ПИК СӦБІРЕ - ХАЗНАНЫҢ ИС-ПАЙЫ
17.11.2021
Хабарлар
Чыылығ. Пу ирткен чечіме кӱнде Ағбанда С.П.Кадышевтің адынаң культура кінінде «Алтынай» хакас ипчілер лигазы улуғ чыылығ иртірген
Піди адалған «Алтынай» иртірчеткен хакас ипчілернің улуғ чыылии. Пу мероприятиені олар Хакасияның национальнай паза территориальнай политика министерствозының гранты хоостыра иртіргеннер.
Чыылыға «Алтынай» ипчілер пірігізінің аал-городтардағы пӧліктерінің кізілері килгеннер. Чон С.П.Кадышевтің адынаң культура кінінің кічіг залында чыылысхан.
Чыылғаннарның алнында алғыстас сӧзінең чоох тутхан Хакасияның национальнай паза территориальнай политика министрі Михаил Побызаков. Ол «Алтынай» хакас ипчілер пірігізіне республика чуртазында ӧткін араласчатхан ӱчӱн улуғ алғызын читірген. Пірігістің ӧткін ипчілері, республиканың аал-городтарынҷа чӧріп, сидік чуртас оңдайларына кір парған сӧбірелерге полысчалар, хакас кибірлерін пик тутчалар паза чонны культураа тартчалар. Министр пу пірігіске аннаң андар полысчадарға молҷаан.
Анаң «Алтынай» хакас ипчілер пірігізінің устағҷызы Татьяна Майнагашева позының чооғында тиксі хазнадағы паза пістің республикадағы ағырсымнығ сурығларға теелген. Халғанҷы чылларда ковид чуғынҷах ағырығ прай даа чир ӱстӱне хыйал ағылча. Аннаң кізілер матап ӱрепчелер, экономика сині тӱсче, сӧбірелер ирееленчелер.
Ипчі чонны кӧп ниме сағыссыратча. Хайди олғаннарны хазых ӧскірерге, сӧбірені пик тударға паза ибні истіг идерге. Че араға ісчеткені улуғ хыйалға ағылча. Ирен іскее тартылза, чарым иб сайалча, че ипчі кізі араға іс сыхса, прай чуртха ӱрег пол парча. Іди Таштып аймаанда, араға ізініп алып, аға-ууҷа песте кічіг пархаҷағын ӧртебіскеннер. Шира аймаанда паба-іҷезі кӧрбеен сылтаанда читі частығ хызыҷах тасхар ибі хыринда соохха тооп парған. Нинҷе пала андағ ай-пораан іҷелернің сылтаанда астаң астапча, чалаас чӧрче.
Халғанҷы тустарда сӧбірелер дее пик полбинчалар. Оох-теек тартыс соонаң ирепчілер оой ла чарылыс парчалар. Олар палаларынаңар сағынминчалар, палалар хайди чобалчатханын сизінминчелер. Итсе-де, араға ізеечі, тоғынминчатхан паза ипчі-палазына хол кӧдірчеткен иреннең нимее хада чуртирға? Сах андох чарылызарға кирек. Че андағ чарылысхан ирен, палаларына алимент тӧлирге хынмин, тис чӧредір. Оларны хазна саринаң хатығлирға кирек.
Кӧп чиит сӧбіре алынҷа чурт чох ирееленче. Аннаңар даа полар, пір-ікі ле пала таапча. Россияда чыл сай чон матап хызырылча. Сағам ағаа хоза коронавирус ағырығдаң кӱннің сай республикада он азыра кізі ӱрепче. Кӧбізі вакцинация иртпеен полча.
Сӧбірелердеңер хоза чоохтаза, мының алнында кізілер улуғларның кибірлерін пик тутчаңнар. Олғаннар паба-іҷелерінең паза аға-ууҷаларынаң пос тілінің пайын, сарын-тахпахтарын ыңааҷах тустаң исчеңнер. Ирепчі чарылысса, улуғ тылаас пол парҷаң. Амды, тізең, ирепчілер оой ла чарылыс парчалар. Іди пылтыр, 25 муң чиит сӧбіре тӧстелген полза, оларның 15 муңы чарылыс парған. Палалары соонаң, постаң пол парзалар, ідӧк хылынарға айабастар. Хомзыныстығ, че хакастар кӧп чуртапчатхан Асхыс паза Таштып аймахтарында сӧбірелер удаа чарылысчалар.
Пісті сағыссыратча кічіг аалларның ӱлӱзі. Андағ аалларда школа чох полза, соонаң аал чох пол парча.
Іди пылтыр Пии аймаандағы Кічіг Нонып аалда пасталығ школаны уғаа иргідеңер чабысханнар. Олғаннарны хонҷых аалзар тарт чӧрчелер, ӱгретчілерге прайзына ла тоғыс табылбаан. «Алтынай» пірігістің ипчілері Пии аймааның пазы Иннокентий Стряпковнаң тоғасханда, ол Кічіг Ноныптағы школаны, нааҷылап, тыхтабызарға молңаан. Анзы ӧріністіг хабар.
Ипчілерге сӧбіреде сизіктіг поларға паза иркеҷектер кӧңнілерін пілерге кирек. Палаларға іҷе-пабадаң паарсас паза хыныс читпинче. Аннаңар даа олар постарына хол салыныбысчалар. Іди пылтыр республикада сигіс саарбах позы чуртастаң парыбысхан. Пірее олғаннар, тізең, прай чир ӱстӱне тарынып, мылтых хаапчалар паза кізілерні атчалар.
«Алтынай» пірігіс араласчыларының кӧбізі ӱгретчі. Алында ӱгретчілерзер худайларзар чіли кӧрҷеңнер, амды аның адын тӱзірчелер. Ӱгретчілер психолог поларғакиректер, олар олғаннарның сағыс-кӧгістерін пілчелер. Оларны книга хығырарға кӧӧктірерге кирек.
Татьяна Андреевна пістің республиканың ӱлгӱлеріне мындағ чӧптер искірген. Хакасияда чуға чуртапчатхан сӧбірелернің санын, оларға полызып, хызырарға. Ӱгренҷілерні школаларзар ӧнетін школа формалығ чӧргізерге. Андада пірее олғаннар аарлығ кип-азаанаң махтан полбастар.
Сӧбірелерде пабаларны нандырығлығ поларына тартарға. Оларға чуртаста сидік полза, чӧптер пирҷең кіннер тӧстирге.
Хакастарның сӧбірені паза олғаннарны хайраллапчатхан худай Ымай ине полча. Іҷелернің адын кӧдірер учун, кӱскӱзін 22 сентябрьда Ымай иненің кӱнін таныхтирға. Ол тынағ кӱні ползын. Ідӧк кӧп палалығ паза оларны иптіг ӧскірген сӧбірені, «Ымай ине» медаль тӧстеп, сыйыхтирға.
Анаң чоох тутханнар Хакасияның ӱгредіг паза наука министерствозының национальнай ӱгредіг пӧлиинің пастығы Ольга Доможакова, Хакасиядағы олғаннар праволарынҷа уполномоченнай Ирина Ауль, «Ағбан олғаннары» фондтың координаторы Екатерина Серякова паза хырғыстар диаспоразының кізізі Марс Джумабаев. Олар прайзы «Алтынай» пірігіске уғаа кирек тоғыс апарчатхан ӱчӱн алғыстарын читіргеннер паза хада-пірге тоғынарға чӧптерін пиргеннер.
Ідӧк полған на аймах иң турыстығ сӧбірені сыйыхтаан: Асхыс аймаанда - Александр паза Анастасия Асочаковтар, Таштып аймаанда - Олег паза Антонина Сагатаевтер, Шира аймаанда - Михаил паза Галина Абумовтар, Пии аймаанда - Григорий паза Изольда Чебодаевтер, Алтай аймаанда - Владимир паза Людмила Чаптыковтар, Саяногорск городта - Виктор паза Валентина Кочелоровтар.
Чыылған чон алнында сарыннарын толдырғаннар Хакасияның саблығ артизі Ирина Ахпашева, ырҷылар Татьяна Балахчина паза Аржан Тюденев.
Автор :
Илья ТОПОЕВ
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
26 | 27 | 28 | 29 | 1 | 2 | 3 |
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде