АНЫҢ КНИГАЗЫ - 90 ЧЫЛЛАРНЫҢ КӦРІНДЕЗІ
21.03.2018
Хабарлар
Презентация. Россияның Писательлер пірігізінің кізізі, журналист, «Хакасия» газетаның ӧӧн редактор орынҷызы Юрий Абумовтың наа книгазы чарыхха сыхты.
Юрий АБУМОВ книгазынаң таныстырча.
Юрий Абумов 2011 чылда хада тоғынчатханнарынаң «Хакасия: Время в лицах» чыындыны, тимнеп, сығарыбысхан. Автор чіли, аның 2012 чылда «Хакасия: Мы идем уникальными тропами», 2014 чылда «Отпили верблюду горб» книгалары сыхханнар. Амды аның «Ведьмина коса» книгазының презентациязы иртті.
Ирткен пятницада Хакасияның Литераторлар туразында литератураа хынчатхан, Юрий Абумовтың чайаачызынаң таныс улус чыылысхан. Хығырығҷы наа книгаларны чарыхха сығарын сағыпча, уламох пістің тӧреен чирібісте.
Че пастағызын Юрий Юрьевичтің чуртас чолынаң кӧп нимес таныстырыбызарға кирек. Тӧреен ол 31 январьда 1968 чылда Асхыста. Асхыстағы ортымах школаны тоосхан соонаң аны «Хакасский труженик» аймах газетазынзар литература тоғынҷызы чіли алып алғаннар. Соонаң Иркутсктағы хазна университедінің журналистика факультедін тоосхан. 1992 - 1995 чылларда олаңай хабарҷыдаң ӧӧн редакторға олох аймах газетазында ӧс парыбысча. Аннаң андар істеніс чолы аны «Хакасия» республика газетазынзар ағылча.
Журналист кізее писатель чіли книгалар пазарға тус чидіспинче дее. Че Юрий Абумов, ол тудығларны иртіп, оларны чайир тоғысты пастаан. Амды аның 302 страницалығ «Ведьмина коса» книгазынаң хығырығҷаа танызып аларға чарир.
Презентация тузында Юрий Юрьевич чарых кӧрген наа книгазынаңар чоохтаан, хай пірее ӱзіктерні хығыр пирген. Пу книгазынаңар аның мындағ сӧстер: «Ӧӧн чоох СССР сайбалчатхан паза Россия азахха тур полбинчатхан 1990 чыллардаңар парча. Коммунизм идеологиязы чох иділген, капитализм чуртазы, тізең, пір дее пасталбин турған... Олох ла пасталбасха тӧӧй. Хаҷан азахха пик тур полбинчатхан ӱлгӱ килгенде, нанҷылас орнына ахча ээлен сыххан, ах сағыс адалған ниме политиканың азыр чолларына айлан парған».
Хайди автор таныхтаан, чоох ӧӧнінде 90 чыллардағы Асхыс паза Таштып аймахтарының олаңай чон чуртазынаңар парча. Алызығлар тузында тиксі Россия чуртаан нооза. Мында алынҷа кізілернің ӧріністері, чобағлары, чідіріглері хоостыра хазна чонының тиксі чуртазы кӧзіділче тиирге чарир. Книгада кӱлкістіг, ниик хығырылчатхан, тӧбін, кірліг чуртасты кӧзітчеткен киректер чарыдылча.
Презентацияа килгеннерге чоох пирілгенде, «Хакасия» газетаның ӧӧн редакторы Сергей Сипкин сӧс алған: «Пу книгадаңар чоохтаза, сынында ол журналисттің тоғызы, аның ирткен чоллары, пӱӱнгі кӱндегі документальнай проза тиирге кирек. Мындағ литератураны чайирға оой ла нимес».
Писатель, Хакасияның писательлер пірігізі кнезінің орынҷызы Юрий Ивановтың ӱндезии: «Наа книганы тиксі хығырарға маңнанмаам, че хай пірее чоохтарны хығырып алғам. Оларны даа хоостыра кӧрзе, авторның істінде чара чачырирға тимненчеткен вулкан чуртапчатхан осхас. Іди істінде хайнапчатхан от чарых чылтыстарнаң чачырап парча. Салтарында мындағ тоғыстар чарыхха сыхча. Юрий сӧстернең хайхастығ оңдайнаң ойнапча тиирге кирек.
Автор книгазында философия чоғыл тіпче. Че мында философия, кӱлімзірес, сын чуртас, иб аразындағы теелістер, сатира пар. Пір сӧснең, хығырарға уғаа хынығ. Книганың хайдағ даа страницазын азып, пір-ікі сӧс хығырып, аннаң азырыл полбин сыхсаң, анзы чахсы пасчатхан авторны таныхтапча.
Пістің республикада Юрий Абумов осхас чарых, таланттығ писательлер пары ӧріндірче. Писатель чолын ол уғаа пӧзік синде пастапча. Пу книга Асхыс паза Таштып аймахтарының хығырығҷыларына ла хынығ полбас, ол тиксі Россия хығырығҷызына чағын полар. Мында ирткен тустың тархыны пирілче, чон паза политика чуртазы кӧзіділче. Хакасияның тархынын ӱгренчеткеннерге дее ол кирек полар. Книга, тізең, авторның пос оңдайлығ хылиин, чуртасха кӧрізін чахсы кӧзітче».
«Ведьмина коса» книганы чарыхха сығарарға чаратхан рецензент, «Байкал» хоос литература журналының ӧӧн редакторы Булат Аюшеев полча. Юрий Юрьевич аннаңар чылығ ла сӧснең ӱндесче, уғаа чахсы кізі тіпче. Булат Лубсановичсер книганы чарыхха сығарарға чарадығ алар ӱчӱн улуғ теес турча одыр. Че ол студент тузынаңох нанҷыласхан Юрий Абумовтың книгазын теес чох хығырыбысхан. Б.Л.Аюшеевтің книгадаңар рецензиязының хай пірее танығлары: «Книга пу чылларға ӧс парғаныңны чахсы кӧзітче. Халых чон чуртазы паза пасхазына чахсы чуртирға пирбинчеткен кізіҷектер аразындағы хырығны чахсы сизінчезің. Тиксі алза, чуртасха сын-хазых кӧрістіг, олаңай хығырығҷаа пілдістіг книга пас салтырзың».
«Хакасия» газетада Юрий Абумовтың, «Отсебятина» рубрикалығ чоохтарны сыбыра хығырчазың. Таныхтирға кирек, аның чоохтарының адалғаны даа афоризмнернең «атчалар». Сӧстернең ойнап, чоохты хап-орта солалап саладыр. Мин аның наа книгазының адына хайығ салғам - ноға аны «Ведьмина коса» адап салған? «Хуу хаттың сапхызын» алай ба «Хуу хаттың тулуңын» таныхтапча полҷаң ма? Че книгазын, холға алып, хығырғанымда, чоохтары аразында «Хуу хаттың тулуңы» чоохты тапхам. Ол хайхастығ чоохтар чардығына кірче.
Чонда хараа састарны сӱзетке ӱр салча тіпчелер. Андағ састы, сайап, тарап таа полбас осхас. Пу кирек, тізең, Асхыста полтыр. Пір ипчі андағ обалға урунтыр. Книганың пуох хайхастығ чоохтар чардығында ибде ээленчеткен хара кӱстеңер чоохталча. 1994 чылдағы «Асхыстағы полтергейст» хайхастығ кирек тиксі Россияа «кӱзӱреен». Сын ниме полтыр. Хығырчатсаң, сӱрдестіг дее пілдірче. Пір сӧснең, книганы посха хығырарға кирек.
Тиксі алза, пу книгада 300-ке чағын чоох. Ідӧк «Хакасский труженик», «Хакасия» газеталарда чарыхха сыххан статьялардаң ӱзіктер пирілче. Автор оларны пос оңдайли чарытча. Юрий Абумов «Ведьмина коса» книганы чарыхха сығарарға ӱс чыл тимнептір.
Автор :
Елена САГАТАЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы