АНЫ, ПААРСАП, «ПІСТІҢ КАТЮШАБЫС» ТІҶЕҢНЕР
01.02.2017
Хабарлар
Хакас театрында 1940 паза 1950 чылларда режиссер полып тоғынған Иван Семёнович Самохваловтың театрда істенген саблығ актерлардаңар сағысха кирген пічіктерін пирчебіс. Пу сығарыста - аймах таланттығ актриса Екатерина Павловна Начиновадаңар чооғы.
И.С.Самохваловтың театрдаңар пічіктері пістің «Хабар» газетада 2016 чылда, А.М.Топановтың адынаң Хакас театрының 85 чылына чарыдып, 131 паза 139 номерлерде сығарылған. Пірее кізілер аймах саринаң таланттығ полчалар.
...Театрда 22 чыл тоғын салып, мин Екатерина Павловна Начинова осхас таланттығ актрисаа тоғаспаам.
Ол сценада ылғапчатса, кӧрігҷілер ідӧк ылғаҷаңнар, хатхырза - піске дее хынығ полҷаң, сарнап сыхса - филармония тоғынҷыларынаң тиңни сарнаҷаң. Екатерина Павловна сценада даа профессиональнай теелбекчі чіли плесет салчаң. Ол сылтағнаң труппада Екатерина Начинова ӧӧн актриса полған, ол позының кӧзідиинең паза чайаачы тоғысха пирін салғанынаң хада тоғынчатханнарына кӧзідім полған. Екатерина Павловна сценада пастағы сӧстерін чоохтапчатсох, кӧрігҷілер ағаа хыныбысчаң полғаннар.
Театрның чиит тоғынҷыларына Начинова іҷе осхас полғанын мағаа пір ле хати кӧрерге киліспеен. Удаа тынағ кӱннерінде ол чиит артисттернең тоғынҷаң, позының опыдын, пілістерін оларға читірҷең. Екатерина Павловна піске паарсах арғыс полған. Кӧп тоғыс полза даа, ол пасха даа халых тоғыстарға тус тапчаң. Чайаачыдаң пасха, Начиноваа паза чуртас чох полған. Хынған театрына пирін салып, ол пьесаларны тілбестеҷең, режиссурада полыс турҷаң.
Ол сылтағнаң актриса Екатерина Павловна Начинованың ады национальнай театр тархынында улуғ орында турча.
Рольларны толдырып, таланттығ актриса хайди тоғынҷаң? Ол, чахсы ӱгренҷі осхас, репетицияларда пӧгіннерні чахсы толдырҷаң. Чайаачы тоғыста Начинова прай нимее ситкіп кӧрҷең, репетициялар тузында пасха киректерге тус хорадарға позына чаратпаҷаң.
Репетициялар тузында, аның рольы тимнелбинчетсе, Екатерина Павловна, хонҷых комнатазар парып, сӧстерін ӱгренҷең, рольны толдырарынҷа танығларны пасчаң. Андада, 1940 чылларда, Начинова актер узы теориязын чахсы пілген тіп чоохтабассың. Ол, ӧнетін ӱгредіг албаан кізі, кӧп нимелерні чуртастаң алҷаң. «Акун», «Алаахтыртхан Хорхло» ойыннарда рольларын толдырчатханда, ол мағаа Анна паза Порчо матырларына тӧӧй хыстардаңар чоохтаан. Оларға тӧӧй хыстарны ол аалларҷа гастрольнаң чӧргенде паза тӧреен Кӧл пилтірі аалда чиит туста кӧргем тіп чоохтаан. Актриса рольларына кізілернің кирек хылыхтарын чуртастаң алҷаң полған, ол национальнай литератураны чахсы пілген, хакас поэттернің кибелістерін ӧтіг хығырҷаң. Іди ол матырларына кирек омаларны тапчаң.
Ол пістің чонның чуртас оңдайын, фольклорын чахсы пілгеніне мин хаҷан даа хайхаҷаңмын. Аның пілістері піске дее, режиссерларға, туза полҷаң. Начинова, аймах сурығларны пӧгіп, оларзар айланҷаң: пірее кирек хоостыра хакас ипчі хайди тудынарҷых, ойында пазылған чіли идерҷік алай нандырарҷых па? Начинова чон актрисазы полған, национальнай искусствонаң пӧзік парыбысчаң. «Проделки Скапена», «Хозяйка гостиницы», «Гроза», «Слуга двух господ» паза пасха даа ойыннарда аны кӧрген кӧрігҷілер актриса аймах хылыхтығ омаларны чахсы толдырғанын пілчелер. Ол туста ниме ағаа чахсы полыс пирген? Узы. Актрисаның сын, тирең узы драматургтың сағызына килістіре ойнабызарға полысхан. Екатерина Павловна режиссернаң кӧп таласпаҷаң, рольы хоостыра кӧп чоохтанмаҷаң, прай кӱзін салып тоғынҷаң.
Аның тоғыс хылиинаңар артисттернің аразында кип-чоохтар чӧрче. Пір киректі мин позым кӧргем. «Проделки Скапена» ойында ол уғаа кӱлкістіг Зербинетта цыган ипчіні ойнирға кирек полған. Ол туста Екатерина Павловна чиит актриса полған, пір кизекті толдыр полбинчатхан. Анда тілбірӧс Зербинетта, харам Жерондты сырайынаң таныбин, хатхырып, ағаа Скапеннің киректерінеңер чоохтапча. Скапен Жерондтаң ахча хызып алған полған. Режиссер М. Борзунов матап кӱстенген дее полза, Начинованың пір дее ниме киліспеҷең. Андада режиссер актрисаа актерларның хатхырар узын тилітчеткен оңдайларны кӧзіт пирген. Пір ай изере Екатерина Павловна иртен сай тимненген, ол сылтағнаң Зербинетта ӧтіг ӱннең, прай чӱреенең хатхырҷаң. Аннаң хада кӧрігҷілер дее алаахтыртхан Жерондха хатхырҷаңнар.
Екатерина Павловна мин турғысхан тӧрт ойында араласхан. «Акун» ойында ол Аннаның омазын толдырған, «Алаахтыртхан Хорхло» ойында - Порчоны, «Разлом» ойында - Татьянаны паза «Как закалялась сталь» ойында - Рита Устиновичті. Пу ойыннарда ол чайаан тӧрт ома тӧӧй нимес, аймах хылыхтығ, пасха кӧрімніг полған. Полған на оманы толдырып, Начинова наа ла нимелер сағын тапчаң. Аның омалары амыр хылыхтығ, сіліг полған сылтаанда, наа ойында ӧӧн матырлар полҷаңнар.
1939 чылда кӱскӱзін хазнаның тарификация комиссиязы, актерларның чайаачы тоғызын паалап, Е.П.Начиновадаңар пасхан: «Чиит матыр. Аймах омалығ актриса. Уғаа чайаачы. Тоғыста пик сындырлығ паза чітіг сағыстығ». Пу сӧстерде - Екатерина Павловнаның чайаачы омазы. Сынап таа, ол уғаа кӱстіг, чахсы хылыхтығ, кізі хылыхтарынаң чайап салған омалары кӧрігҷілернің чӱреен тибіретчең.
Е.П.Начинова национальнай театрның тӧстегҷізі, сын арғыс паза таланттығ актриса, 46 чазын толдырып, 1954 чылда 30 майда ах чарыхтаң парыбысхан. Театрда чибіргі ікі чыл істеніп, чӱсче аймах хылыхтығ омаларны толдыр салған.
Ачырғасха, тоғызының халғанҷы он чылында Начинова чайап салған омаларны мағаа кӧрерге киліспеен. Чонда аны, паарсап, «пістің Катюшабыс» тіҷеңнер.
Автор :
Тимнеен Светлана СЕЛИГЕЕВА (Узарааны полар)
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде