ЧИИТ УЧЕНАЙНЫҢ ЧИДІГЛЕРІ
08.02.2017
Хабарлар
Россияның наука тоғынҷылары 8 февральда постарының ӱлӱкӱннерін таныхтапчалар.
Пу танығлығ кӱнде алғыстас сӧстерін алча Хакасияның чиит ученайы, Хакас хазна университедінің экономика паза управление институдының преподаватель, философия наукаларының кандидады, доцент Юрий Аксютин. Ӱр ниместе ол Хакасия правительствозының сыйиина турысхан. Мындағ хабазығ иң артых істезіг тоғыстарының авторларына пирілче.
Ідӧк ирткен чылларда Юрий Михайлович Россия президентінің грантын ӱс хати утхан. Юрий Аксютин 1983 чылда 11 сентябрьда Харатас городта тӧреен. Ӱгренчеткен тустох тархын предмедіне хынған. Аннаңар, школа тоосханда, ХГУ-ның история паза право институдынзар кірген. Студент тузында ол Хакасияның тархынын, археологиязын паза этнографиязын тирең істескен, ідӧк институт иртірген археология экспедицияларында ӧткін араласхан. 2005 чылда ӱгредиин аспирантурада узаратхан, соонаң, тізең, кандидат диссертациязын арачылаан. Аның темазы «Имперская культура: система ценностей, символы, ритуал» адалған. Аспирантурада ӱгренчеткенде, чиит ученайны университетсер тоғынарға алчалар - Юрий Михайлович студенттерге лекция хығырча, олох туста істезіг тоғыстарын апарча. Пӱӱнгі кӱнге аның 100 азыра наука тоғызы паза ӱгредіг пособиезі чарыхха сыххан. Олар прайзы даа Россияның, Хакасияның паза Ӱстӱнзархы Сибирьнің социальнай паза культура чуртазына чарыдылғаннар. Ідӧк учёнай регионда чуртапчатхан нациялар аразындағы хайызығларны тирең істесче.
- Хакас хазна университедiнде "Этноконфессиональный неотрадиционализм» школа тоғынча. Аны институтта философия наукаларының докторы Лариса Анжиганова тӧстеен. Школа Ӱстӱнзархы Сибирьде чуртапчатхан чонның социо-культурнай чуртазын тирең істесче. Пӱӱнгі кӱнге наука школазының араласчылары 10 азыра істезіг тоғызын иртір салғаннар. Андар чиит специалисттер, аспиранттар, магистранттар паза студенттер кірчелер. Чыл сай піс наука проекттерін, тӧстеп, чуртасха кирерге кӱстенчебіс, - чоохтапча Юрий Михайлович.
Хакасия кӧп нациялығ регион полчатханда, наука школазының араласчылары республикада чуртапчатхан чоннарның аразындағы хайызығларны тирең істесчелер, азынада талазығларның сылтаан тілепчелер. Чиит ученайларның істезіг тоғыстары Хакасияның национальнай паза территориальнай политика министерствозына уғаа тузалығ. Аннаңар олар тӧреміл чағын тоғынчалар.
- Хайди кӧзітче істезіг тоғызың салтарлары, Хакасияда чуртапчатхан нациялар удур-тӧдір талазығлар чох, амыр чуртапчалар, - салтар итче ученай.
2012 чылда Юрий Аксютин «Научные и научно-педагогические кадры инновационной России» федеральнай кӧстегліг программада араласхан. Тоғызы «Надэтническая идентичность: анализ состояния и оценка потенциала оптимизации региональной модели межкультурного взаимодействия» адалған. Анда чиит ученай Хакасияның этнокультура паза экономика сарин істескен. Аның салтарлары аймах наука журналларында чарыхха сығарылған.
Юрий Аксютин - «Чиит істезігҷі» республика марииның чиңісчізі (2011ч.), «Піс Россияның кӧп нациялығ чоныбыс» тиксі Россия марииның призеры (2013ч.), «Хакасияның поғдархазы» премияның «Наука» номинациязының лауреады (2013 ч.).
Хайди искірчелер Хакасияның ӱгредіг паза наука министерствозында, республикада 79 наука докторы паза 420 наука кандидады істенче.
Автор :
Оксана ИВАНДАЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде