МУЗЫКА СИДІКСІНІСТЕРНІ ТОБЫРАРҒА ПОЛЫСЧА
03.02.2017
Хабарлар
Ирткен чылның халғанҷызынзар Хакасияның олған искусство школазы (ХРНДШИ) пайрамнығ 30 чылын таныхтаан. Кӱскӱзін ағаа чарыдылған чайаачы олғаннарның концерті ирткен.
Палалар кӧрігҷілерге иң артых номерлерін кӧзіткеннер. Оларның пӧзік чидіглері ӱгредіг заведениезінің тӱзімніг тоғынчатханын киречілепче. Пӱӱнгі кӱнде аннаң устап парча Александра Шаренко. Таныхтирға кирек. ХРНДШИ 1986 чылда тӧстелген, аннаң пеер ол саблығ, чоныбыс хынчатхан кӧп музыкантты чайаачы чолына кир салған. Оларның санына кірче музыка ӱгретчізі Руслана Кыржинакова. Таныхтирға кирек, Руслана Николаевнаа 2016 чыл андағох танығлығ полған. Ол пылтыр, домранаң танызып, пу кӧг тириинең ойнап пастааннаң 30 чыл ирт парғанын таныхтаан.
Руслана Николаевна кічігдең музыка исчең, ағаа хынҷаң. Аның іҷе-пабазы чайаачы кӧңніліг кізілер полғаннар. Пабазы баяннаң, гитаранаң ойнаҷаң, іҷезі сарнаҷаң. Олар аалда клуб тоғызынаң устааннар.
Руслана Николаевна, Катанов аалында пасталығ класстарны тоозып, 5-ҷі классха гимназиязар кіріп алған. Воспитатель ӱгренерге наа килген палаларны музыка школазынзар апарған. Ол туста музыка школазының директоры полған Любовь Иосифовна Аёшина, кічіг Руслананы истіп, ағаа музыканаң айғазарға кирек теен. Мындағ оңдайнаң, ол музыка школазына Наталья Васильевна Боргоякованың домра клазына кіріп алған. Ӱгредиин, тізең, Хакасия культуразының саблығ тоғынҷызы Мария Сергеевна Сартыкованың холында тоосхан.
Музыка школазында сольфеджиоға паза фортепианонаң ойнирға Хакасия культуразының саблығ тоғынҷызы Нина Катаева ӱгреткен. Хайди таныхтаан Руслана Николаевна, Нина Викторовна чахсы ӱгреткен сылтаанда, ол гармония, музыка теориязы паза фортепиано предметтерге тың хынған. Музыка школазын тоосхан соонаң, итсе, пу тусха ол олған искусство школазы пол парған, Руслана Николаевна Ағбанда музыка училищезінзер кіріп алған. Мында даа ол Мария Сергеевнаның холында ӱгренген.
- Мария Сергеевна мині музыка училищезінзер кірерге тимнеен. Ол домранаң орта ойнирына ӱгреткен. Пу пілістер мағаа уғаа тузалығ полғаннар. Мин ам даа, ол хайди ойнирға ӱгреткен, ідӧк ойнапчам. Пӱӱнгі кӱнде Мария Сергеевна Хакасияның олған искусство школазында, музыка училищезінде паза искусство институдында тоғынча, чииттерні домранаң, хомыснаң ойнирға ӱгретче. Аның методиказы чахсы салтарлар пирче.
Мария Сергеевна - кӱстіг ӱгретчі, турғысхан пӧгіннерге чидерге сіренчеткен кізі. Олғаннар андар ӱгренерге хынып чӧрчелер. Мария Сергеевнаның ӱгренҷілерінің кӧбізі чуртазын музыканаң палғалыстыр салған Олар республикабыстың адын Россияа ла нимес, че ідӧк тиксі тилекейге сабландырчалар. Кӧзідімге, аның ӱгренҷізі Юрий Шалгынов ирткен чыл, хомыснаң ойнап, Дельфийскай ойыннарда пастағы орынға турысхан. Ідӧк аның «Алтын сустар» ансамбльы «Чанар Хус» операда араласхан: артисттер хакас чонның кӧг тиріглерінең ойнааннар, сарнааннар.
Училищеде ӱгренчеткенде, Ольга Георгиевна Стрекалева мағаа кӧп полысчаң. Ол фортепиано ӱгретчізі паза концертмейстер полған. Ольга Георгиевнанаң хада аймах концерттерде, марығларда араласчаңмыс. Мындағ пӧзік пілістіг специалисттер кӱстенізінең мин музыкант полыбысхам. Ольга Георгиевна ам даа мағаа репертуарнаң полысча, ӱгредіг сурығларынҷа чӧптер пирче, - чоохтаан ол.
Училище соонаң Руслана Николаевна Новосибирсктегі консерваторияда ӱгренген, анаң - Хызылчардағы музыка паза театр акдемиязында. Пӱӱнгі кӱнде ол олғаннарны домранаң паза гитаранаң ойнирға ӱгретче. Хакасияның олған искусство школазында ол 8 чыл тоғын салған.
- Музыка школазын тоозып, ам позың ӱгретчі полып істенчетсең дее, сині ӱгреткен кізілер алнында студенток осхассың. Тоғыста ӱгредіг оңдайларын табарға сіренчезің, олох туста ӱгретчілер пирген пілістерге тӧстенчезің. Сидіксіністер полза, оларзар айланчазың. Кӧзідімге, Хакасияның олған искусство школазының завучы Ирина Алексеевна Тугужекова хаҷан даа піске полыс пирче. Мин музыка школазынзар ӱгренерге кіргенімдӧк, ол мында тоғынчатхан. Аның пілізі, опыды улуғ, аннаңар сурығлар полза, андар айланчам, - теен ол.
Тоғызында ол Мария Сартыкованың кӧг тиріглерінең ойнирға ӱгредер методиказынаң тузаланча. Руслана Кыржинакованың ӱгренҷілері ідӧк чахсы салтарлар кӧзітчелер. Олар, республиканың, регионнар аразындағы паза тиксі Россия марығларында аралазып, сыйыхтығ орыннар алчалар алай дипломант атха турысчалар.
Руслана Николаевна позы даа музыка ӱгретчілері марығларында ӧткін араласча. Іди ол ирткен чылда пастап республика синінде музыка ӱгретчілері мариинда, домранаң ойнап, пастағы орынға турысхан. Анаң Хызылчарда регионнар аразындағы, соонаң Кемеровта чоннар аразындағы марығларда утхан.
- Пӧзік чидіглерге чидіп, мындағ оңдайнаң мині ӱгреткен кізілернің прайзына алғызым читірерге сағынчам. Ӱгретчінің тоғыс салтары сах андох кӧрінминче нооза, че нинҷе-де чыл пазынаң іле кӧрінче. Аймах марығларда аралазып, сыйыхтығ орыннарға турысчатсаң, Мария Сергеевна осхас чахсы ӱгретчі холында ӱгренгеніңе поғдархапчазың. Че, таныхтирға кирек, марығларда араласчатханда, мин чалғызан полбаам. Мағаа Хакасия искусствозының саблығ деятельі Лариса Юрьевна Киштеева аккомпанировать полған. Концертмейстер солистке полысча, аның кӧг тириинең ойнапчатханын уламох сіліг паза чарых итче. Чахсы концертмейстер полза, пӧзік чидіглерге чидерге оой. Аннаңар Лариса Юрьевнаа ідӧк алғызым читірерге сағынчам, - поғдархаснаң чоохтапча ол чахсы кізілердеңер.
Руслана Кыржинакова, гитара паза домрадаң пасха, хомыснаң, чатханнаң, фортепианонаң ойнирға хынча. Ідӧк ол пу кӧг тиріглеріне музыка пасча. Ноталар пілчетсең, ойнаҷаң кӧңнің пар полза, хайдағ даа кӧг тириинең ойнирға ӱгреніп аларға чарир тіпче ол.
- Тоғызымның иң ӧӧні олғаннарны ноталарны табырах хығырарға паза кӧг тириинең орта ойнирға ӱрет салары полча. Соонаң, музыка школазын тоозып, профессиональней музыкант полбазалар даа, ибде ойназыннар, туған-чағыннарын ӧріндір турзыннар. Кирек полза, туртухпин сценазар сығарлар. Алнымда хайди даа музыканты тимнир пӧгін турғыспинчам. Мағаа музыкаа хынчатхан кізілерні ӧскірері пастағы орында турча.
Позым сценада ойнапчатсам, иң пурун кӧрігҷілердеңер, оларға ӧрініс ағылардаңар сағынчам. Кізілер, ойнапчатханымны истіп, постарының сағыссырастарынаңар, ачырғастарынаңар тӱрчеге дее ундут салзыннар. Музыканы истіп, прай кӧңнілерінең тынанзыннар. Ол чуртасха кӧрісті алыстырча тиирге чарир. Ідӧк сценазар сығар алнында мин хомай нимедеңер сағынмасха сіренчем. Марығларда араласчатсам даа, сыйыхтығ орын аларынаңар сағынминчам, иң пурун кӧрігҷілерге ӧрініс ағыларға сіренчем. Аннаңар даа мағаа сценада ойнирға оой пілдірче полар. Кізілер концерт соонаң мині алғыстапчатсалар, турғысхан пӧгінімні толдырғам тіп санапчам, - таныхтаан ол чооғында.
Ізенчем, Руслана Николаевнаның тоғызы мыннаң мындар тӱзімніг парып одырар. Ӱгренҷілері, аны ӧріндіріп, пӧзік чидіглерге чит турзыннар.
Автор :
Татьяна КЫШТЫМОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде