ОЛАРНЫҢ ТОҒЫЗЫ - ЧОНҒА ӦРІНІС СЫЙЛИРЫ
06.04.2018
Хабарлар
Культура. Ағбаңда Культура тоғынӌызының кӱніне чарыдылған мероприятие ирткен. Анда, пӧзік чидіглерге читкен чайаачыларны чеестеп, оларға аарлығ сыйыхтар читірілген.
Пӱӱнгі кӱнде Хакасияда культура сферазында ікі муңҷа кізі істенче. Артисттер, музыканттар, режиссерлар, хореографтар, музей, архив, библиотека, клуб тоғынҷылары, ӱлӱкӱннер, мероприятиелер иртіріп, чонға ӧрініс сыйлапчалар, таңдағызына ізеніс пирчелер. Палаларнаң чи олар хайдағ улуғ тоғыс апарчалар. Кічіг частығларны сарнирға, теелбектенерге, кӧг тиріглерінең ойнирға ӱгредіп, чайаачы устар олғаннарға чол асчалар, илбек искусствонаң таныстырчалар. 3 апрельде, культура сферазында істенчеткеннернің салымнығ тоғызын таныхтап, С.П.Кадышевтің адынаң культура кінінде улуғ пайрам ирткен.
Чалахай иирні «Алтыр» мода театрының ӧмезі асхан. Пӧзік сыннығ, абахай хыстар хакас кип-азаан кӧзіткеннер, чыылған чонның кӧңнін кӧдіргеннер. Оларға Хакасияның паза Алтайның саблығ артизі Артур Марлужоков хозылған. Ырҷы сіліг сарынны чӱрекке теерте толдырған. Анаң, сценаа сығып, чыылған чонны профессиональнай ӱлӱкӱннең Хакасияның пазы Виктор Зимин алғыстаан. Ол таныхтаан: «Культура тоғынӌылары Хакасияа улуғ хозым итчелер. Сірер кізілернiң кӧңнін кӧдірчезер, таланттығ оол-хыстарға чол асчазар, чозах-кибірлерні хайраллапчазар. Аның ӱчӱн сірерге улуғ алғызым читірчем».
Чоохтирға кирек, Россияда Культура тоғынҷызының кӱні 25 мартта таныхталча, че ол туста Виктор Михайлович тоғыс чорығынаң Москвада полған. Губернатор, пістің чайаачы устарыбысты позы ӱлӱкӱннең алғыстирға пӧгініп, ол чох пайрамнығ мероприятиені республиканың культура министрі Татьяна Чаптыковаа иртірерге чаратпиндыр. Анзын Виктор Михайлович чооғында таныхтаан.
Хакасияның пазы, культура тоғынҷыларын алғыстап, ідӧк улуғ нимес сан пиріс иткен. Халғанҷы чылларда республиканың аалларында 15 наа культура учреждениезі пӱдірілген, 65-інде тыхтағ тоғыстары иртірілген. Пӱдіріглерге паза тыхтағ тоғыстарына бюджеттең 300 миллионҷа салковай хорадылған. Амды ӱлгӱлер республиканың музей-культура кінінің паза Н.Г.Доможаковтың адынаң национальнай библиотеканың тураларын читіре пӱдірібізерге пӧгінчелер. Оларны пӱдіріп, Хакасияның ӱлгӱлеріне кредиттер аларға киліскен, че тоғыстар тохтадылбаан. Алымнардаңар чоохтаза, амды оларның 30 %-і халған. Пӱӱл Россия президенті Владимир Путин, хазнаның Федеральнай Чыылиина айланыснаң чоох тутханда, регионнарда культура-ӱгредіг паза музей комплекстерін тӧстирінеңер чахығ пирген. Виктор Зиминнің таниинаң, пістің республика Россия президентінің ӧӧн чахығларын толдырыбысхан даа тиирге чарир. Амды музей-культура кінінде концерт залын читіре пӱдірібізерге кирек. Анда хайди даа орган турар. Пу тоғысты ӱлгӱлер пір чыл чарым аразына идібізерге пӧгінчелер. Виктор Михайловичтің сӧстерін чыылған чон ізіг айа сабызынаң удурлаан.
Ідӧк Хакасияның пазы республикада туризм тиліпчеткеніне хайығ айландырған. 2017 чылдаң пу сфераның ӱчӱн культура министерствозы нандырча. Халғанҷы чылларда Хакасияда чорыхчылар саны ӱс хати ӧс парған, пістің регионда амды 600 муң артиинаң аалҷы тынанча. Республиканы Кемеров облазынаң піріктірчеткен чолны пӱдірібіссе, піссер аннаңох кӧп кізі тынанарға кил турар. Чооғынын халғанҷызында Виктор Михайлович культура тоғынҷыларына пӧзік чидіглерге чидерге, пик хазыхтығ, часкалығ поларға алғаан.
Алғыстас сӧстері соонда чайаачы устарны аарлығ сыйыхтарнаң таныхтааннар. «Трудовая доблесть Хакасии» медальға саблығ ус, бас ӱнніг ырҷы Владимир Терешков паза Н.Г.Доможаковтың адынаң библиотеканың тоғынҷызы Вера Карнаушенко турысханнар. «Хакасия культуразының саблығ тоғынҷызы» аарластығ атнаң Ағбандағы 2 № олған искусство школазының ӱгретчізі Татьяна Виноградскаянаң «Ынархас» культура туразының директоры Наталья Орлова таныхтатханнар. «Хакасияның чон артизі» пӧзік атха Хакас драма театрының артизі, изебі чох таланттығ чир-суғҷыбыс Геннадий Чаптыков паза ырҷы, республика филармониязының солизі Мария Янгулова турысханнар. 16 кізее Аарластығ пічік читірілген. Оларның санында полғаннар Асхыстағы олған искусство школазының ӱгретчізі Изольда Тоданова, М.Е.Кильчичаковтың адынаң литература музейінің устағҷызы Надежда Боргоякова, ХГУ-ның музыка колледжінің ӱгретчізі Людмила Кирбижекова, «Хакасияның чайаачылар туразы» учреждениенің методизі Альбина Курбижекова, Кызластағы культура туразының директоры Вера Пахтаева, «Салбых чазының пурунғы кӱргеннері» музейнің директоры Василий Боргояков паза Асхыстағы культура туразының хормейстері Анастасия Торокова.
Пайрам тузында ідӧк аалдағы иң артых культура учреждениелері паза тоғынҷылары марииның чиңісчілерін чеестееннер. Ол марығны Хакасияның культура министерствозы иртірче. Чиңісчі полыбысхан культура учреждениелеріне 100 муң салковайға сертификат пирілче. Аарлығ сыйыхты
алғаннар Шира, Орджоникидзе ааллардағы библиотекалар, Пӱӱр пилтіріндегі, Кӧк хайадағы паза Асхыстағы культура туралары. Ідӧк сертификатнаң «Салбых чазының пурунғы кӱргеннері» музей таныхтатхан.
Аалдағы культура тоғынҷыларының аразында алынҷа марығ иртірілген. Олар, пічіктер тимнеп, ӱс чылның салтарларын кӧзідерге кирек полғаннар. Иң артыхха пис тоғынҷы сыххан, оларға сыйыхха 50-ер муң салковай читірілген. «Хакасиядағы аалларның культура учреждениезінің иң артых тоғынҷызы» атха турысханнар: Копьевтағы культура туразындағы «Рукодельные штучки» студияның устағҷызы Лариса Скрипаль, Ширадағы библиотеканың тоғынҷызы Ирина Гилязутдинова, Боград аймааның олған библиотеказының устағҷызы Наталья Круглик, Асхыс аймааның олған библиотеказы устағҷызының тоғызын толдырчатхан Наталья Кидиекова паза Пии аймаандағы Новоенисейка аалның Культура туразының директоры Надежда Безрук.
Пайрамнығ мероприятиенің халғанҷызынзар чоох тутхан культура министрі Татьяна Чаптыкова. Татьяна Владимировна культура сферазының халғанҷы чидіглерінеңер чоохтап пирген паза чайаачы устарның алнында наа пӧгіннер турғысхан. Кӧзідімге, Хакасияда хайди даа хакас паза орыс чоннар кӧг тиріглерінің оркестрлерін тӧстирге кирек. Ідӧк Татьяна Чаптыкова республика пазы Виктор Зиминге культура сферазын улуғ хайығда тутчатханы, сыбыра хабасчатханыі .ӱчӱн улуғ алғызын читірген. Анаң чыылған чон «Ӱлгер» паза «Кӱн сузы» ансамбльларның «Кӧчег» наа концерт программазын кӧріп алған.
Автор :
Майя КИЛЬЧИЧАКОВА Сом Максим АХПАШЕВТИ
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде