ЧОННЫҢ ХАЗИИ ӰЧӰН ИДӀЛЧЕ
24.04.2018
Хабарлар
Халых тоғыс. Нименең тынча Ағбан, Харатас паза Минсуғ? Пу сурыға нандырығ пирер чуртасха кирілчеткен проект. Аның тӧстегҷізі - Россияның экология палатазы. Сибирь округындағы пӧлиинің кізізі наа чӧрімнең таныстырарға Хакасиязар ӧнетін кил парған.
Сергей Шахматов Россияның экология палатазының хайииндағы Хызылчардағы «Зеленые» халых пірігізінің кнезі полча. «Хызылчар крайында пу проект ікінҷі чылы тоғынча. Піс Хызылчар, Канск, Ачинск, Норильск городтар чуртағҷылары хайдағ киинең тынчатханын сыныхтаабыс.
Минсуғ, Хызылчар крайынзар кірзе дее, Хакасияның хыринда орныхча. Аннаңар чарадығ алылған - Ағбандағы паза Харатастағы киині хада сыныхтабызарға. Ол проект ідӧк «Нименең тынча Ағбан, Харатас паза Минсуғ?» адалча», - чарытхан устағҷы кізі.
Сергей Шахматовтың искіриинең, пылтыр Минсуғда онкология ағырығлары кӧп табылған. Анзы чон тынчатхан киині сыныхтирға ӧӧн сылтағ полча. «Піс, пеер килгендӧк, Ағбан городтың мэрі Николай Булакиннең чоохтасхабыс. Ол мындағ проекттең тоғыр полбаан. Хакасияның чир-чайаан ис-пайы паза экология министрі Юрий Соколов ідӧк чарасхан. Аннаңар піди удур парчатханнары ӱчӱн оларға улуғ алғыс», - таныхтаан экология палатазының кізізі.
Хызылчардағы халых пірігізінің араласчылары Хакасияда паза Минсуғда пір ай тоғынарлар. Оларның пӧгіні - азынада таллап алған орыннардағы киині сыныхтиры. Минсуғда андағ 9 орын, Ағбанда -15, Харатаста - 9.
Тоғысты специалисттер хараа-кӱнӧрте апарарлар. Олар чилліг, чил чох кӱннерні кӧрерлер. Киинің кіріне соохтар хайди теелчеткенін ідӧк санға аларлар. Хайди искірген хонҷых региондағы специалист, иң пастап сыныхтағлар Ағбандағы паза Минсуғдағы ТЭЦ-тар паза хара тас аныпчатхан пірігістер хыринда иртер.
«Пістің химия спец,иализі машиналығ чӧрер. Анда аның киині сыныхтаҷаң ӧнетін оборудование полар. Кӧрілген орыннарда ол 20-лер минута турар. Ол тусха вата осхас кӧрімніғ нимее кирек син кии чыыл парча. Сыныхтағҷы от кӧк таңмалығ аппағас кип-азахтығ полар. Аннаңар Ағбанның паза Харатастың чуртағҷылары ӱрӱкпезіннер», - чарытхан Сергей Шахматов.
30 кӱн аразына чыып алған киині Хызылчардағы лабораторияда сыныхтирлар. Андағы экологтар ӧӧнінде хазыхха хомай теелчеткен тозынны ілезіне сығарарлар. Бензапирен иң хорғыстығ полча. Экологтар паза имҷілер аны кізіні ӧдірер оңдайлығ тіпчелер. Сарғамзых ӧңніг кристаллар хара тас предприятиелері хыринда паза автотранспорт чолларында кӧп полчалар. Кізі иді-ханына олар оой ла кір парчалар. Хызылчар крайының специалисттері пу оңдайнаң пістің городтардағы чонны пу хорғыстығ кірдең арачылирға сағынчалар. Істезігҷілернің ідӧк ӧӧн пӧгіні - пес одынчатхан туралар хырин сыныхтабызары. Тӱдӱн чызы чонға андағох хорғыс ағылча нооза.
Соонаң, Ағбанда, Харатаста паза Минсуғда чуртағҷылар нименең тынчатханнары ілезіне сығарылза, пу городтарның иң кірліг орыннарында ӧнетін датчиктер турғызылар. Оларны хоостыра кии хай син кірлелчеткенін санға аларлар. Андағ тоғыстар Интернет пастыра иділер.
Проекттің салтарын искірерге Россияның экология палатазының Сибирьдегі федеральнай округының кізізі Сергей Шахматов Хакасиязар ӧнетін кил парар.
Автор :
Александра СУНЧУГАШЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы