында орныхча. Хайди чоохтапча музей тоғынҷызы Ольга Толстобова, Михаил Доможаковтаңар материалларны ӧӧнінде улуғ класстарда ӱгренчеткен олғаннар чыыпчалар. Школада "Поиск" группа тӧстелген, хайзы Илбек Ада чаа ветераннарынаңар материаллар чыыпча. Сигізінҷі класстың ӱгренҷізі Анастасия Арндт ол группаның ӧткін араласчызы полча. Ол хада ӱгренчеткен арғыстарынаң хада школа музейіне 309-ҷы Пирятин атығҷылар дивизиязының 957-ҷі взводының разведчигінеңер материаллар тілирге маңат хабас пирген. Хайди амды чоохтапча Настя, оларға пу тоғысты толдырарға сидік полбаан.
- Михаил Доможаковтаңар материалларны піс Интернет пастыра тілеебіс паза архивтерзер айланғабыс. Ідӧк улуғ істезігліг тоғыс аалларда иділген. Піс, Михаил Егоровичті пілген алай ба аннаңар хаҷан-да искен кізілернең тоғазып, материаллар чығабыс. Сизінгенде, аалдағыларның кӧбізі Михаил Егоровичті чахсы пілче. Піс Совет Союзының Матыры ӱгренген школада ӱгренчеткенібіске поғдархапчабыс! - чоохтапча Анастасия Арндт.
Михаил Егорович Доможаков разведчик полған. Ол махачы тудынған ӱчӱн "Алтын Чылтыс" медальға паза "Совет Союзының Матыры" атха турысхан. 1943 чылда ол Днепр суғны кискен паза, 13 фашистті чох идіп, ӱс немецті пленге алған, пістің чааҷыларға чол асхан.
Хайди чоохтапча МВД-ның Ағбандағы линейнай пӧлиинің ветераннар чӧбінің кнезі Олег Зайцев, ол Михаил Егоровичнең таныс полтыр. Ол ағаа 1966 чылда "Ағбан" тимір чол станциязында тоғастыр.
- Станцияда пір ирен хараама тасталған. Аның кӧксінде медальлар хазалых полған. Чиит позым медальлар ниме ӱчӱн алғазар тіп сурғам. Ол пір-ікі ле сӧснең "Суғ кискем. Днепр суғны" тіп хысхаҷахти нандырған. Хайди соонаң піліп алғам, ол Михаил Доможаков полған. Чаада позын матыр кӧзіткен оол ибзер айланғанда даа турыстығ кӧзідім полған, ол совхозта маңнаныстығ істенген! - чоохтапча Олег Абрамович.
Хумартхы чардыны Хакасия пазы Виктор Зимин паза Олег Зайцев асханнар. Хайди чооғынды таныхтаан Виктор Михайлович, олғаннар Совет Союзы Матырының адын ал чӧрчеткен школада ӱгренчеткеніне улам поғдархирға паза аның адын турыстыра ал чӧрерге киректер. Ідӧк ол таныхтаан:
- "Алтын Чылтыс" медальға паза Ленин орденге турысхан матырның адын ал чӧрчеткен школа андағох турыстыра кӧрімніг поларға кирек. Аннаңар піс Весеннийдегі школада тыхтағ тоғыстарын идерге чарадығ аларбыс! Ол сіліг, чарых паза истіг ползын. Тыхтағ тоғыстары тоозылза, килчеткен чылда Піліс кӱніне піс пеер хатап килербіс, - искірген Виктор Михайлович.
Пу хабарға орындағы олғаннар паза ӱгретчілер улам ӧрін парғаннар. Сынап таа, Весенний аалдағы ікі хадыллығ школаның тастындағы даа, істіндегі дее кӧрімі чоғыл. Пу чағында анда тыхтағ тоғыстары иділбеенге тӧӧй. Анда олғаннар 9 классха теере ӱгренчелер. 2016-2017 ӱгредіг чылында 100-ке чағын олған піліс алча. Ідӧк Хакасия пазы Виктор Зимин школаның музыка клазына кӧг тиріглерін сыйлап пирерге молҷаан. Анзы тиктең иділбеен. Линейкада орындағы ӱгренҷілер чаадаңар кибелістер хығырғаннар паза сарыннар толдырғаннар. 4-ҷі класстың ӱгренҷізі Анастасия Булдакованың ӱні паза чаадаңар сарыны прайзының чӱреен тибіреткен! Кӧбізі аннаң хада Расул Гамзатовтың "Журавли" кибелізін толдырған...
Хайди чоохтапча Хакасияның культура министрi Светлана Окольникова, Илбек Ада чаа матырларына хумартхы чардылар хызар чӧрім - ол федеральнай проект.
- Проектте аралазар ӱчӱн, азынада улуғ істезігліг тоғыс парған. Че пістің чааҷыларыбыс сынап таа матырл ар! Аннаңар оларға хумартхы чарды турғызардаңар чарадығ табырах алыл парған, - чооғында таныхтаан Светлана Анатольевна.
Мындағ чардылар пу чағында ідӧк Таштып, Орджоникидзе паза Боград аймахтарында хызыларлар. Прай чардылар Нижний Новгородта иділгеннер. Таштыптағы 1 № школа-интернатта - взвод командирі Александр Максимович Назаровха, Орджоникидзедегі ортымах школада - ефрейтор, санинструктор Мария Никитична Цукановаа, Первомайсктағы школада, тізең, капитан, батальон командирі Дмитрий Павлович Потылицынға. Олар хаҷан-да пу школаларда ӱгренгеннер.
- Пу хумартхы чардылар тиктең не хызылбинчалар, - чоохтаан Владимир Крафт. - Олғаннар Россияның матырларын пілерге кирек, кем піске чуртирға, ӱгренерге, тоғынарға оңдай пирген...
"Совет Союзының Матыры" атха турысхан паза "Алтын Чылтыс" медальнаң таныхтатхан Михаил Егорович Доможаковха ирткен чылда 100 час толарҷых...
Автор :
Оксана СУНЧУГАШЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде