ХОБЫЙ АДАСТЫҢ ТӦЛІ
23.08.2017
Хабарлар
Пӱӱл 26 августта 10 час иртен Таштып аймаандағы Ибіг аал хыринда пістің Хобый сӧӧгіне кірчеткен фамилиялығ кізілер улуғ чыылығ идерге чӧптесчелер. Хобый родына тоғыс фамилия кірче: Боргояковтар, Бутонаевтер, Топоевтер, Тюмерековтар, Канзычаковтар, Кулумаевтер, Мамышевтер, Субраковтар паза Шулбаевтер.
Мында хысхаҷахти Хобый сӧӧгінің тархынынаңар чоохтап пирерге чарир. Таштып суғ пазында Кӧл тайға тасхыл пар. Ол Кӧл тайғада хуюда ікі оолах ӧстір. Оларның пабазы Кӱмӱс Кіріс, чаалазып, чат халтыр. Іҷелерін Алтай чирінзер сӱріге апарыбысханнар. Ол ікі оолахтың пірсінің ады - Хола Кіріс, ікінҷізінің ады Тимір Кіріс полтыр. Анаң ӧс парғаннарында, Хола Кіріснең Тимір Кіріс Мадыр суғ пазынҷа Палых тасха сых килтірлер. Анда чурт салыбысханнар. Хола Кірістің - ӱс оол, Тимір Кірістің тӧрт оол полтыр. Хола Кірістің оолларынаң Шулбаевтер, Бутонаевтер, Боргояковтар сыхтыр. Тимір Кірістің оолларынаң Топоевтер, Канзычаковтар, Мамышевтер, Субраковтар сыхтыр.
Хобый сӧӧгі сағайлар диалектіне кірче. Иң улуғ ӧбекелерібістің ады Хобый Адас полтыр. Пістің ӧбекелерібіс пу орыннарда ла чуртааннар ба алай хайдаң-да пеер килгеннер бе? Ол сурыға кӧні нандырығ чоғыл. Ученай Н.Ф.Катановтың пічіктері хоостыра, хобыйлар пеер шор чиріндегі Мрас суғдаң килгеннер. Тағлар азып, Мадыр суғ хазында Хоорғыс тасхыл тӧзінде тохтаптырлар, анаң Таштып суғ пазынзар кӧстірлер.
Пасха кип-чоох хоостыра, мының алнында Кибен тіп алып чуртаптыр. Улуғ чаа полыбысханда, ипчізін, ыраххы Хоорғыс тасхыл тайғаларынзар апарып, хуюда чазыр салтыр. Позы Кибен алып, чаалазарға парып, паза айланмаандыр. Ипчізі ол туста, оол пала таап, аны Хобый тіп адаптыр. Оолғы ӧс парғанда, инеліг оол Таштып суғ пазынзар килібістірлер. Анда Хобый оол хоных хон салған. Аның тоғыс оол тӧріптір. Иң улуғ оолғы Топый полтыр. Топый оолғынаң Топоевтер фамилиязы пасталған. Ікінҷі оолғы - Тюмерек (Тюмерековтар), ӱзінҷі оолғы - Мамыт (Мамышевтер), аннаң андар пасха оолларынаң Шулбаевтер, Бутонаевтер, Боргояковтар, Канзычаковтар, Субраковтар паза Кулумаевтер сыхханнар.
Амды пу улуғ чыылығның ӧӧн пӧгіні Хобый сӧӧгіне кірчеткен фамилиялығ кізілер тоғазып, удур-тӧдір танызары полча. Піс позыбыстың на сӧӧгіндегі кізілерні нимес, че пӱкӱлее пір родтың чонын пілерге кирекпіс. Анда Хобый сӧӧгінің чӧбін тӧстеп аларға чарир. Анаң чуртастағы, хазнабыстағы улуғ сурығларны ӧменең пӧгерге чарир. Ӧменең иткен тоғыс хаҷан даа ниик парча нооза. Ӧӧнінде мындағ чыылығлар паза тоғазығлар піске позыбыстың тархынын улам чахсы пілерге полысча, кибірлерібіс ундудылбинча, туған-чағыннарнаң чағын танысчабыс. Пу чыылығда полған на фамилияның кізілері постарының сӧӧгінеңер искір пирер. Чайаачылар ойыннар кӧзідерлер, спорт марығлары полар.
Автор :
Илья ТОПОЕВ
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде