"ЧЫЛТЫЗАХТАР" НАА ТАЛАНТТАР ТАПТЫ
02.11.2016
Хабарлар
Ирткен неделяда, 27 октябрьда, Ағбанда Н.Ф.Катановтың адынаң Хакас хазна университедінде Тӱрк пічиине паза культуразына чарыдылған республика синіндегі "Чылтызахтар" олғаннар марии ирткен. Пу марығ иң чайаачы, ус, хыйға ӱгренҷілерні паза студенттерні тӧреміл чыып алча. Пӱӱл анда ідӧк артыхтарның артыхтары чітіг тіллерінең, чайаачы устарынаң сынасханнар.
Таныхтирға кирек, пӱӱл "Чылтызахтар" марыға 10 чыл толған. Пу тусха анда нинӌе-нинӌе "чылтызахха" чайаачы оңдайын кӧзідерге оң полған. Амды ол "чылтызахтарның" хай-піреелері ХГУ-да ӱгренчелер: Евгений Федотов, Екатерина Шевлякова, Мария Лукина, Валерия Кыржинакова паза даа пасхазы.
Пӱӱл марығ ӱс номинацияӌа ирткен. Пастағызы - ол хакас тілінең диктант пазары. Ол 25 октябрьдох ирт парған. Анда 9-11 класстарның ӱгренҷілері паза 1-ғы курстың студенттері араласханнар. Марығның халғанӌы чардығы 27 октябрьда ХГУ-да ирткен. Анда марығӌылар 2 номинацияңа сынасханнар: «Иптіг чоохтанары» паза «Театр кӧзідии».
Сыннап таа, "Чылтызахтар" марығ таланттығ оолағас-хызыҷахтарға чол асча. Пу наада ирткен марығда ідӧк наа "чылтызахтар" чарып килгеннер тиирге чарир. Iди, минің кӧрізімнең, махтирға кирек Ағбандағы Н.Ф.Катановтың адынаң национальнай гимназия-интернаттың ӱгренӌізі Игорь Сагалаковты, 23 № школаның ӱгренҷізі Айхан Сагатаевті, Асхыс аймаандағы Индіркі Тӧӧ аалдағы школаның ӱгренҷілері Аима Боргоякованы паза Ирина Альтфатерні. Марығ тоозылғанда, Россияның саблығ артизі Светлана Чаптыкова таныхтаан: "Чылтызахта" араласхан полған на олғанның позының таланты, позының сӧзі пар. Анзы чахсы. Олғаннар тимде артисттер!»
Сыннап таа, олғаннарның сценада тудынчатханнары, хакас тілін ӧтіре пілчеткеннері, ыр-кӧглер толдырчатханнары чӱрек матап тибіретче паза ӧріндірче. Игорь Сагалаков писатель Илья Топоевтің "Хопчы саасхан" баснязындағы ӧӧн матырның рольын толдырған. Оолах, саасхан полып, пасха "аң-хустарнаң" аймах ӱннең чоохтазып, кирек полза, тыыда хысхырча, кирек полза, кӧйтік тілліг полыбысча. Ағбандағы 23 № школаның ӱгренҷізі Айхан Сагатаевті марыға іҷезі тимнеен. Аның ӧмезі марығда иң кічіг полған полар. Олғаннар сценада "Репа" нымахты турғысханнар. Оларның "Тартча-а-м, тарт-ча-а-м, пір дее тарт полбинчам" чоохтанчатханнарын истіп, прай зал хатхырған!
Индіркі Тӧӧдең саңай чайаачы олғаннар килгеннер тиирге чарир. Олар кӧйтік тӱлгӱдеңер нымах турғысханнар. Кӧрігҷілерні кӧйтік тулгее хубулынған Аима Боргоякова аптаан полар тіп сағынчам. Кічіг хызыҷахтың ырлааны морсымнығ полған! Аимаӌах сарын сарнабысча, тахпах салыбысча, уғаа таланттығ хызыӌах ӧсче! Сценада пір дее туртухпин тудынча. Аның узын аннаң андар тилідерге кирек тіп сағынчам. Артист ӧсче нооза! Олох аалның чайаачы хызы Ирина Альтфатер сценаа сыхханда, "Чылтызахтарның" пасха араласчызы сағызыма кірген. Нинӌе-де чыл мының алнында марығда ідӧк Екатерина Шевлякова араласчаң полған (амды ол ХГУ-да хакас тілі пӧлиинде ӱгренче. - Авт.). Омазынаң Екатерина хакастарға пір дее тӧӧй нимес, че хакас тілінең чахсы чоохтасча, хакас сарыннарын толдырча паза кӧг тиріглерінең ойнап пілче. Пу наада ирткен "Чылтызахтарда" Ирина Альтфатер ідӧк пасхаларына тӧӧй полбаан. Ол сценада "Хазиненең килін" чоохты хакас тілінең айдас хығыр пирген.
- Хакас тілінең чоох чоохтирға сидік полған, че, чооғым пасхаларына пілдістіг полар ӱчӱн, пирілген текстті мин кӱннің сай нинче-нинңе хати хығырғам. Мин аннаң андар хакас тілінең улам чахсы чоохтанарға ӱгренем, - кӧңнінең ӱлесче Ирина.
Индіркі Тӧӧ аалдағы олғаннарны марыға, тимнеп, ағылған хакас тілі паза литература ӱгретчізі Домна Боргоякова.
- Пу марыға килерге піске оой ла полбаан, анзы чол хомайдаңар, че олғаннар, тимненіп, марыға килерге матап кӱстенгеннер. Сағынчам, тиктең килбиндірбіс, сыйыхтығ орыннарға турыстыбыс. Олғаннар матап ӧрінчелер. Пазағы чылда хатап аралазардаңар кӧңнілерін амох искірчелер. "Чылтызахтарда" олғаннар ідӧк пасха араласчыларның устарын кӧpiп алғаннар. Сыннап таа, прайзы даа хакас тілінең матлама чоохтасча, чайаачы оңдайлығлар. Полған на паланың таланты пар полтыр. Позымның ӱгренҷілеріме, кӧрігӌі чіли залдаң кӧріп, пӧзік паалағ пирерҷікпін. Олар сценада иптіг тудынарға пілчелер, - чоохтапча Домна Михайловна.
Іди "Чылтызахтар" марығда чиңіс тутханнар: хакас тілінең диктант пазарында 3-ӌі орынға Валерия Бабаева сыххан (Ағбандағы 24 № школа), 2-ҷі орынны алған Александра Индыгашева (НФ. Катановтың адынаң национальнай гимназия) паза 1-ғы орынға турысхан Анна Сагалакова (Асхыстағы лицей-интернат). «Иптіг чоохтанары» номинацияда 3-ҷi орынны алған Николай Майнагашев (Аршаннардағы школа), 2-ӌі орын Иван Чичининге пирілген (Куйбышевтегі школа) паза 1-ғы орынға Ирина Альтфатер турысхан (Индіркі Тӧӧдегі школа). «Театр кӧзідии» номинацияда 3-ҷі орын пирілген Н.Ф.Катановтың адынаң национальнай гимназияа, 2-ӌі орын алған Ағбандағы 23 № школа паза 1-ғы орынға Индіркі Тӧӧ аалның школазы турысхан.
СӦС СОО: "Чылтызахтар" марығның салтарлары амды, ХГУ-зар ӱгренерге кірчетсе, санға алыл турар. Хайди чооғында таныхтаан Хакасияның ӱгредіг паза наука министерствозының национальнай сурығларӌа ӧӧн специализі Анна Танбаева, университеттің "Хакас тілі паза литература" пӧлиинзер кірчеткен абитуриенттерге хоза баллар пирілер. Іди марығның араласчыларына хоза 2 балл, чиңісчілеріне, тізең, 5 балл пирілер.
Автор :
Оксана ИВАНДАЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде