ЧОННЫ ЭКОЛОГИЯ СУРИИ САҒЫССЫРАТЧА
10.01.2020
Хабарлар
Тоғыс чорығы. Ирткен чылның халғанӌы кӱннерінде, 30 декабрьда, Хакасия пазы Валентин Коновалов Пии аймаанзар тоғыс чорығынаң чӧрген. Анда ол Будёновка аалда наа Культура туразы азылғанында араласхан, Пии аймааның имнег туразын тыхтағ тоғыстары соонаң сыныхтаан паза орындағы чуртағӌыларнаң тоғасхан
20 азыра чыл мының алнында Будёновкада клуб кӧй парғанда, чуртағҷылар иргі садығ туразы полған орында, соонаң школаның актовай залында ол-пу ӱлӱкӱннерні паза кружоктарны иртірҷеңнер. Аалда наа клуб пӱдірердеңер сурығны будёновкадағылар сыбыра кӧдірҷеңнер. Іди пӱӱл «Культура» нацпроект полызиинаң орындағыларға наа Культура туразын пӱдір пирер оңдай полды. Пӱдірігҷілер аны чарым чылға ла пӱдірібіскеннер.
- Аалдағы чуртағҷыларға аймах мероприятиелер иртірҷең, чыылысчаң орын хайди даа кирек. Клуб аалдағыларның чуртазын чазапча, кӧңнілерін кӧдірче. 2019 чылда национальнай проекттер полызиинаң Алтай аймаандағы Герасимов аалда клуб нааҷылалған, Ызых поселокта, тізең, ідӧк наа клуб пӱдірілче, - чоохтапча Хакасияның культура министрі Леонид Ерёмин.
Будёновкадағы наа Культура туразында сыр чызы ам даа сабыл килче. Улуғ, чарых паза истіг клуб чуртағҷыларға чалбах ізиин асхан. Пу пайрамны будёновкадағылар ӱр сахтааннар. Лариса Турина аалдағы «Калина красная» ансамбльның араласчызы полча.
- Наа клуб пӱдіріл парғанына піс уғаа ӧрінчебіс. Аны ӱр сахтаабыс. Пӱдіріг тоғыстары пасталыбысханда, аны сыбыра хайығда тутхабыс. Амды піске сарнаҷаң, теелбек салҷаң орын пар! - кӧңнін чазырбинча Лариса Николаевна.
Орындағы чуртағҷыларны наа Культура туразы азылғанынаң Хакасия пазы Валентин Коновалов алғыстаан.
- Полған на аалда Культура туразы паза школа иң кирек нимелер полча. Аннаң аалның тилізі палғалыстығ. Пілдістіг, аал хониин тилідерге кирек, че аалда культура чуртазы полбаза, тиліс чахсы парбас. Аннаңар Буденовканы піс пасха даа программаларзар кирерге кӱстенербіс, аалны тилідерге прай кӱзібіс саларбыс, - таныхтаан Валентин Олегович.
Хакасия пазының искіриинең, 2020 чылда Хакасияда 9 клуб нааҷылалар, оларның 3-і - Пии аймаандағы клубтар - ол Табаттағы, Киндірліг пилтіріндегі, Солбыдағы.
Ідӧк Хакасия пазы Валентин Коновалов Пии аймаандағы имнег туразының олған поликлиниказында пол килген. Анда «Хазых хайраллиры» нацпроекттің «Олғаннар хазиин хайраллирын тилідері, ол санда палаларға имнег полызиин пиреріне наа инфраструктура тӧстирі» региондағы программазынҷа пӱӱл илееде тоғыс иділ парған.
- Поликлиникада стенелер, потолоктар иптелгеннер, поллар, ізіктер алыстырылғаннар, канализация системазы нааҷылалған. Ідӧк ол-пу специалисттернің кабинеттері хозылған паза наа оборудование алылған, - чоохтапча имнег туразының ӧӧн имҷізі Лидия Ивашина.
«Олғаннар хазиин хайраллирын тилідері, ол санда палаларға имнег полызиин пиреріне наа инфраструктура тӧстирі» регион программазында республиканың тиксі 18 олған имнег учреждениезі араласча. Пу кирекке республика бюджедінде 90 миллион салковай кӧріл парған.
Пии аймаанзар тоғыс чорығының ӧӧн пӧгіні - орындағы чуртағҷыларнаң тоғазары. Хакасия пазы Валентин Коновалов Пии аймаандағыларнаң декабрьның пастағы кӱннеріндӧк тоғазарға кирек полған, че тоғыс кӧптеңер, ол аны пасха кӱнге чылдырыбысхан. Амды Наа чыл алнында пу тоғазығ ирт парған. Орындағы Культура туразынзар чон илееде чыыл парған. Пастап Пии аймаа пазы Иннокентий Стряпков ирткен чылның салтарын иткен, анаң сӧс чуртағҷыларға пирілген.
Сизінгенде, Пии, Алтай аймахтарның паза Саяногорск городтың чуртағҷыларын экология сурии иң сағыссыратчаттыр. Пу муниципалитеттерде ирткен чыылығларда чуртағҷылар хара тас аныпчатхан разрезтер чир-чайаанны кірлепчелер тіп искіргеннер паза наа разрезтер азылчатханына хомзынғаннар. Пии аймаандағы Салғын, Чаптых паза Хойбал аалларның чуртағҷылары, Хакасия пазы чуртағҷыларнаң тоғазығ иртірерін піл салып, сах андох чыылызып, Пиизер килгеннер. Чииттер, ортын частығлар паза аға-ууҷалар, кӧңнілерін чазырбин, оларның хыриндағы чазыларда наа разрез азыларға итчеткеніне тоғыр полчатханнарын искіргеннер. Ідӧк хайзылары Пии аймааның Культура туразының актовай залында плакаттығ турғаннар, анда олар ідӧк разрезтердең тоғыр полчатханнарын пасханнар паза разрезтер чир-чайаанға ӱрег ағылчатханын таныхтааннар. Хакасия пазы Валентин Коноваловтың искіриинең, республикада тоғынчатхан промышленность предприятиелері ибіркее хайдағ ӱрег ағылчатханын аймах приборлар хайығда тутчалар. Мыннаң мындар уламох кӱстіг приборлар турғызылар паза оларның саны хозылар. Ағаа хоза хара тас аныпчатхан предприятиелерге регион алай ба аймах пазы тоғыс апарарға лицензия пирбинче, пу сурығ федеральнай синде пӧгілче.
Тоғазығда пиидегілер транспорт суриин кӧдіргеннер. Орындағы чуртағҷыларның кӧбізі Саяногорсксар тоғынарға чӧрче, че пастағы автобус андар 11.00 часта ла парча. Анзы килістіре нимес. Аннаңар олар автобустың чӧрізін алыстырыбызарға сурынғаннар. Ідӧк чуртағҷылар имҷілер чидіспинчеткенін, чарытхаа тарифтер пӧзік полчатханын таныхтааннар, ЖКХ сурығларынаң айланғаннар.
Автор :
Оксана СУНЧУГАШЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде