ХАКАСИЯ ТАРХЫНЫНАҢАР
26.02.2019
Хабарлар
Презентация. Пу кӱннерде ХакНИИЯЛИ-да ученайларның наа сыххан книгаларынаң таныстырғаннар.
Чыылығны апарған Хак-НИИЯЛИ-ның директоры, тархын наукаларының докторы, профессор Валентина Тугужекова. Хакасияның тіл, литература паза тархын наука-істезігліг институдының ученайлары, істезігліг тоғыстар иртіріп, анаң алынҷа монографиялар сығарчалар. Кӧбізін грант алай пос ахчазына сығарып алчалар.
Пу чыылығда пылтыр декабрьда паза пӱӱл январь-февральда чарыхха сыххан книгаларнаң таныстырғаннар. Іди чылда тӧрт хати сыхчатхан «Научное обозрение Саяно-Алтая» журналның 4-ҷі номері сых парған. Ол пӱкӱлее тархын сурығларына чарыдылған. Анда 14 наука статьязы. Олар Хакасиядағы ла нимес, че ідӧк Алтай, Тува республикалардағы, Москва, Екатеринбург городтардағы ученайларның тоғыстары. ХакНИИЯЛИ-ның пӧгінінде «Научное обозрение Саяно-Алтая» журналның сайтын тӧстеп алары полча.
Анаң тархын наукаларының кандидады Валерий Чертыков позының тоғызынаңар искір пирген. Аның наа сыххан книгазы «Историко-этнографическое изучение Хакасско-Минусинского края в XVIII - первой половине XIX века» адалча. Ученай наука тоғызында 1719-1727 чылларда Д.Г.Мессершмидттің Сибирьҷе, ол санда Хакасияҷа, чорыхтарын істескен. Даниил Готлиб Мессершмидт I Пётр ханның чахиинҷа 1719 чылда Сибирь чирлерін істезерге сығыбысхан.
1722 чылда ол Хара паза Ах Ӱӱс суғлар хоостыра чорыхха парған. Анда Хозан-хыс кӧзеедеңер пасхан. Аннаң андар Уйбат, Тӧӧ паза Ис чирлерінҷе чӧрген. Хуртуйах тас инейдеңер пазып алған паза хоостаан.
Ідӧк книгада чорыхчы ученайлар П.А.Чихачевтың, М.А.Кастреннің паза Е.Я.Пестеревтің чорыхтарынаңар пазыл парған. Пу книга пістің чирібістің тархынынаңар пілерге сағынчатханнарға хынығ полар.
ХакНИИЯЛИ-ның экономика пӧлиинің наука тоғынҷызы, тархын наукаларының кандидады Евгений Прищепа «Проблемы развития малого и среднего предпринимательства в Хакасии» монографиязын сығарыбысхан. Ол пістің республикадағы идінҷектер хайдағ сидіксіністерге урунчатханнаңар паза оларны хайди пӧгердеңер позының кӧрізін искірче.
Кем ХакНИИЯЛИ-ның ирткен чылдағы наука паза халых-чарыдығлығ тоғыстарынаңар піліп аларға сағынча, ағаа хынығ полар ам сығарылған сан пирістіг книгазы. Анда ідӧк институт халғанҷы чылларда хайдағ книгалар сығарыбысханнаңар піліп аларға чарир.
Чыылығ соонда ХакНИИЯЛИ-ның директоры Валентина Тугужекова наа сыххан книгаларны пістің республиканың библиотекаларына сыйлаан. Аннаңар книгаларнаң библиотекаларда чағын танызып аларға чарир.
Автор :
Илья ТОПОЕВ
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде