ЧАЙААЧЫ ӦМЕЛЕР ЧИР-СУҒҶЫЛАРЫБЫСТЫ АПТАДЫЛАР
19.10.2016
Хабарлар
Хакасияның чайаачы ӧмелері чоныбыстың пай культуразын, фольклорын пасха чоннарға кӧртізерге хайдар ла чӧрбинчелер, аймах фестивальларда, марығларда араласчалар, удаа сыйыхтығ чир-суубыссар айланчалар. Пу наада, тізең, Хызылчарда Хакасияның культура кӱні ирткен. Чапсых иирде чир-суғҷыларыбыс хакас культуразынаң танысханнар.
Хызылчар крайында пістің чайаачыларыбыстың узынаң чағын танысчаң оңдай удаа полбинча. Аннаңар хызылчардағыларға пу уғаа танығлығ кӱн - тикке "Ӱлгер" фольклор ансабльынаң паза "Кӱн сузы" хакас теелбегі ансамбльынаң танызып аларға, ағаа хоза, хай пірее чайаачы устарның тоғыстарын кӧріп аларға.
Таныхтирға кирек, чир-суғҷыларыбысха мындағ чапсых кӱнні иртірер сағыс "Алтын сыын" хакас национальнай культура автономиязының кнезі Надежда Картанкованың хаҷанох полған. Автономия "Хада" хакас чииттер пірігізінең хада-пірге Хызылчар крайы устағ-пастааның халыхтар палғалызы устанызының, Ынархас туразының, Істеніс паза Ынархас ӧргезінің хабазиинаң Хакасияның культура кӱнін иртіргеннер. Проектті чуртасха кирер ӱчӱн, Хызылчар крайы губернаторының грантын алған. Мындағ кӧстегліг полызығны аларына ідӧк хабасча Істеніс паза Ынархас ӧргезінің нациялар аразындағы культура кіні, аның директоры Валентина Зорина.
Крайның Істеніс паза Ынархас ӧргезінің кӧрігҷілер залы даа, ӧӧн сценазы даа улуғ полтыр, Кӧрігҷілер залға толдыра даа полбаза, кізі илееде чыылыстыр. Залның пір чамдығында ӧӧнінде чииттер одырчатханнар, улуғлар пасха чамдығында полғаннар, піреезі сӧбірезінең хада килген, палалығлар кӧрінген. Ідӧк пасха чоннар пірігістерінің кізілері полғаннар: украин чонының, буряттарның паза пасхазы даа.
Иң пастағызын кӧрігҷілерге Никита Топоев тимнеен "Хакасия. Иб, хайда мин чуртапчам" республикадаңар презентацияны иртіргеннер. Улуғ нимес кӧзідігде Хакасияның пай чир-чайаанының, халын тайғазының, пӧзік Сойан тағлар сыннарының, тархын хумартхыларының кӧрімнері пирілче. Чир-суубысты сағыста тударға полысчатхан кӱн чахайахтары, хазыңдағы чаламалар паза даа пасха таңмалар кӧзіділген.
"Ӱлгер" фольклор ансамбльы, Хакасияның культура кӱнінің пайрамнығ чардығын асханнаң сығара тоозылғанҷа, сценадаң тӱспеен. "Кӱн сузы" хакас теелбек ансамбльы теелбекнең сыхса, ол кӧглерні сал турған. Аразында чон ырларын толдыр турғаннар. Чайаачыларның полған на кӧзідиин чир-суғҷыларыбыс айа сабызынаң ӱдескеннер. Концерт тоозылғанда, кӧрігҷілер чайаачы ӧмелерні, азах узында турып, айа саап, ӱдескеннер. "Браво", "Алғыс" сӧстер истілген.
Чоохтирға кирек, Хызылчардағы пістің чир-суғҷыларыбыс алнынзар пу чайаачы ӧмелер ӧнетін пастағызын на сыхтылар. Аның алнында концерттернең полғаннар Нина Идимешеванаң Евгений Улугбашев, "Айланыс" ансамбль, Герман Танбаев паза Людмила Арыштаева. "Ӱлгер" фольклор ансамбльының устағҷызы Вячеслав Кученов паза "Кӱн сузы" хакас теелбек ансамбльының устағҷызы Наталья Апуневич чир-суғҷыларыбыс алнынзар удаа сых турарға тустабарға молҷааннар. Сағынчам, "Алтын сыын" автономия мыннаң мындар чайаачы ӧмелернең пик палғалыс тудар. Концерт соонаң хызылчардағылар кӧңнілерінең, сағыстарынаң ӱлескеннер.
Л.С. Симакова
Людмила Семёновна СИМАКОВА, хыс фамилиязы - ПАТКАЧАКОВА:
- "Ӱлгер", "Кӱн сузы" ансамбльларның концертінде пастағызын на полдым, килгеніме ӧрінчем. Чииттер асхынах полды, ӧӧнінде улуғ частығлар килгені кӧрінген. Сағынчам, Хакасияның культура кӱні піске иң танығлығ мероприятие полды. Хызылчарзар чайаачы ӧмелер кил парчалар, чыл сай "Мисс Абахай" марығ, Чыл пазы ӱлӱкӱн иртірілче, аннаң пасха чииттер аймах спорт марығларына чыылысчалар. Олардаңар чарлағларны мағаа телефонға ыс пирчелер. Уғаа чахсы. Юлия ТОПОЕВА:
- Мин пу чайаачы ӧмелерні чахсы пілчем, Хакасияда удаа концерттеріне чӧрҷеңмін, таныс омалар даа пар. Мында оларны кӧріп аларға чапсых полды. Теелбек-кӧглер чӱрееме чатты.
Зоя Анатольевна ТОЛМАШОВАІІАҢ (сомда оң саринда) Елена Кирилловна ТЮКПЕЕВА:
- Хызылчарда кӱскӱзін, Наа чылға паза часхызын пірее мероприятие хайди даа иртірілче. "Алтын сыын" автономияның кізілері матап кӱстенчелер, чир-суғҷыларына хайдағ-да танығлығ мероприятиелер иртірчелер. Уғаа ӧріністіг, чапсых. Концерт паза тиксі мероприятие кӧңнібіске хайдар кірді. Аны иртірген кізілерге паза чайаачы ӧмелерге улуғ алғызыбыс читірчебіс (ӧӧрелер пазырғаннар. - Авт.).
Автор :
Наталья СУБРАКОВА Ағбан - Хызылчар - Ағбан
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде