ПІСТІҢ АС-ТАМАХТЫ МОСКВАДА САДАРЛАР
20.06.2018
Хабарлар
Тоғыс чорығы. Пу кӱннерде Хакасия пазы Виктор Зимин тоғыс чорығынаң Асхыс аймаанзар чӧрген. Аймах кінінде ол наа олған сады пӱдірілер орында ӧрген сапхан паза Хакасияда аал хонии ас-тамаан сығарчатхан предприятиелернің устағӌыларының чыылиинда араласхан.
СПАРТАКИАДА АЗАРЫНДА.
Че пастап Виктор Михайлович чолны Таштыпсар тутхан. Мында 15-16 июньда республикадағы муниципальнай пӱдістернің V Спартакиадазы ирткен. Марығларны азарында ідӧк Хакасияның спорт министрі Виктор Струков, национальнай паза территориальнай политика министрі Михаил Побызаков, город-аймахтарның пастары араласханнар. Спартакиадаа кізі чахсы чыылысхан. Полған на делегация позын турыстыра кӧзідерге, аймах спорт кӧрімнерінде кӱзін сынирға тимде полған.
Муниципалитеттернің тоғынӌыларынзар айланып, Виктор Зимин прайзына чиңіс тударға, пӧзік чидіглерге чидерге алғаан.
ЧАРЫТХЫ ТАРТЫЛАР
Асхыс аймаанзар читкенде, Виктор Зимин иң пурун фермер Наталья Сагалаковазар кірген. Оңхак аалның чуртағчызы аал хониинда илееде тус істенче. Кӧп чыл кӱлӱк ипчі сӧбірезінең хада пос алынча хоных апартыр, че 2014 чылда декабрьда КФХ-ны тӧстирге чаратхан. Пӱӱнгі кӱнде Наталья Григорьевнаның 150 ат, 1600 хой, 85 мал саналча, ідӧк пызолар пар. Аның КФХ-зы тағ тӧзінде, Оңхак аалдаң 3 километр оортахта, орныхча. Мында фермер пос кӱзінең улуғ, истіг хой хазаазын паза тура пӱдір салған. Хакасия пазы Виктор Зимин, аал хонии паза ас-тамах министрі Александр Башков, Асхыс аймааның пазы Абрек Челтыгмашев, фермер Наталья Сагалакованың КФХ-зынаң танызып, аның тоғызына пӧзік паалағ пиргеннер.
Тоғызына тӱгеде пирін салған кізее хайди морсынмас. Наталья Григорьевна тоғысха прай кирек техниканы ал салтыр, амды кӧп чыл ӧсчеткен оттарны таарирға пӧгінче. Аннаң ол хысхызын малны азырир. Фермер кізінің чирі читкіче, тиксі алза, аның 90 гектар чир саналча. Че сидіксіністер пар. Наталья Григорьевнаның кресен-фермер хониинда амға теере чарытхы чох полтыр паза хыраны суғлирға суғ киректелче. Хакасия пазы Виктор Зимин чарытхы суриин пӧгерге полыс пирерге чарадығ алған. Виктор Михайлович фермер Наталья Сагалаковаа 10 - 15 июльға теере мында трансформатор турғызылар тіп молчаан. Суғ суриин аал хонии министрі Александр Башков позына алған. Александр Алексеевичтің таниинаң, министерствода Оңхактағы фермерге хабас пирерге оңдай табарлар.
НАА ОЛҒАН САДЫ ПАЗА ЧЫЫЛЫҒ
Асхыста Хакасия пазы Виктор Зимин наа олған сады пӱдірілер орында пол килген. Ӱгредіг учреждениезі федеральнай программа хоостыра пӱдірілер. Ол Горький орамада орнығар. Аннаңар губернаторға республиканың ӱгредіг паза наука министрі Лариса Гимазутина чоохтап пирген. Олған садында 120 орын полар, оларның 60-ы ӱс час читкелек палачахтарға кӧріл парған. Тиксі алза, пӱдіріг тоғыстары 82 миллион салковайға тур парар. Олған сады 2019 чылда тоғынып пастир.
Виктор Зиминнің таниинаң, Асхыста наа олған сады пӱдірілчеткені ӧріндірче. Пӱӱнгі кӱнде Россия президенті Владимир Путиннің чахығлары хоостыра олған садтарында ӱс часха читкелек палачахтарға хоза орыннар тӧстирге кирек. Пістің республика, ол чахығларны толдырып, федеральнай программада ӧткін араласча. Андағ оңдайнаң Хакасияда амды алты олған сады пӱдірілче: ӱзі - Ағбанда, пірер - Хубачарда, Кӧк хайада паза Асхыста. Чоох тутхан соонда Виктор Зимин паза Абрек Челтыгмашев наа олған сады пӱдірілер орында ӧрген сапханнар. Анда ӱгредіг заведениезі хачан тузаланысха кирілері таныхтал парған.
Пайрамнығ мероприятие тузында ідӧк Асхыста наа школа киректелчеткеннеңер чоох парыбысхан. Пастап ол сурығны ӱгредіг министрі дее, аймахтың пазы даа кӧдірерге тідінминчеткеннер. Че Виктор Зимин, школа сурии мыннаң мындар хайди даа сығыс килер тіп, аны сах андох ӱзӱрібізерге чаратхан. Лариса Гимазутинаның таниинаң, Асхыстағы лицей-интернат Россияның 100 иң артых аалдағы школаларның санына кірче. Ӱр ниместе ӱгретчілер ӧмезі, грант мариинда аралазып, хоза ӱгредіге 1 миллион салковай утып алған. Че аймахтың кінінде чуртағчылар паза пала саны ӧсче, аннаңар школада орын чидіспинче. Лицей-интернатта асхыстағылар ла нимес, ідӧк пасха ааллардаң паза Пии аймаанаң килген олғаннар ӱгренчелер.
Сизінгенде, школа сурии аймахтың ӱлгӱлерін хачаннаң сығара сағыссыратча. Олар наа ӱгредіг заведениезіне ӧнетін орын тимнеп салтырлар. Тоғазығда араласхан лицейнің ӱгретчілері ідӧк пу сурынысха хозылғаннар. Виктор Зимин, прайзын истіп, министр Лариса Гимазутинаа кирек пічіктерні тимнирге паза 2019 чылда хайди даа федеральнай программаа кіріп аларға чахығ пирген. Андағ оңдайнаң Асхыста наа школа пӱдіреріне ізеніс пар.
Олох кӱн Асхыс аймааның администрациязында 14.00 часта Виктор Зиминнің устаанынаң Хакасияда аал хонии ас-тамаан сығарчатхан предприятиелернің чыылии ирткен. Анда губернаторның пастағы орынҷызы Андрей Новоселов, аал хонии паза ас-тамах министрі Александр Башков, республикадағы аал хонии рыноктарының дирекциязының устағҷызы Сергей Новиков паза Хакасиядағы иң килкім аал хонии предприятиелерінің директорлары араласханнар.
Чыылығ алғыстастардаң пасталған. «Саянмолоко» ООО-ның ӧӧн директоры Валерий Левицкий «Россияның ас-тамах промышленнозының саблығ тоғынчызы» аарластығ атха турысхан, идінҷек Сергей Новоселов «За заслуги перед Хакасией» орденнең таныхтатхан. Пічіктерні паза танығларны пӧзік чидіглерге читкен чир-суғҷыларыбысха Виктор Зимин читірген. Виктор Михайлович оларға мыннаң мындар тӱзімніг тоғынарға алғаан.
Чыылығ тузында ікі сурығ ӱзӱрілген. Пастағы искірігні республикадағы аал хонии рыноктарының дирекциязының устағҷызы Сергей Новиков тимнеен. Аның таниинаң, Хакасияның ас-тамах отрасльында кӧп предприятие істенче. «АЯН», «Альпина», «Саянмолоко», «Сойандағы форель» паза аннаң даа пасха компаниялар чахсы ас-тамах сығарчалар. Че килкім предприятиелер дее, идінҷектер дее сығарчатхан ниме-нооларны пасха регионнарның, уламох Москва осхас улуғ городтарның рыноктарынзар сығар полбинчалар. Ол сурығны, Сергей Николаевичтің чооғынаң, «Фуд Сити» агрокластер полызиинаң пӧгібізерге чарир. «Фуд Сити» Москвада орныхча. Аның улии 124 гектар. Мында складтар, садығ орыннары, офистер пар. « Фут Ситиде» 45 артиинаң хазна паза Россияның 50 регионы садығ апарчалар. Кӱннің сай пеер чиисті садызып аларға 100 муң артиинаң кізі кил парча.
Пу пастағ Виктор Зиминнің кӧңніне кірген. Ол «Фуд Сити» агрокластерде Хакасияда сығарылчатхан ас-тамахтың павильонын азарға чахығ пирген. Ідӧк чыылығ тузында пістің республикада «Фуд Ситинің» пӧлиин азары ӱзӱрілген.
Ікінҷі сурии сӱт отрасльына чарыдылған. Аннаңар хысхаҷахти аал хонии паза ас-тамах министрі Александр Башков чоохтап пирген. 2018 чылда 1 январьда Хакасияда 82035 пас інек саналған, анзы пылтырғызынаң 999 пасха кӧп. Аал хонии предприятиелерінде саалчатхан інектернің саны 8223 пасха тиңнелче. 2017 чылда республикадағы прай хоныхтарда тиксі 182,1 муң тонна сӱт саалған, оларның 50,8 муң тонна - КФХ-ларда паза аал хонии предприятиелерінде. Ортымахти пір інектең 4329 килограмм сӱт саалча. Мында артыхтарның санында «Целинное» ООО полча. Аал хонии предприятиезі симментал породалығ мал ӧскірче. Андағ породалығ інектер чахсы саалчалар. Министрнің таниинаң, мыннаң мындар пір інектең чылда ортымахти 6000 килограмм сӱт саарға пӧгін турғызарға кирек.
Чыылығның халғанҷызынзар ідӧк пасха сурығлар ӱзӱрілген. Ол санда «Бирюса» ООО-ға хабазардаңар. Пу предприятие гречканы ӧскірче. Аның устағчызы Александр Щербаков тамах хурутчаң ӧнетін оборудование турғыстыр. Че ікі чыл изере, гречка хомай сығып, «Бирюса» ООО ӱреге кір парир. Хакасия пазы Виктор Зимин ол предприятиее хайди даа полыс пирерге, пасха даа идінҷектерні хайығ чох артыспасха кирек тіп чоохтаан.
Салтарында Виктор Михайлович пӱӱл Хакасияның аал хониина хоза 200 миллион салковай пирілер тіп искірген. Пастағы 100 миллион салковай июльда пирілер. Ӱлгӱлер фермерлерге, ас-тамах сығарчатханнарға прай ӧдістерні, субсидияларны хайди даа тӧлеп саларлар. Пу чағында экономика паза аал хонии сурығлары Тиліс чӧбі тузында ӱзӱрілер. Ол ікі неделя пазынаң Боград аймаанда иртер.
Автор :
Майя КИЛЬЧИЧАКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Кӱн таңмазы