ӰГРЕДІГ СИСТЕМАЗЫНА АЛЫЗЫҒЛАР КИРЕКТЕЛЧЕ
12.10.2016
Хабарлар
Пістің амғы тӧл улуғ алызығлар тузында чуртапча. Чуртастың прай отрасльларында пасталған реформалар пір дее тоозылбинчалар. Пір хыйға кізі чоохтаан нооза: «Худай пирбезін кізее илбек алызығлар тузында чуртирға...» Піске андағ ӱлӱс тӱскен полар. Мында мин ӱгредіг сферазындағы алызығлардаңар чоох апарарға сағынчам. Полған на кізі хаҷан-да ӱгренген, ӱгренче алай ӱгренер, аннаңар ол прайзына теелче, прайзының ағаа позының кӧрізі пар.
Ӱр ниместе президент Владимир Путин Россияның ӱгредіг паза наука министрі Дмитрий Ливановты, тоғызынаң суурып, Украинанаң садығ киректерін иптирге ызыбысхан. Анзы аны хатығлаанға тӧӧй пілдірче.
Совет тузындағы ӱгредіг системазында алызығлар иртір сыхханнарында, анзы чонның кӧңніне кірбеен полар. Кізі пір оңдайға кӧнік парча, хайдағ даа алызығлар ағырсымнығ полча. Ағаа хоза, совет тузындағы система прай хомай полған тиирге кізінің тілі дее айланминча. Ноға кирек, иргі системаны прай сайбап, хыйа идіп, наа оңдайлар ла кирерге?
Мының алнында министрлер полған Владимир Филиппов, Андрей Фурсенко паза халғанҷызын отставкаа ызылған Дмитрий Ливанов пастаан реформаларны тоос полбааннар, чон оларны хылыхха албаан, критикаа тартхан, аннаңар даа олар тоғыстарын читіре узарат полбааннар. Ам турғызылған наа министр Ольга Васильева олар иткен алҷаастарны, арса, тӱзет салар. Ипчі кізінің сағызы пасха полар, ағаа хоза, ол школада тоғынған, андағы тоғысты пілче. Че аның пастағы хаалағлары ӱгредіг системазын чахсы саринзар айландыр саларына ізендірче.
Министерствода тоғынып пастап, ол вузтарға хазна нинҷе кӧп ахча позытчатханына чапсып таа партыр. Хайдар парча ол ахча, ноға аның тузазы пілдірбинче? Васильева сах андох чахығлар пирче: вузтарға прай хорадығларын азых, кӧріндіре ит саларға, прай ахча тӱзімніг, тузалығ хорадылзын. Вузтарның тоғыс салтарларын паалапчатхан системаны алыстырыбызарға, аның тузазын на кӧрерге.
Вузтардаңар чоох парғанда, ідӧк таныхтирға кирек: хазнаның ӧӧн пӧзік ӱгредіг заведениелерінзер кірчетсе, абитуриенттерге ЕГЭ салтарларынаң пасха хоза пазып экзамен тударға килізер. Андағ сыныхтағ мының алнында МГУ-да ла полған.
Пістің хазнада ЕГЭ-ны хомайлабаан кізі чох таа полар. Пу системаны, Италиядағы Болонья университедінең хобырып, пістің ӱгредіге кир салғаннар. Аның пӧгіні полған ӱгредіг сферазындағы коррупцияны хызырары паза ыраххы город-ааллардағы ӱгренҷілерге хайдағ даа ырах вузтарзар кіріп алар оңдай пирері. Сыннаң даа, ол саринаң чахсы ит салғаннар. Пістің оол-хыстарыбыс, Москвазар, Санкт-Петербургсар паза пасха даа улуғ городтарзар парбин даа, чолға ахча хоратпин, андағы вузтарзар ӱгренерге кіріп алчалар. Анзы чахсы, че ол система ӱгренҷілерні ибіре сағынарға, материалны ӧтіре пілерге ӱгретпинче.
Наа министр ЕГЭ-ның пӱӱлгі салтарларын чахсаа паалапча. Школа тоосхан олғаннарның 45 проценті ЕГЭ салтарларын пірер ле вузтарзар ысхан. Анзы олар, чахсы сағынып, постарына кирек специальностьты таллап алғаннарын киречілепче. Кӧбізі ам инженернай, техническай вузтарзар кірерге сағынча. Ідӧк Васильева школа программазына астрономия предметті айландырча, неделяда ағаа пір час пирілер. Че чааҷы поларға пасталығ тимненіс (НВП) предметті программаа кирерінең министр чараспинча. Анда ӱгренҷең нимелер ОБЖ предметте пар тіпче.
Ур ниместе олғаннарны тоғындырарға чаратпиныбысханнар, класста дежурнай даа поларға, пол даа чуурға, школаны арығлир тоғыстар даа толдырарға чаратпинчатханнар. Олғаннарны тоғындырғанын ноға-да хомайға санааннар. Андағ ниме улуғларның, паба-іҷелернің кӧңніне кірбеен тіп санапчам. Палаларны кічігдең тоғысха кӧніктірерге кирек нимес пе?
Амды наа министр иргі чахсы кибірлерні айландырча. Олғаннар класста дежурнай поларлар, пол чуурлар, школа хыриндағы участоктарда тоғынарлар. Ағаа хоза, бригадалар тӧстеп, аал хониина полызарлар. Ольга Васильеваның чооғынаң, палаларны кічігдең пиленге ле одырарға ӱгредерге чарабас. Анзы орта иділген хаалағ полар.
Ӱгретчілернің амғы тоғызы оой тіп полбассың. Олар чаҷын тоғызына саңай пастыр салғаннар, ӱгренҷілернең кӧні тоғынарға оларға маң чоғыл. Піди кӧрзе, піл полбассың, таң олар бухгалтер полчалар, сыбыра ниме-де санапчалар, пасчалар... Пу киректі наа министр тӱзет саларына ізенербіс. Васильева ідӧк школаларда улуғ ӱгретчі должность кирердеңер искірген. Аның сағызынаң, улуғ ӱгретчі кӧп час апарбас, че ол, наставник полып, чиит ӱгретчілерні тоғынарға ӱгредер.
Учебниктердеңер чоохтаза, олар прай хазнада пір тӧӧй поларға кирек. Прай предметтерҷе наа учебниктер полар. Хайди Васильева чоохтапча, Москвада ӱгренчеткен пала, Ыраххы Востоктағы школазар парза, прай предметтерҷе, ӱгредиин алыстырбин, аннаң андар ӱгрен поларға кирек. Анзы прай хазнада полған на предметче пір программа поларға кирек полчатханын кӧзітче.
Россияның наа ӱгредіг паза наука министрі Ольга Васильеваның пастағы хаалағларын кӧргенде, мындағ хомай нимес сағыстар кірген. Школа тоғызын пілчеткен кізі, аның амғы кирексіністерін толдырып, мыннаң мындар орта хаалағлар идер тіп ізенербіс. Аның тоғызын паалирға ам даа ирте, че ӱгредіг системазын чахсы саринзар айландырчатханы амох кӧрінче.
Автор :
Николай СУЛТРЕКОВ
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде