АХЧАА АХЧА ТАРТЫЛЧА, ПРОЕКТКЕ - ПРОЕКТ
23.11.2016
Хабарлар
ИРТКЕН НЕДЕЛЯДА ХАКАСИЯНЫҢ ТИЛІС ЧӦБІНІҢ ПРЕЗИДИУМЫ ЧЫЫЛЫСХАН. ТИЛІС ЧӦБІ РЕСПУБЛИКАДА ИНВЕСТИЦИЯ ПРОЕКТТЕРІН ЧУРТАСХА КИРЕРІН ӰЗӰРӋЕҢ ОРЫН ЧІЛИ ТӦСТЕЛГЕН. АНЫҢ ЧЫЫЛЫҒЛАРЫНА ИДІНӋЕКТЕР, УЛУҒ КОМПАНИЯЛАР АЙМАХ БИЗНЕС-ПРОЕКТТЕРІНЕҢ СЫХЧАЛАР, ОЛОХ ТУСТА ЭКОНОМИКАДАҒЫ СИДІК СУРЫҒЛАР ПӦГІЛЧЕ, ТИЛІС ОҢДАЙЛАРЫ ӰЗӰРІЛЧЕ. ТИЛӀС ЧӦБІНЕҢ УСТАПЧА.
ХАКАСИЯНЫҢ ПАЗЫ ВИКТОР ЗИМИН, АНЫҢ ОРЫНӋЫЗЫ Н.Ф. КАТАНОВТЫҢ АДЫНАҢ ХАКАС ХАЗНА УНИВЕРСИТЕДІНІҢ РЕКТОРЫ ТАТЬЯНА КРАСНОВА ПОЛЧА. ПРЕЗИДИУМДА ТАТЬЯНА КРАСНОВА ХАКАСИЯНЫҢ ТИЛІС ЧӦБІНІҢ НАА ТОҒЫС ОҢДАЙЛАРЫНАҢАР ИСКІРГЕН. ОЛАР ПӰУНГІ ХАЗНА ЭКОНОМИКАЗЫНЫҢ ОҢДАЙЛАРЫНА КИЛӀСТІРЕ АЛЫСТЫРЫЛҒАННАР.
ТИЛІС ЧОЛЫНА СЫҒАРҒА КИРЕКПІС!
Хакасия пазы Виктор Зимин, Тиліс чӧбінің президиум чыылиин пастап, аның тузазынаңар паза мыннаң мындар аның алнында турғызылчатхан пӧгіннердеңер чоохтаан. Аның кӧрізінең, аймах ведомстволарның улуғ нимес проекттерін піріктірерге кирек, оларны чуртасха кирерінде, инвесторларны тартарында регион пасхазының хыринда чахсы оңдайлар пирчеткенін таныхтап. Бизнес республикаа ниме киректелчеткенін пілзін, аннаңар аның кирексіністерінеңер искіріг азых поларға кирек.
Тиліс чӧбіне республика правительствозының прай кізілері кірче. Олох туста тоғысты айныдар ӱчӱн, республика пазы аймахтарда мындағох тиліс чӧптерін тӧстирге киректелчеткенін таныхтаан паза республика синінде Тиліс чӧбін айда пip хати чығарға чӧптеен.
- Піс кічіг паза ортын бизнестегілерге экономикадағы сидік тустарда хабазарға кирекпіс, -таныхтаан Виктор Зимин. - Чахсы тустарда олар піс тее чох тиліпчелер. Аннаңар республикада идінҷектерге пирілчеткен хабазығлардаңар искіріглерні чыырға кирек: экономика, аал хонии паза ас-тамах, ӱгредіг паза наука министерстволарындағы, туризмҷе хазна комитедіндегі паза пасха ӱлгӱ органнарындағы.
ТИЛІС ЧӦБІНЕ - НАА ТЫНЫС
Тиліс чӧбінің кнес орынӌызы Татьяна Краснова наа тоғыс оңдайларынаңар искірген. Оларнаң чарасхан Хакасия пазы паза президиумға кірчеткен кізілернің кӧбізі. Амды Тиліс чӧбінде 15 тоғысчы ӧме орнына пис ӧме тоғынар:
- коммерческай инвестиция проекттеріне хабазарынӌа паза чуртасха кирерінӌе (устағҷы
- республика пазының пастағы орынӌызы Олег Нам, орынӌызы - экономика министрі Татьяна Пауль);
- социальнай проекттерні чуртасха кирерінҷе (устағҷы - республика пазының орынҷызы Ирина Смолина, орынӌызы - ӱгредіг паза наука министрі Галина Салата);
- инфраструктурадағы инвестиция проекттеріне хабазарынӌа паза чуртасха кирерінче (устағӌы - республика пазының орынҷызы Валерий Марков, орынӌызы - транспорт паза чол хонии министрi Александр Егоров);
агропромышленнай инвестиция проекттерін чуртасха кирерінҷе паза хабазарынҷа (устағӌы -республика пазының орынӌызы Иван Вагнер, орынӌызы - аал хонии паза ас-тамах министрі Игорь Гердт);
- региондағы наукаа паза инновацияа хабазарынча паза тилідерінҷе (устағҷы - Хакас хазна университедінің ректоры Татьяна Краснова, орынӌызы - наукаӌа паза инновацияӌа проректор Андрей Попов).
Полған на ӧмезер эксперттер республика правительствозынаң, парламентінең, партиялардаң, халых пірігістерінең таллалар.
- Чоохтирға кирек, ӧме кізілеріне, хайдағ даа проектті ӱзӱрчетсе, аны чуртасха кирілер оңдайларны орта паалирға киректелер, - теен Татьяна Краснова. - Чуртасха кирілбес проекттерге ізеніс пирерге кирек чоғыл. Аны чуртасха кирҷең килістіре оңдайлар чох полза, проектті тимнеен кізілерге сах андох сын нандырығ пирерге чӧптепчебіс. Оңдай чох полза, ол чуртас кӧрбес, чадар, кізі, тізең, ізеніснең чуртир. Ноо кирек ол?
Пу танығ тик чирдең иділбеен. Тиліс чӧбінің тоғызы маңнаныстығ парар ӱчӱн, полған на санға алылған проекттің чуртасха кирілчеткені хатығ сыныхтағда тудылар. Тиліс чӧбінің наа тоғыс оңдайларында проекттерні чуртасха кирерінче тоғыс изере кӧріл парған. Ағаа хоза, полған на проектке устағӌы табылар, хайзының тоғызы проектті чуртасха киргені хоостыра паалалар.
- Чонда ахчаа ахча тартылча тіпчелер, мин аны хоостыра тіпчем: проектке проект тартылча, - теен Татьяна Краснова. - Чуртасха кирілген полған на проект соонаң нинӌе-де наа проект тӧрир!
Пӱӱнгі кӱнде республикада 55 аймах проект чуртасха кирілче. Оларны чуртасха кирерге "Проект офистері" тӧстелер, че ӧзен полар Тиліс чӧбінің тоғысчы ӧмелері. Полғаны ла инвестиция проекттерін чуртасха кирер календарьын тимнир. Улуғ тоғыс Хакасияның инвестиция порталын искіріглернең толдырарынӌа апарылар. Пӱӱнгі кӱнде порталдағы искіріг инвесторларға читкіңе нимес: оларға ідӧк полған на город-аалға ниме киректелчеткенін, андағы инфраструктура, экономика оңдайларынаңар пілзе, чахсы поларҷых. Оларның тӧстенҷең искіріг поларӌых, піди, тізең, олар республиканың аймах пулуңнарында пос киреен "харах нууп алып" пастапчатханға тӧӧйлер.
ХАРА ПАЗА ӦҢНІГ МЕТАЛЛУРГИЯ - ЭКОНОМИКА ӦЗЕНІ
Хакасияның экономика министрі Татьяна Пауль "Хакасияның промышленность кӱзін 2030 чылға теере тилідері" тиксі проектті ӱзӱріге сығарған. Пӱӱнгі кӱнде республиканың экономика паза чон чуртазының тилізінде промышленность улуғ орында турча. Регионда сығарылчатхан ниме-нооларның 36% промышленность пирче. 2016 чылның тоғыс айына ла промышленность ниме-ноолары ирткен чылның пуох тузынаң 9,9% кӧп сығарылған. Сибирьдегі регионнар аразында Хакасия промышленность производствозынӌа ӱзінӌі орында турча, Россияда - 15-ҷі.
- Ӧӧн сидіксіністернің пірсі - городтар паза ааллар пір килкім сығарысха тӧстеніп чуртапчалар. Пӱӱнгі кӱнде республика ӱлгӱлері пу сурығны пӧгерін ӧӧн пӧгіннернің санына кирчелер, - таныхтаан искіриинде Татьяна Пауль. - Ол теелче Абазаға, Тӧӧ пазына паза пасха даа город-аалларға, хайда ӧӧн производстволарға азахха турарға хабазарынаң пасха, ідӧк наа тоғыс орыннарын азарынӌа сурығ пӧгілче.
Промышленностьтың тилізі ідӧк республикада чарытхы паазын пір синде тударға полызар. Пӱӱнгі кӱнде тиксі республикада сығарылчатхан чарытхының 70% ле тузаланылча, халған чардығы наа производстволар тӧстиріне чахсы оңдай полча. Пиидегі хара тастығ орыннаң пасха, хайда 2015 - 2030 чыллар аразына 5000 азыра тоғыс орны тӧстелерге кирек, пу чағында Хакас алюминий заводының ікінҷі теезін пӱдірері кӧрілче. Проект чуртасха кирілер 2016 - 2019 чылларда, аның паазы - 1477 миллиард салковай. Заводта 1500 азыра тоғыс орны тӧстелер. Завод пӱдірері Россияның ӧңніг металлургиядағы импорт ниме-ноо сығарызын чабарынӌа планына кирілген.
ПРОЕКТТЕРНӀ ЧУРТАСХА КИРЕРГЕ - ПОЛЫЗЫҒ
Аннаң пасха чыылығда тӧрт инвестиция проекті ӱзӱріге сығарылған. "УК "Разрез Майрыхский" ООО-ның директоры Виктор Козьмин разрезтің тоғынӌаң кӱзін алғыдарынӌа хайдағ тоғыстар апарылчатханынаңар чоохтаан, ол санда тузаланған суғны арығлаӌаң станция пӱдірілчеткенінеңер.
"КСК" ООО-ның ӧӧн директоры Ольга Кожарская "Чигірен ат" спорт клубын тӧстирінеңер искірген. Хакасия пазы Виктор Зимин клубта пол килген, тоғызына чӧпсінген. Таныхтирға кирек, клуб устағҷызы ах-чалығ хабазығ сурбаан, оларға инфраструктура саринаң на хабазығ кирек. Че иппотерапияа республика грант пирӌең оңдай табарға молӌаан. Ол пістің олғаннарның хазии нооза, хайди ӱлгӱлер анзынаң тастыхти тур халарлар - полызарлар.
Позының проектінең морсындырған Сергей Исмаилов. Пос киреенең айғасчатхан ирен аэро-кимелер сығарарға пӧгінче. Пастағы кименің оңдайлары Асхыс аймаандағы Хазыр суғда сыныхталған. Киме нинҷе хазыр чир ирткен - пір дее хайтпаан. Кимелер Ағбан городта сығарылар. Кименің чӧрҷең кӱзі 290 ат кӱзіне тиңнелче. Сергей Элларовичтің искіриинең, ол МЧС-тың арачылағ службазына, туристтерге паза палыхчыларға киректелер.
Абаза городта, тізең, "СибБизнесКонсалтинг" компания молат арғамӌы сығарарға сағынча. Компанияның департаментінің чиит пастығы Евгений Мирошниченко инвестиция проектінеңер искірген. Проект чуртасха кирілчеттір: производство орны табылтыр, хайда тимнегліг тоғыстар апарылча. Канаттарны сығарңаң оборудование килчеткен чылда читірілер. Тиксі проект пис чылға чуртасха кирілер, 30 тоғыс орны тӧреміл полар, чахығлар кӧп полза, пір саңай ӱс смена тоғынар, андада 60 - 80 тоғыс орны полар.
Н.Ф.Катановтың адынаң Хакас хазна университеді Хакасияның аал хонии паза ас-тамах министерствозы чахиинӌа істезіглер иртірче. Олардаңар чоохтаан университеттің наукаҷа паза инновацияларҷа проректоры Андрей Попов. Істезіглер хоостыра 12 патент
арачылалған: наа чирлерні тузаланысха кирерінҷе, істеніс кӱзін хызырарынңа, наа ӱреннер сығарарынӌа, малларны имнирінңе. Істезіг салтарлары алынӌа сығарылар. Амды, тізең, аал хонии министерствозының паза учёнайларның алнында наа пӧгін турча: наа технологияларнаң тузаланарға аал хонии кізілерін ӱгрет саларға.
Хакасия пазы Виктор Зимин, Тиліс чӧбінің тоғызын тоозып, Ағбан суғдаңар чоох апарған.
- Ким суғ иң килкім суғ полза даа, піске хай-хай чағын паза аарлығ Ағбан суғ. Ол - хакас суу, хайзы пістің республикада ла ахча, аннаңар ағаа піс улуғ аарласнаң хайарға кирекпіс. Хайди сағынчазар, чағынғы чылларда Ағбан пазында палыхтирға чаратпиныбысса, чахсы салтарлар кӧрербіс пе? - айланған ол Тиліс чӧбінің кізілерінзер.
Республика пазының орынҷызы Иван Вагнернің кӧрізінең, андағ чарадығ суғда палых санын ӧскіреріне хайди даа полызар. Ағбан пазында ӧӧнінде Кемеров облазындағылар палыхтапчалар осхас, аннаңар мындағ чарадығ пістің чуртағҷыларның асхынах чардығына ла теелер. Мыннаң тиліс чӧбінің президиум чыылии тоозылған.
Автор :
Наталья СУБРАКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 | 4 |
5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
26 | 27 | 28 | 29 | 1 | 2 | 3 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде