ВИКТОР ЗИМИН: «ПІС ХАКАС ТІЛІН ТИЛІДЕРДЕҢЕР САҒЫССЫРИРҒА КИРЕКПІС»
05.05.2017
Хабарлар
Пу неделяда Хакасияның пазы Виктор Зимин республика паза муниципальнай СМИ устағҷыларынаң, ӧӧн редакторларнаң паза Интернет-блогерлернең тоғазығ иртірген.
Тоғазығда Виктор Михайлович иң пастап республика правительствозын отставкаа ысханынаңар искірген. Хайди ол таныхтаан, пу чарадығны ағаа аларға оой ла полбаан, че олох туста республиканы алнынзар тилідер ӱчӱн, алызығларны хайди даа идерге кирек полған. Пу алызығлар Хакасияның министерство-ведомстволарының устағ-пастаа прай кӱзінең тоғынминчатханнаңар иділген.
- Аймах кӧстеглерҷе Хакасия чахсы салтарларға читче. Анзын федеральнай синде, ол санда Россия президент таныхтапча. Че олох туста Хакасия правительствозы тоғынҷыларының тоғынҷаң кӧңнілері тӧбін полғанын сизінерге чарир полған. Олар чоннаң тоғазарға кирексібинчелер, сидіксіністерін истерге хынминчалар. Пір сӧснең, министерстволар постарының ӧӧн тоғыстарын толдыразынаң толдырбаҷаңнар. Килчеткен ікі-ӱс чылға Хакасия алнынзар улуғ хаалағ идерге кӱстенер. Турғысхан пӧгіннерібіс толар ӱчӱн, наа сағыстар, наа проекттер кирек. Ағаа піс алынҷа хайарбыс. Че иң пастап правительство тоғынҷылары чоннаң кӱннің сай чағын тоғынарға кӱстенерге киректер, - чооғында таныхтаан республика пазы.
Тоғазығда Виктор Зимин хакас тілінің тилізіне алынҷа хайығ айландырған.
- Хакас тілі - ол республиканың ікінҷі хазна тілі. Піс аны хайраллирдаңар паза тилідердеңер тӧреміл сағыссырирға кирекпіс. Минің кӧрізімнең, Хакасияда чуртапчатхан полған на кізі, ол санда ӱлгӱдегілер, хакас тілінең хай пірее, ӧӧн сӧстерні хайди даа пілерге кирек, - чооғын узаратча Виктор Михайлович. - Аннаңар, наа правительствоны тӧстепчетсебіс, піс мының алнындағы чылларзар айланмаспыс, хаҷан хакас чонның ӧткін, хыйға кізілерін сизінминчеткебіс. Ол хакас чонның Улуғлар чӧбінің чахии, хайзын піс толдырарға кирекпіс. Ағаа хоза, хакас тілін тилітчеткен, сабландырчатхан гранттарны мин позымның хайиимда тударбын.
Таныхтирға кирек, Хакасияда хакас тілін хайраллирынҷа паза тилідерінҷе тоғыс алғым апарылча. Іди чыл сай хакас тілінең книгалар сығарылча, хакас театрларда пос тілінең ойыннар турғызылча паза даа пасхазы. Пӱӱнгі кӱнде хакас тілі олған садтарында паза 121 школада иртірілче. Халғанҷы алты чылға хакас тілін ӱгренчеткеннернің саны ӧс парған. Іди 2011 чылда хакас тілін 69 процент олған ӱгренген полза, 2016-2017 ӱгредіг чылында - 77,2 процент.
Ағаа хоза, хакас тілі паза литература ӱгретчілерінің ӧӧн окладтарына хоза 15 процент тӧлелче. Ідӧк улуғ хайығ салылча хакас тілі ӱгретчілерін тимниріне. Пӱӱл Н.Ф.Катановтың адынаң Хакас хазна университеді республиканың муниципалитеттерінең хада чӧптезіг иткен. Аны хоостыра ХГУ Хакасияның ӱгредіг организацияларына хакас тілі ӱгретчілерін кӧстегліг оңдайҷа ӱгредер.
Автор :
Хакасия пазының администрациязы
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде