КИМ CУF ХАЗЫНДА ЧЫЛ ПАЗЫ ТАНЫХТАЛДЫ
29.03.2017
Хабарлар
Саяногорск городтың чуртағҷылары Ким суғ хазындағы Амыл хаста Чыл пазы ӱлӱкӱнні таныхтадылар. Андағы пурунғы тӱрк пічиине чарыдылған хумартхы тас ибіре хакас, орыс паза казак чоннарның комплексі пӱдірілче. Анда хакас паза орыс ибіҷектері пӱдірілген, сцена, ызых отты тамысчаң орын тимнелген. Пу орын ос ағаснаң ипти сиденнел парған.
Пӱӱл Саяногорсктағы хакастарның «Айланыс» кінінің кізілері Чыл пазын таныхтирға пӧгін турғысханнар. Олар аны 24 мартта иртіргеннер. Саяногорсктың пазы Леонид Быков часхы ӱлӱкӱнінең прайзын алғыстаан: «Саяногорск - аймах нациялар чуртапчатхан город. Хакас чонның кибірлерін кӧбізі пілче паза улуғлапча. Прайзын Чыл пазынаң алғыстапчам!»
- Мындағ сіліг орында «Ымай» комплекс пӱдірілгенде, саяногорсктағылар Чыл пазын пастағызын на иртірчелер, - чоохтаан «Айланыс» кіннің устағҷызы Надежда Тимонина. - Пу ӱлӱкӱн, пурунғы кибірлерге айланып, оларны чуртасха кирер сағыснаң иртірілче. Минің кӧрізімнең, Хакасияның прай аал-городтарында часхы ӱлӱкӱнін таныхтирға кирек Удур-тӧдір ааллазып, Чыл пазынаң алғыстассыннар. Пӱӱл піс Пии аймаанаң аалҷыларны хығырғабыс, Ағбанда иртчеткен республика Чыл пазына пістің город чуртағҷылары чӧрбинчелер нооза. Ӱлӱкӱнні орында иртіріп, орыс паза пасха даа чоннарны хакас кибірлерінең таныстырар оңдай пар.
«Читіген» драма паза кӧглер театрының «Айланыс» фольклор ӧмезі Саяногорсктағы хакастарға кибірлер иртірерге полысхан. «Айланыс» ӧменің абахайлары кибірліг теелбек толдырғаннар. Ызых от тамызылғанда, хакас чонның улуғлар чӧбінің кізізі, боксча тренер Виктор Кочелоров аны азыраан. Айранны паза ах хой идін отха салған. Олғаннар отты хайдағ ас-тамахнаң азырапчатханына хайығ салғаннар. «Итнең, халаснаң азырапча, мин кӧргем!» - палалар чооғы истілген.
Хакасия искусствозының саблығ деятельі, «Айланыс» ӧменің устағҷызы Александр Саможиков чыылған чонны, ирбен отнаң ыстап, аластаан. «Алас! Алас! Алас!» сӧстернең Ӧӧркі чайааннарзар айланғаннар. Анаң хазыңа чаламалар палғир кибір иртірілген. «Айланыс» ӧменің артисттері «Чыл пазы» программа хоостыра ойын турғысханнар.
Саяногорсктағы хакастарның «Айланыс» кінінде хакас тіліне ӱгредіг парча. Светлана Борисова, хыс фамилиязы - Субракова, ікі хызыҷахты паза тынағдағы ууҷаларны хакас тіліне ӱгретче.
- Мындағ ӱлӱкӱн Саяногорскта пастағызын на иртче, - чоохтаан Светлана Николаевна. - «Ымай» комплексте алты пулуңнығ хакас ибіҷек турғызылғанда, Чыл пазын иртірерге сағыныбысхабыс. Мында ідӧк пасха даа мероприятиелер иртірерге чарир. Пӱӱн, тізең, отты азырап, кибірліг ӱлӱкӱнні иртірчебіс.
Пос холынаң иділген тоғыстарның кӧзідіг-садии парған. Олғаннарға хакас ойыннары иртірілгеннер: арғамҷы паза ағас тартызары. Пии аймаандағы «Сос пилтірі» тигір алтындағы ачых музейнің тоғынҷылары талған тимнир прай тиріглерін ағылтырлар. Оларны Саяногорсктағы культура управлениезі паза орындағы чир-суғ ӱгренҷең музей тоғынҷылары ааллап хығыртырлар.
Сос пилтіріндегілер Саяногорсктың чуртағҷыларын постарынзар ааллап хығырчалар. Чон арали чӧріп, хайиимны видеокамералығ орыс оол тартхан. Александр Сочиде чуртапчаттыр. Хайдағ-да пайрам полчатханын кӧре, машиназын тохтадып, суурып аларға маңзыраан. Кізілердең хайдағ ӱлӱкӱн полчатханнаңар сурастырғлаан. «Мин пӱӱн иртен Сочидең Ағбанзар самолеттығ учух килгем, - чоохтаан ол. - Іҷе-пабам Ағбанда чуртааннар, 1977 чылда мин тӧреем. Че 20 чыл мының алнында піс Сочизер кӧскебіс. Тӧреен чирімде чибіргі чыл полбаам. Пӱӱн мин Сойан-Сус ГЭС-сар парчатхам. Ӱлӱкӱн полчатханын кӧр салып, тохтабысхам. Совет Союзы тузында мындағ ӱлӱкӱннерні иртірбеҷеңнер нооза. Мындағ пайрамға орта пол парғаныма ӧрінчем!»
«Ымай» комплекс Саяногорсктың чир-суғ ӱгренҷең музейінің пӧлии полча. Музейнің директоры Сергей Кудрявцев Чыл пазы ӱлӱкӱнні ам чыл сай таныхтирдаңар искірген. Чылығлар пасталғаннаң, комплекстің пӱдірии узарадылар тіп таныхтаан ол.
Чылығ паза айас кӱнге прайзы ӧрінген, Чыл пазы ӱлӱкӱнде хынып араласхан. Саяногорсктағылар «Ымай» комплексте прай даа хакас ӱлӱкӱннерін таныхтирлар тіп сағынчам. Чыл пазынаң пастап алып, соондағы ӱлӱкӱннерге чидерлерӧк, неке.
Автор :
Елена САГАТАЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде