«ЫНАРХАСТЫҢ» ЧАЛАХАЙ ЧУРТАЗЫ
01.04.2020
Хабарлар
Пістің улуғларыбыс. Пилтір аалдағы «Ынархас» пірігіс азылғаннаң пеер ӱс чыл ирт парды. Андар чӧрчеткеннер халых тоғызын паза тынағ тусты тузалығ иртірчелер
Полған на кізі чуртазын пос оңдайынҷа аймах иртіредір. Хомзынчатхан кізі хомзынып, ӧрчіліг кізі ӧрініп чуртап одырча. Чуртас чарых паза хынығ полар ӱчӱн ӱлӱкӱннер пар. Андағ кӱннер сағыста хаҷанға даа халчалар.
Тынаға сыххан аға-ууҷаларның чуртазы алызығ чох, кӱннер пірсі пірсінең пасхалалбин, иртіп одырчатхан осхас. Тузыбысты мындағ оңдайнаң иртірерге ирістіг. Че пісті ӱс чыл мының алнында Пилтірдегі 2-чі школада тоғынчатхан Лариса Александровна Чебодаева чыып алған. Ол хакас тілі ӱгретчізі полча. Улуғ частығлар, кічіг нимес аалда чуртап, чахсы ла таныс полбаабыс. Че пу тус аразына чағын танысхлап алғабыс.
Пастағызын піс, ис алып, постарыбысха хакас кӧгенектер, сигедектер тіктіріп алғабыс, поғолар тимнеебіс. Пос аразында тӧреен тілібіснең не чоохтас турбыс. Чыылызып алып, чоныбыс сарыннарын сарнап, тахпахтасчабыс. Тахпахтарны, постарыбыс сағынып алай улуғларыбыстаң искеннерні пічікке пазып, чыып одырчабыс. Пістің писательлернің чоохтарын, кибелістерін, ойыннарын хығырып, тілібіс пайын сизінчебіс. Аннаң пасха, ойыннар кӧрерге, ӱлӱкӱннерде аралазарға, чапсых тоғазығларға чӧр килчебіс. Ідӧк Хакасиябыстың прай даа сіліг пулуңнарында, музейлерінде полғабыс.
Пістің ӧӧн пӧгінібіс олғаннарны, пурунғыларыбыс кибірлерінең таныстырып, хакас тіліне кӧніктірері полча. Татхыннығ ас-тамаабыснаң паза сіліг кип-азаабыснаң чағын таныстырар оңдаИ пар.
Ӱгренҷілернең хада Асхыс аймаандағы паза республика синіндегі марығларда аралазарға кӱстенчебіс. Аннаңар чахсы чидіглер парох. Чон аразында прайзы, кічіглер дее, улуғлар даа, хакас кип-азахтығ хайынчабыс. Сӱрместіг хызыҷағастар харах ӧріндірчелер, чӱрекке дее истіг.
2020 чыл - Хакас тілі чылы тіп чарлалғанда, школада аймах мероприятиелер иртірілче. Піс, «Ынархас» пірігістің араласчылары, олғаннарнаң хада Хакас тілі чылын пайрамни асхабыс, улуғ иир иртіргебіс. Ӧткіннері паза хыйғаҷахтары алғыстас пічіктерін алғаннар. Пістің ӧме олған садынзар даа чит пар килче. Мин палаҷахтарға онҷаа ойнаҷахтар тік пиргем. Оларнаң нымах турғысчабыс.
Ӱс чылға хайдағ нимелер иділгеннеңер, хайдар чорыхтарға чӧргенібістеңер, пічіктер тимнеп, журнал сығарыбысхабыс. Анда полған на араласчыдаңар пазыл парған. Пос пасхан чоохтар, кибелістер паза тахпахтар киріл парғаннар. Чорыхтардаңар паза чидіглердеңер уғаа кӧп сом.
Пу чыл тооза ниме иртірербіс, прай пӧгінге киріл парған. Амды піске сым одырчадарға маң чоғыл, чуртазыбыс хынығ, чапсых киректерге пай иртче. Ам ӧсчеткен тӧлібіс пос тілін пілзе, кибірлерге тудынза, чирібіске поғдархап пас чӧрзе, піске, аға-ууҷаларға, ӧріністіг полар.
Автор :
Зинаида ТОЛМАЧЕВА, «Ынархас» пірігістің араласчызы
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
26 | 27 | 28 | 29 | 1 | 2 | 3 |
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде