ХАЙХАСТЫҒ ЧИРІБІСТІ ХАЙРАЛЛИРҒА
22.02.2018
Хабарлар
Чир-чайаан. Хакасияның пазы Виктор Зимин, тоғыс чорығынаң Абазазар чӧріп, Орыс география пірігізінің региондағы пӧлиинің Попечительлер чӧбі чыылиинда араласхан. Ідӧк республика устағҷызы «Позарым» заказниктің пӱдірілчеткен визит-кінінде пол килген.
Орыс география пірігізінің (РГО) Хакас Республикадағы пӧлиинің Попечительлер чӧбі 20 февральда Абазада «Хакасский» заповедниктің визит-кінінде чорыхтығ чыылиин иртірген. Хакасия пазы Виктор Зиминнің устаанынаң ирткен чыылығда РГО-ның Хакас пӧлиинің кнезі Ирина Санникова, ученай хачызы, «Хакасский» заповедниктің директоры Виктор Непомнящий, Хакасия пазынын орынҷызы Андрей Новосёлов паза Попечительлер чӧбінің пасха даа кізілері араласханнар. Чыылығның аарластығ аалҷызы Орыс география пірігізінін толдырығлығ директорының регионнар тилізі сурығларынҷа орынҷызы Алексей Тихомиров полған. Чыылығ араласчылары Орыс география пірігізінің региондағы пӧлиинің ирткен чылдағы тоғызының салтарларын паза 2018 чылға пӧгіннерін ӱзӱрібіскеннер.
Хакасияның пазы Виктор Зимин, чыылығны азып, ол чорых оңдайынаң паза мында, «Хакасский» заповедникте, иртчеткені уғаа чахсы тіп таныхтаан.
- «Хакасский» заповедник тее паза Россия президентінің чахиинҷа тӧстелген «Позарым» заказник тее турыстығ объекттер. Пу чирлерде чир-чайаанда арам учурапчатхан аң-хустарның пірсі парыс аң чуртапча, - теен республика устағҷызы. - «Позарым» заказник тӧстелгені - ол иң танығлығ проекттернің пірсі, хайзын пістің чиит пӧлиибіс чуртасха киріп алған. Аның ӱчӱн улуғ алғыс пістің хазнаның президенті Владимир Владимирович Путинге паза Орыс география пірігізінің устағҷызы Сергей Кужугетович Шойгуға. Хайхастығ чирібісті, аң-хустарыбысты хайраллирында ол улуғ чидіг полча.
Таныхтирға кирек, Орыс география пірігізінің региондағы пӧлии кӱстенізінең 2011 чылда «Парыстын істерінҷе» наука-істезігліг экспедиция тӧстелген. Олох чылда часхызын Россияның президенті Владимир Путин, Хакасиязар ааллап киліп, палығлатхан парысты имнеен соонаң хатап чир-чайаанзар позыдарында араласхан. Іди ол экспедицияның салтары парыс аңнар чуртапчатхан чирде «Позарым» федеральнай чир-чайаан заказнигін тӧстиріне хабасхан. Мындағ заказник тӧстир пастағнаң Хакасияның пазы Виктор Зимин сыххан.
Регион устағҷызы пу чыылығда Орыс география пірігізінің Хакас Республикадағы пӧлиинің Попечительлер чӧбінің иң ӧткін араласчыларына алғыстас пічіктерін читірген. Сыйыхха турысханнарның санында «Хакасский» заповедниктің директоры Виктор Непомнящий, «Саяно-Шушенский» заповедниктің директоры Геннадий Киселев паза даа пасхазы полғаннар. Сыйыхтарны читірген соонаң Виктор Зимин чыылығ араласчыларын ӧріндірерін узаратхан, РГО-ның Хакас Республикадағы пӧлиине штаб-квартира чіли тузаланарына республиканың чир-суғ ӱгренҷең музейі полған тураның чардығын пирерге чарадығ алылғанынаңар искіріп.
Пу чыылығның тоғызында аралазарға Москвадаң Орыс география пірігізінің толдырығлығ директорының регионнар тилізі сурығларынҷа орынҷызы Алексей Тихомиров ӧнетін кил парған. Ол Хакасиядағы пӧліктің тоғызын пӧзік паалаан, аның прай кізілеріне, ол санда Попечительлер чӧбінзер кірчеткеннерге, паза алынҷа Хакасияның пазы Виктор Зиминге улуғ алғызын читірген.
- Хакасиядағы пӧлік 2010 чылда тӧстелгеннең сығара тӧреміл пӧзік синде тоғынча, - таныхтаан Алексей Тихомиров. - Пӧлік, позының алнында пӧзік пӧгіннер турғызып, проекттерін тӱзімніг чуртасха кир парча. Чир-чайаанны хайраллир мероприятиелерні алза, мында Хакасиядағы пӧлік прайзының алнында парча тиирге чарир. «Хакасский» паза «Саяно-Шушенский» заповедниктернең ӧткін пірге тоғынча. Чир-чайаанны хайраллирынҷа чарыдығлығ тоғысты апарарына алынҷа хайығ салылчатханы уғаа махтағлығ.
Чоох тутхан соонаң Алексей Тихомиров Хакасия пазы Виктор Зиминге РГО-ның пастағы вице-президенті Артур Чилингаровтың алғыстас пічиин читірген.
Чыылығның тоғызында пастап Орыс география пірігізінің Хакас пӧлиинің кнезі Ирина Санникова ирткен чылда хайдағ тоғыс иділгенінеңер чоохтап пирген.
Хакасиядағы пӧлік, аймах-пасха проекттерҷе гранттар утып, оларны чуртасха киріп тоғынтыр. Ол проекттер ӧӧнінде аң-хустарны ӱгренҷен наука-істезігліг тоғыстарға, экспедицияларға, экология туризміне, чир-чайаанны хайраллирынҷа чарыдығлығ тоғыстарға чарыдылтырлар. Чииттернең паза волонтерларнаң ідӧк ӧткін тоғынтырлар, чир-чайаанны хайраллирынҷа аймах-пасха акциялар
(«Чир кӱні», «Парктар маршы», «Ким суғның кӱні», «Парыс кӱні» паза аннаң даа пасхазы) иртіртірлер. Чидіглердеңер чоохтаза, Хакасия 2017 чылда «Россияның суғлары» акцияның салтарларынҷа ікінҷі орында пол парған.
РГО-ның Хакас пӧлиинің ученай хачызы, «Хакасский» заповедниктің директоры Виктор Непомнящий пӱӱл хайдағ тоғыстар апарарға кӧрілчеткенінеңер чоох тутхан. Хайди ол таныхтаан, пӧлік наука-істезігліг тоғызын, экспедициялар апарҷаң тоғызын, чииттернең паза волонтерларнаң тоғынарын ідӧк узарадар паза наа проекттерҷе тоғыс апарар. Ол наа пӧгіннернің пірсі - «Позарым» заказниктің чирінде наа визит-кін пӱдірері.
Хакасия пазының тоғыс чорығының ікінҷі чардығы «Позарым» заказниктің пӱдірілчеткен визит-кінінең танызары полған. Улуғ тадар ибі чіли пӱдірілчеткен визит-кін Туванаң хырығлар хыринда, Ағбан - Ах Тобырах чолҷа парчатсаң, «100-ҷі аспахха» 7-ҷе километр читкелекте орныхча. Республиканың пазын пӱдірілчеткен объектнең «Хакасский» заповедниктің директоры Виктор Непомнящий таныстырған. Визит-кіннің ӧӧн пӱдірии 14 пулуңнығ тадар ибі полар, ол пӱдіріл тее парған тиирге чарир - анда ӧӧн тоғыстар толдырыл парған, иб турча. Тимір тіреглерде турчатхан иб тастынаң улуғ пілдірбинче, че істінзер кірзең, уғаа алғым. Пістің чонның ибі ол таңнастығ саринаң пасхалалча алай хайхатча даа тиирге чарир. Ӧӧн пӱдіріг істінде аалҷыларны заказниктегі чир-чайааннаң, аң-хустарнаң таныстырҷаң экспозиция залы полар. Андох ӱгредіг залы орнығар, таныхтирға кирек, пу визит-кін ідӧк заповедниктің хадағҷыларын ӱгредіп тимнеҷең орын чіли пӱдірілче. Паза анда заказниксер килген чонны санға ал турарлар.
- Амғы туста андағ тоғыс апарылбинча, - чарытхан заповедник директоры. - Заказник арачылалчатхан орын полза даа, андар кіреріне, заповедниксер чіли, ӧнетін чарадығ киректелбинче нооза.
Хости ідӧк ікі-ӱсче кічіг арах тадар ибі турыбызар осхас - аалҷылар хонҷаң орыннар паза мылча. Сала оортахта туристтерге палаткалар турғысчаң орын тимнелер. «Позарым» визит-кін федеральнай ахчаа паза спонсорлар хабазиинаң пӱдірілчеттір. Сидіксіністердеңер чоох парғанох, заповедник директоры пу чағында пір дее палғалыс чох полғанына хомзынған. Мындағ халын тайғалығ чирде, тізең, анзы кирек ле - кӧзідімге, имнег полызии табырах киректелчетсе. Хакасияның пазы Виктор Зимин пу сурығҷа хабас пирерге молҷаан, іди «Позарым» заказниктің чирінде ізестіг сотовай палғалыс тоғындырарға пӧгін турғызылған.
«Позарым» заказниктің визит-кіні ікінҷілес чох ӧзіс пастаҷаң орын полча, - таныхтаан Виктор Зимин, наа пӱдірігнең танызып. - Піске республикабысты сабландырарға кирек. Мындағ сіліг чир-чайааннығ орында туристтерні удурлаҷаң турыстығ объект пӱдірілчеткені уғаа чахсы.
Автор :
Альберт ТОЛМАШОВ Сомнар Максим АХПАШЕВТИ
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде