ХУБАЙАХ
19.08.2020
Хабарлар
Чуртаста пірее кізі позының адын чон сағызында ӱрге артысча, тархын танығларына даа кір парча. Іди пістің ӧбекелерібістің пірсі Владимир Васильевич Топоевке андағ ӱлӱс тӱскен.
Аның хакас ады Хубайах полтыр. Ол амғы Асхыс аймаандағы Ис пилтірі аалда 1895 чылда тӧріптір. Аның пабазы мал тудып чуртачаң. Хубайах, тізең, ӧзіп алғанда, аңнап чӧр сыхтыр. Абаза озариндағы халын тайғалар хынчатхан орыннары полтыр. Іди аңнап чӧрчеткенде, пір орын аның кӧңніне тың кірген осхас. Ӧбекебіс анда чурт салыныбызарға чарадыбыстыр, позына тура пӱдіріп алтыр. Сала соонаң ол андар сӧбірезін кӧзір парыбысхан, пик орнығыбысхан. Мал-хус чох хайди чуртирзың, інектер, аттар тутхан.
Хубайахтың, аңнир киректең пасха, садыға чайалғаны ілезіне сыххан. Іди ол 1915 чылда Кічіг Аңзаста аң теерлерін алчаң пӧлік азып алған. Киректері хомай ла парбаан полар. Аң теерлерін садарға-орназарға Ағбанзар, Хызылчарзар чит пар килчең. Аның сӧбірезі ол таллап алған орында чуртаан полза, Хубайах позы Кічіг Аңзаста азып алған садығ итчең пӧлікте ӱрге тудыл парчаң.
Ӧткін хылыхтығ ӧбекебістің сӧбірезінде 8 пала полтыр. Никифор 1908 чылдаң, Елена 1910 чылдаң, Парасковья 1912 чылдаң, Александра 1914 чылдаң, Дмитрий 1917 чылдаң, Шура 1926 чылдаң, Михаил 1928 чылдаң, Николай 1930 чылдаң. Хубайах тӧстеен аалзар пастағы чуртағҷылар 1920 чылларда кӧзіп пастааннар, постарына туралар пӱдірглеп алғаннар. Килген кізілернің ӧӧн тоғызы алтын аниры полған. Іди аал алғып пастабысхан.
Алтынны, тізең, Владимир Васильевич аңнап чӧрчеткен туста тапхан осхас. Ағаа алтын рудазы аразында килкім аарлығ тас орта пол партыр. Ол аны Москвазар хазнаа пирерге апартыр. Алтын анычаң орын тапхан ӱчӱн М.И.Калинин В.В.Топоевке хазна пенсиязын тӧлирдеңер чарадығ алтыр. Ӧбекебіс алтын тапхан орында прииск азылтыр.
Владимир Васильевич палаларын амыр-хазых ӧскірглеп алтыр. Че олар прайзы даа ӧӧнінде орыстарнаң хоных хонтырлар. Іди мағаа Хубайахтың пархазы Михаил Иосифович Бызовнаң тоғазарға киліскен. Ол Елена хызының оолғы полған. 1932 чылда тӧріптір. Хоных хонып, Абазазар килібістір.
Абазадох ӧбекебістің оолғының ипчізіне тоғасхам. Ол орыс кізі полған. Сӧбіреде ікі хыс полтыр. Олар амғы туста Новосибирскте чуртапчалар. Хубайахтың пархалары Ағбанда даа чуртағлапчалар.
Амды пістің ӧбекебіс Владимир Васильевич Топоев тӧстеен аал аның адын ал чӧрче: Хубайах - Кубайка.
Автор :
Василий ТОПОЕВ Ағбан г.
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде