СӀЛӀГ КӦГЛЕР КӦРІГҶІЛЕРНІҢ ЧӰРЕЕН КӦӦРЕТКЕН
11.04.2018
Хабарлар
Марығ. Ағбанда А.А.Кенельнің адынаң тиксі Россиядағы XII марығ иртче. Анда чиит музыканттар устарынаң сынасчалар
Пу кӱннерде Ағбандағы ӧӧн музыка учреждениелерінде маң чохха тӱсчелер. ХГУ-ның музыка колледжінде баянисттер паза ӱбӱрҷең инструменттернең ойнапчатхан улус марығласча. 1 № олған музыка школазында кічіг частығ чайаачылар узын хыллығ паза национальнай кӧг тиріглер номинацияларда кӧзітчелер. Хакас филармониязында, тізең, пианисттер прай кӧңнін салып тилекейге саблығ композиторларның тоғыстарын толдырчалар. Хакасияда А.А.Кенельнің адынаң тиксі Россиядағы XII марығ иртче нооза.
Кічіг чайаачыларның марии кибірли ікі чылда пір хати иртірілче. Анда ӧӧнінде Сибирьдегі олғаннар араласчалар. Олар кӱстерін алты номинацияда сынапчалар. 9 апрельде чон кӧг тиріглерінең ойнапчатханнар марығласханнар. Пӱкӱлее алза, пу номинацияда 40 кізі узын кӧзіткен. Олар Хызылчар крайынаң, Алтай, Тува паза Хакасия республикалардаң полғаннар. Прай араласчыларны частары хоостыра тӧрт ӧмее чарыбысханнар.
Марығны 9-10 частығлар асханнар. Олар сценаа сыхханнарында, А.А.Кенельнің адынаң олған музыка школазының кічіг залына толдыра сіліг кӧглер чайылған. Чиит музыканттарның программаларында хакас, алтай, тува, орыс чоннарның кӧӧ паза композиторларының чайаачы тоғыстары полғаннар. Ідӧк олар саблығ устар А.Вивальдинің, И.С.Бахтың, И.Брамстың произведениелерін толдырғаннар. Кӧзідімге, 10 частығ Таисия Крылова композитор А.Вивальдинің сонатазын цимбалынаң толдырып, кӧрігҷілернін чӱреен хайылдырған. Лилиана Биин-оол «Уж ты, поле мое» орыс чонның ырын чадаганнаң морсымнығ ойнабысхан. Ідӧк чыылған чонны узынаң Максим Боргояков аптаан. Ол музыкант Аржан Туденевтің холында хобырахнаң ойнирға ӱгренчеттір.
11-12 частығларның аразында минің кӧңніме казах оолах Жаксылык Расулов кірген. 12 частығ музыкант марыға Тағлығ Алтайдағы Кош-Агач аймаанаң килген. Аның ӱгретчізі Арнагуль Кумашеваның таниинаң, Алтайда илееде казах чуртапча. Хонҷых республикада оларның пос тілін ӱгренер, казах кӧг тириинең ойнир оңдай пар. Орындағы олған искусство школазында чиит ипчі олғаннарны домбыранаң ойнирға ӱгретче. Тиксі алза, Арнагуль Адилбековнаның 40 ӱгренҷі, казахтар палаларын пос чонының культуразын пілерге кӧӧктірчелер. Жаксылык Расулов ӱзінҷі чылы домбыранаң ойнапчаттыр, тиксі Россиядағы марығда кӱзін пастағызын на сынапча. Таланттығ оолағас, Е.Усеновтың «Тӱрк тилекейі», Н.Тлендиевтің «Ата толгауы» чайаачы тоғыстарын толдырып, прай кӧңнін салған. Кӧрігҷілер Жаксылыкка матап айа сапханнар.
Хакас олғаннардаң Тайана Троякованаң Максим Топоевті таныхтирға кирек. Олар ікізі дее хомыснаң ойнааннар. 11 частығ Тайана композитор Г.Челбораковтың «Хыныстың ырын» чӱрекке теерте толдырыбысхан. Асхыстағы олған искусство школазының ӱгренҷізі Максим Топоев марыға Е.Усеновтың «Балдыргандар биі», Е.Улугбашевтің «Пайрамнығ» чайаачы тоғыстарын таллап алтыр. Олох школада Юлия Хертек узын таптапча. Чайаачы кӧңніліг хызыҷах
А.Стояновтың «Чалаң ооллар» паза Н.Жанцанноровтың «Сэтгэлд шингэсэн говь минь» кӧглерін хомыснаң пӧзік синде ойнабысхан.
Иң кӧп араласчы 13 - 16 частығларның аразында полған. Мында 14 саарбах узын кӧзіткен. Музыка марығларына тӧреміл чӧрчеткен улус Саника Троякованаң Ориса Боргоякованы истіп аларға пӧгінчеткен. Анзы тиктең нимес. Хакасия культуразының саблығ тоғынҷызы Мария Сартыкованың ӱгренҷілері, аймах-пасха синде иртчеткен марығларда ӧткін аралазып, сыйыхтығ орын чох халбинчалар. Пылтыр хызыҷахтарның дуэді регионнар аразындағы марығда пастағы орын алған. Амды, тізең, олар сценаа алынҷа сыхчалар. Кем азар ни? Ориса Боргоякова чир-суғҷыбыс Т.Шалгинованың «Хомыснаң оркестрге концерт» тоғызының I чардығын, Ф.Назаровтың «Узбек скерцозы» паза «Хан хызы махтанча» хакас чонның ырын толдырған. Чиит музыканттың салаалары хомысча «учух чӧрчеткен» чіли пілдірген. Аның ӧӧрезі Саника Троякова композитор Татьяна Шалгинованың олох тоғызының II паза III чардыхтарын, Г.Челбораковтың «Ах хазың» ырын паза А.Спендиаровтың «Хайтарма» произведениезін таллап алтыр. 13 частығ Саника хомыснаң хайди морсымнығ ойнапча. Аны истіп, кізінің чӱреенде пос чонының ӱчӱн ӧрініс паза поғдархас тӧріпче.
Кӧрігҷілерні чиит музыкант Данил Кунучаков таңнатхан. Сизінгенде, Аржан Туденевтің ӱгренҷізі ыыхнаң хайдағ даа чайаачы тоғысты толдырыбызар оңдайлығ. Ідӧк марығда узын чатханнаң ойнапчатхан музыканттар кӧзіткеннер. Оларның кӧбізі Россияның саблығ артизі Евгений Улугбашевтің холында чайаачы чолын пастапча. Сабетр Мамышев, Анастасия Тюкпиекова, Элмира Тодинова хакастарның пурунғыдаң хайраллалған кӧг тириинең сіліг кӧглер толдырғаннар, кізілерге ӧрініс сыйлааннар. Алтайлар чатханны дьадаган адапчаттырлар. Аннаң Горно-Алтайсктағы 2 № музыка школазының ӱгренҷізі Милана Ельдепова ойнаан. Пістің хайҷылар чатханның чардығын одырчыхха салып ойнапчалар. Милана, тізең, кӧг тириин толдыразынаң тізіктеріне салып алған. Алтайларның чатханнаң ойнапчатханы даа хакастарнинаң пасхалалчаттыр.
Халғанҷызын сценаа музыка колледжтерінің студенттері сыхханнар. Тоғыс араласчының аразында сигізі Хызылдағы искусство колледжінде пілістерін алғытча. Хакасияның алнын изебі чох таланттығ Юрий Шалгынов алған. Тува студенттері марыға матап тимнентірлер. Оларның кӧбізі чадаганнаң ойнаан. Че иң пурун мин 17 частығ Ая Ооржакты таныхтирҷыхпын. Чиит хыс чанзынаң ойнапчаттыр. Домраа тӧӧй
кӧг тириинең ол ӧӧнінде джаз кӧглерін толдырған. А.А.Кенельнің адынаң тиксі Россиядағы марығда Ая Ооржак кічігдең сығара араласчаттыр, ол сыбыра сыйыхтығ орыннарға турысча.
Юрий Шалгыновтаңар чоохтаза, ол Х.Тастановтың «Фантазия», В.Усовичтің «Урагшаа» паза Е.Улугбашевтің «Аттар ойлааны» чайаачы тоғыстарын ойнаан. Чиит оолны махтирға кирек. Ол хомыснаң хайдағ даа кӧгні толдырыбысча, «Кӱн сузы» ансамбльда теелбектенче, музыка училищезінде маңнаныстығ ӱгренче. Юра хакас тілінең матлама чоохтанчатханын алынҷа таныхтирға кирек. Сизінгенде, хыйға, ӧткін хакас палаларының кӧбізі пос тілін пілбинче. Паба-іҷелер музыка уроктарына, спорт секцияларына, пасха хан тіллерін ӱгредиине ахча айабин хоратчалар, че палаларын пос чонның кибір-чозахтарын пілерге, тӧреен тілінең чоохтазарға пір дее кӧӧктірбинчелер.
Чон кӧг тиріглерінҷе марығ пӧзік синде ирткен. Итсе, ХГУ-ның музыка колледжінең пір ле араласчы полғаны хомзындырған. Ізенчебіс, ӱгредіг заведениезінің ӧмезі пу читпесті тӱзедер.
Марығның салтарлары мындағ:
9-10 частығларның аразында пастағы орынға пірдеезі турыспаан, ікінҷі орынны Алиса Капчигашева алған, ӱзінҷізі Максим Боргояковнаң Лилиана Биин-оол полыбысханнар, дипломнарнаң Таисия Крылова, Байана Монгуш, Артем Чебодаев таныхтаттырғаннар.
Ікінҷі номинацияда Юлия Хертек чиңіс тутхан, ікінҷі орынға Макар Ноокай турысхан, ӱзінҷі орынға Максим Топоевнең Тайана Троякова сыхханнар. Диплом Жаксылык Расуловха читірілген. 13 - 16 частығларның аразында прайзын узынаң Ориса Боргоякова асхан.
Ікінҷі орынны Бадма Нанчыл-оолнаң Данил Кунучаков алғаннар, ӱзінҷі орынны - Саника Троякова, Нина Топакова паза Анастасия Тюкпиекова. Милана Ельдепова, Сабетр Мамышев, Эжер Чурекенов дипломнарнаң таныхтаттырғаннар.
Улуғларның аразында Юрий Шалгыновнаң Ая Ооржак чиңісті тутханнар, ікінҷі орынға Ачыты Ооржак сыххан, чадаганнаң ойнапчатхан Шынар Монгушнаң Аюжана Ооржак ӱзінҷізі полыбысханнар. Жюри чарадии хоостыра диплом Чолдуг Кууларға читірілген.
А.А.Кенельнің адынаң тиксі Россиядағы ХШ марии 2020 чылда иртірілер. Ізенчебіс, чиит музыканттар пӧзік устарынаң кӧрігҷілерні пазох чапсыдарлар.
Автор :
Майя КИЛЬЧИЧАКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде