ХАДА-ПІРГЕ ХАЙ-ХАЙ НИИК ПОЛАДЫР
16.03.2022
Хабарлар
Кізі паза аның тоғызы. Анастасия Кичееванаң Наталья Дунина студент тузынаң сығара ынағласчалар. Амғы туста пу ӧӧрелер Ағбанда республика чуртағҷыларына нейропсихология полызиин пирчелер
Олар ікӧлең Н.Ф.Катановтың адынаң Хакас хазна университедінің имнег-психология-социальнай институдындағы тиксі паза клиническай психология кафедразында ӱгренгеннер.
- Ӱзінҷі курс соонаң специализация таллап аларға кирек полған. Минің кӧңніме клиническай психология, алай аны имнег психологиязы тіпчелер, кірген. Пу кӧстег оой нимес. Хайда сидік, анда хаҷан даа хынығ поладыр нооза. Аннаңар Натальянаң хада аны таллап аларға чаратхабыс. Іди піс нейропсихология істезіглерінең айғас сыххабыс. Кафедра устағҷызы Татьяна Анатольевна Фатекова грант утып алған полған. Андада піс прай Хакасияҷа чӧр салғабыс, ӱгренҷілернең, тоғазып, чоохтасхабыс, миистерін істескебіс. Опыт чахсы алынып алғабыс тиирге чарир. Анаң пу істезіглерібіс диплом тоғызына айлан парған, - чооғын пастаан Анастасия Олеговна.
Институт соонаң, тізең, чахсы пілістер кӧзіткен хыстарны кафедрадох тоғынарға чӧптеп алғаннар. Олох 2008 чылда пу ӱгредіг заведениезінде психология кӧстеенӌе аспирантура азыл парған. Пу ӧӧрелернің пірсі ле, Анастасия ла, андар ӱгренерге кірібіскен. Аспирант кізі нейропсихология істезіглерін узаратхан. Аның устағӌызы ідӧк Татьяна Анатольевна Фатекова полған. Кандидат диссертациязын ол 2018 чылда арачылабысхан, Томск городта.
- Таныхтирға кирек, минің наука устағҷыларымның пірсі МГУ-ның профессоры, нейропсихология лабораториязының устағҷызы Татьяна Васильевна Охотина полған. Ол 80 часха чит парған, че ам даа уғаа ӧткін, нейропсихологияҷа лекциялар хығырарға аймах хазналардағы вузтарзар пар килче. Мин аның аспиранты полғаныма тың поғдархапчам, - узаратхан чиит ученай.
Хайди ӱлескен Анастасия Олеговна, институтта тоғынып, аспирантурада ӱгренчеткенде, оларның нейропсихологияӌа теория саринаң пілістері читкіӌе полған, практика ла читпинчеткен. Аннаңар пос туста хазии уйан олғаннарға реабилитация курстарын иртір сыхханнар. Пастап полғаны ла алынӌа тоғын турған, анаң чаратханнар, идінӌектер полып, кін тӧстебізерге. Ол полған 2019 чылда.
- Пілдістіг, пастап тың чочыныстығ полған, килізер алай киліспес тіп, чізе. Амды прай киректерібіс чахсы парча. Пӱӱнгі кӱнде пістің полысчыларыбыс таа пар. Оларға, ӱгредіп алып, тоғыс орнын пирерге сағынчабыс. Кирек пічіктер, тимнеп, юстиция министерствозынзар пирібіскебіс. Пістің нейропсихология полызиин пирчеткен кінібіс «Гнозис» адалар. Март ай тоозылғанҷа идінҷектер полчатханыбысты киречілепчеткен пічіктер піске пиріл парар тіп сағынчабыс. Пістің кінде олғаннарның, улуғларның реабилитациязына кирек тиріглер паза тоғынҷаң программалар прай пар.
Хайдағ полызығлар піс пирчебіс? Піс пастаң кинек тӧреен палаларнаң, саайға кіріп, пас сӧӧк-миизі кинеп парған паза инсульт соондағы кізілернең тоғынчабыс. Орта чоохтаза, оларны чахсы хыймыранарға, чоохтанарға кӧніктірчебіс. Най сидік тоғыс, че минің кӧңніме кірче. Чӱрекке уламох истіг, хаҷан салтарлар пар. Кӧзідімге, пылтыр инсульт пол парған чиит хысты туғаннары ағыл килгеннер. Ол, чоохтанардаң, ахсын даа хыймырат полбинчатхан. Специалисттер чӧбінең, андағ кізілерні инсульт соонаң 2-3 неделя пазынаң реабилитацияа апарарға кирек. Пу хысты, тізең, чағыннары пис ай пазынаң на ағылғаннар. Аннаңар най сидік паза ӱр тоғынарға киліскен. Че чахсы салтарға читкебіс. Аның пастағы сӧзі «Іҷем» полған. Піс, аны ис салып, ӧрінгенібіске сала ла ылғабаабыс, - чарытхан ол.
Паза чиит специалист піди кинен пол парған кізілернің чағыннарынзар айланча:
- Хайди практика кӧзітче, кӧп кізі чадыға кір парған чағыннарының хыймыран полбинчатханына кӧнік парча. Азырап, тонандырып, тӧзек-частығын на алыстыр пир челер. Аны полған чуртазынзар нандыра айландырардаңар сағынминчалар. Че іди хайарға чарабас. Оларнаң кӱннің сай айғазарға кирек, специалисттернің чӧптерін толдыр турарға. Туғаннары ла кӱстенмезе, олар постары алынҷа оңдайлан полбастар. Аннаңар пос салбаңар киненге кір парған туған-чағыннарыңны!
Анастасия Олеговнанаң Наталья Валерьевна наа тӧреен паза 1-2 частығ палаӌахтарны ла албинчалар.
- Пӱӱнгі кӱнде хазых нимес тӧріпчеткен ыңааңахтар асхынах нимес. Аннаңар полған на паланың диагнозын кӧрчебіс, диагностика иртірчебіс. Оларнаң тоғынарға ідӧк тың аар. Хайзы-да ызырыбызарға даа кӱстенче, кем-де састарыбысха тыыныбысча, чаба даа тӱкӱрібісчелер. Че ол палалар пыролығ ниместер іди тӧрееннерінде. Оларны хазых олғаннарнаң тиңе чуртирға кӧніктір саларға кирекпіс піс іҷе-пабаларнаң хада, - хосхан Анастасия Олеговна.
Пу кӱннерде наа тӧстелген кіннің ээлері Анастасия Кичееванаң Наталья Дунина Москвазар Россия синінде ирткен нейропсихологтар фестивальына чӧр килгеннер. Олар анда улуғ опыттығ специалисттернең чоох алысханнар, постарына кӧп тузалығ ниме алып алғаннар.
Тиксі чоохтаза, чиит нейропсихологтарның пӧгіннері улуғ. Идінӌектер санына киріл парзаларох, ідӧк, НКО тӧстеп, аймах социальнай гранттар мариинда аралас турарға сағынчалар.
Автор :
Александра КАРАМЧАКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
26 | 27 | 28 | 29 | 1 | 2 | 3 |
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде