ТИГІР ХУРЫНЫҢ ЧАРИИ
26.02.2019
Хабарлар
Кӧзідіг. Л.Р.Кызласовтың адынаң чир-суғ ӱгренӌең музейде «Сибирьнің тигір хуры» ДПИ тоғыстарының кӧзідии пайрамни азылған.
Хакасияның ӧӧн музейі Хызылчардағы устарнаң пик палғалыс тударға кӱстенче. Пылтыр Ағбан чуртағҷыларының «В.И.Суриковтың адынаң Хызылчардағы хоос музейінің шедеврлері» экспозициянаң танызып алар оңдай полған. Амды, тізең, Хакасияның ӧӧн музейінде «Сибирьнің тигір хуры» кӧзідіг тоғынып пастады.
Чоохтирға кирек, «Сибирьнің тигір хуры» - регионнар аразындағы проект. Аны тӧстеп, хызылчардағылар Сибирьнің изебі чох таланттығ устарын піріктірерге пӧгінгеннер. Пӱӱл проектке 20 чыл толча, аның тоғызында Иркутск, Кемеров областьтарының, Хызылчар крайының, Бурятия паза Хакасия республикаларңың саблығ устары араласчалар. Олар декоративно-прикладңой искусствоның (ДПИ) аймах кӧстеглерінҷе чайапчалар.
Тиксі алза, кӧзідіге 170 артиинаң тоғыс сығарылған. Оларның санында улуғ нимес скульптуралар, хайхастығ ідіс-хамыс, сӱлейкедең паза тастардаң чайалған хоостар. Гобеленнер чи хайдағдыр! Олардаң харах ал полбассың. Мында иң пурун пӱрӱт устарының тоғыстарын таныхтирға кирек. Баярма Дамбиеваның «Чуртас тании» гобелені сағысха тӱзірче. Анда пӱрӱт чонның орнаменттері, хыдат культуразынаң алылған инь паза ян танығлар кӧзіділ партыр. Софья Линің тоғызы «Хараадағы учуғыс» адалча. Ат сазынаң ӱрілген хооста тигірде учух париған пуғаларны кӧрерге чарир. Олар чонның хайраллағҷылары полча полбастар ба.
Хызылчардағы ус Геннадий Орлов иирген тӱктең «Кӱн чахайағы» триптихті чайап салтыр. Ӱс чардыхтаң пӱтчеткен хоос Сибирьнің чир-чайаанын саблапча. Олох техникада Кемеров облазының чуртағҷызы Инна Акимова тоғынча. Че аның гобелені ангел Гавриилға чарыдылған. Пу хоос кӧрігҷінің чӱреен амыратча, ол-пу сағыстарға пастырбасха ӱгретче.
«Сибирьнің тигір хуры» проектте керамисттер ӧткін араласчалар. Олар тойдан хайдағ ла ідіс-хамысты паза скульптураларны чайабинчалар. Кӧзідімге, Зоя Кузнецованың «Сервиз@сервиз» тоғызы таң чей сервизі, таң сантехника полчатханын оңарарға сидік. «Ӱӱҷіктегі барокко», тізең, фрукттарға тӧӧй, че сыныңда пу ідіс-хамыс чыындызында чейникті, сахар салҷаң чірчені кӧрерге чарир. Кізілернiң хайииң Светлана Шинкоренконың скульптуралары тартхан. Пастағызында сомға суурылған чиит ирепчі кӧзіділ партыр. Олар ӱр ниместе ле хоных хон салғаннар, таңдағызынзар ізеніснең кӧрчелер. Абахайның ікінҷі тоғызы «Часхыдағы коктейль» адалча. Ол «кӧгенектең» пӱткен. Чайаачы устың сағызы пілдістіг: тӱрчедең чайғы килер, ипчі чон сіліг кӧгенектерге чазанар.
Изебі чох таланттығ Наталья Довнич Иркутск облазынаң. Ус холлығ ипчі, сӱлейке хоостарын чайап, фьюзинг технологиянаң тузаланчаттыр. Фьюзинг - наа технология, аны 1990 чылда Германияда сағын таап алғаннар. Ол техңикада тоғынчатхан устар ӧңніг сӱлейке чардыхтарын, ӧнетін песте хайылдырып, піріктірчелер. Фьюзинг чапсых хоостарны, чазанҷыхтарны, витражтарны чайирға оңдай пирче.
Хакасиядағы устардаңар чоохтаза, кӧзідігде пір ле кізі араласча. Ол Саяногорсктағы хоосчы-мозаист Сергей Карлов. Сергей Викторовичтің тастардаң иділген мозаика тоғыстары ырахха сабланчалар. Тиктең ңимес 2000 чылда чир-суғҷыбысты Москвадағы Арачылағҷы Христостың тигірибін чазирға хығырғаннар. Кӧзідігде аның ікі чардыхтаң пӱтчеткен «Сталкер» тоғызы сығарылған.
«Сибирьнің тигір хуры» ДПИ тоғыстарының кӧзідиин азарында кӧп кізі араласхан. Чыылған чонзар Хакасия Ӧӧркі Чӧбінің культураҷа, ӱгредігҷе паза наукаҷа комитедінің кнезі Оксана Разварина айланған. Ол чапсых кӧзідіг республика чуртағҷыларына кӧп ӧрініс ағылар тіп ізенiсең ӱлескең. Хакасияның культура миңистрі Леонид Ерёмин, чоох тудып, наа кӧзідіг Сибирьдегі ДПИ устарының халғанҷы чидіглерінең танызар оңдай пирче тіп таныхтаан. «Сибирьнің тигір хуры» кӧзідіг 14 апрельге теере тоғынар.
Автор :
Майя КИЛЬЧИЧАКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде