ХАБАЗЫҒЛАР КӰННІҢ АЛҒЫДЫЛЧА
01.04.2022
Хабарлар
ПОС КИРЕЕ: асчабыс, тилітчебіс, парыстанчабыс...
Хазна хабазии. Хазна синінде кічіг паза ортын пос киреенең айғасчатханнарға, аал хонии ас-тамаан сығарчатханнарға паза IT кӧстегліг компанияларға аймах хабазығлар кӧріл парған
Азығ айының 24-ҷі кӱні соонаң хазна экономиказы кидеркі хазналарның хатығластарына абылаттыр сыххан. Россия тӧдір пазынминча, удур пос хатығластарын кирче. Салковайны паза экономиканы арачылир ӱчӱн аймах кӧстеглернең айғасчатханнарға, ол санда импорт ниме-ноозын пос чирінде сығардырар пӧгіннең, идінҷектерге аймах хабазығлар кирілче. Чуртас-экономика синін хайраллап халарына ідӧк регионнарның политиказы теелче. Хакасияны алза, ол пастағы хатығластар кирілгеннең ала идінҷектернең хада пу оой нимес тусты хайди тобырардаңар сурыға нанҷырығ тілепче. Кічіг паза ортын пос киреене амғы тусха килістіре ӱгредіг мероприятиелері иртірілче. Улуғ тоғыс искірігліг полызығ читірерінҷе апарылча. Хазна паза регион синінҷе идінҷектерге читірілчеткен хабазығлардаңар искіріг пір орынҷа чыылча: Россиядағы паза Хакасиядағы «Минің пос киреем» кіннің сайттарынҷа (мойбизнес.рф паза мойбизнес19.рф).
Пу наада Хакасияның экономика тилізі министрі Виктор Богушевичтің устаа-нынаң кічіг паза ортын пос кирее тилізінҷе координаци-оннай чӧп чыылии ирткен. Аның тоғызынҷа Хакасия-дағы идінҷектер правозын арачылирынҷа уполномо-ченнай Василий Кудашкин, республиканың тиліс чыын-дызының устағҷызы Денис Пауль паза хабазығ кіннері-нің устағҷылары, город-ай-махтар устағ-пастааның паза идінҷектернің халых пірігіс-терінің кізілері араласханнар. Пастап Виктор Богушевич кічіг паза ортын пос киреене (МСП) федеральнай паза ре-гион синінҷе пирілчеткен ха-базығларны чарыт пирген, анаң Денис Пауль - «Минің пос киреем» кінҷе пирілчет-кен хабазығлардаңар паза пасхазы чоох тутхан. Искіріг читірілген соонаң идінҷектер хоза чӧптер пиргеннер.
Идінҷектерге паза юридическай лицоларға федеральнай синҷе кирілген алай кирілер хабазығлар:
- азынада кӧрілген сыныхтағларны 2022 чыл тоозылғанҷа тохтадары (оларның піреезін не прокуратура чарадиинҷа иртірерге чарадылар);
- льготалығ кредиттер МСП Корпорациязы пастыра ӱс кӧстегде пирілче, кредиттернің ставказы - 8,5 -15%;
- Россия Правительствозының 1764 № чарадиинҷа пос киреенің ахча айланызын толдырарына льготалығ кредит: най кічіг паза кічіг пос киреене - 15 %, ортын пос киреене - 13,5% ставкалығ;
- аал хонииндағы пос киреене льготалығ кредиттер: кредиттің иң улуғ сині - 5 миллиард салковай, тузы - 1 чыл, ставказы - 10 %;
- промышленностьтағы паза садығдағы пос киреене льготалығ кредиттер: пір предприятиее 10 миллиард салковайға теере аларға чарир, компаниялар ӧмезіне - 30 миллиард салковай; тузы - 1 чыл, ставказы - 11 %;
- IT-кӧстеге хабазығ: 2024 чыл тоозылғанҷа компанияларның парызына налог 3 %-тең 0%-ке теере тӱзірілген, тоғынӌыларға страховой тӧлеглер - 7,6 %-ке теере, 2024 чыл тоозылғанҷа, кӧрілген сыныхтағларны иртірерге чарадылбинча;
- пос кирее парызы 30% тӱскен полза, кредит каникулларын аларға чарир, ол санҷа ипотекада;
- оборудованиее лизингтің льготалығ ставкалары хайраллалча;
- Табырах тӧлеглер системазынаң (СПБ) тузаланар ӱчӱн комиссия чох иділген;
- лицензияларны, чарадығларны узарадарға кирек чоғыл;
- пос киреенҷе тузаланчатхан ис-пайға (кадастр паазы турғызылған тибіреділбинчеткен ис-пайдаң пасха) налогтаң позыдылчалар: налогты ниик оңдайнаң тӧлирінең (УСН), патент оңдайынаң паза пірге аал хонии налогын тӧлепчеткеннер;
- туристтерге тохтағ орыннарын пӱдірчеткен паза наадылапчатхан идінҷектерге НДС 0 % тиңнелче: амғы тохтағ орыннарына - 2027 чылның ханҷых айының 30-ҷы кӱніне теере; пӱдіріг тузаланысха кирілгеннең сығара 5 чылға;
- аал хонии ниме-ноозын сығарчатханнарға пу чылда тӧлеглері тоозылчатхан льготалығ инвестиция кредиттерін чарым чылға узарадарға чарир: чоох 2022 чылның кӧрік айының 1-ғы кӱнінең пасти сілкер айының 31-ді кӱніне теере килісчеткен тӧлеглердеңер парча;
- аймах-пасха хатығластар паза сыныхтағлар тохтадылча.
Республика синінде тоғынчатхан ниик оңдайларға паза хабазығларға хайығны ідӧк айландырчабыс:
- Хакасияның гарантия чыындызы - кічіг кредит компаниязы кічіг паза ортын пос киреене улуғ нимес алымнарны тӧбін ставкалығ пирче: алымның сині -3 миллион салковайға теере; ставказы - 0,1 - 14%, тузы -2 чыл; орында ниме-ноо сығарчатханнарға ставка 7 -10%-ке тиңнелче; теестегі хорадығларға льготалығ алым - чал ахчазына, арендаа паза коммунальнай полызығ тӧлеглеріне: кирексіністер - тоғыс орыннарының 90 %-ін хайраллирға; пастағы 3 айға ставка - 0,1 %, анаң - 7 %; алым сині 1,6 санға хаталған МРОТ-наң паза тоғынӌылар санынаң саналча;
- коммерческай кредиттерҷе поручительствоны Хакасияның гарантия чыынҷызы пирче: тиксі алымның 80%-іне теере, банк кредидінің тузына пирілче, тузаланған ӱчӱн тӧлег сині - 0,25 - 0,5 %;
- промышленнай предприятиелерге льготалығ ахча пирерінҷе программалар. «Регион тилізі проекттері» программада алым 5 чылға теере пирілче, проекттің тиксі паазы 6,25 миллион салковайдаң тӧбін полбасха кирек, алым сині - 5 - 20 миллион салковай, ставказы - 1 - 3 %, кирексіністер - айланған сари проект паазының 20%-ін хозарға кирек. «Чыырға кирек нимелер» программада алым ідӧк 5 чылға теере пирілче, проекттің тиксі паазы 25 миллион салковайдаң тӧбін полбасха кирек, алым сині - 20 - 100 миллион салковай, пастағы 3 чылның ставказы - 1 %, соондағы чылларда - 3 %, кирексіністер - айланған сари проект паазының 20 %-ін хозарға кирек. Анҷағох оңдайларда пирілче «Регионҷағы ФРП-наң хада ағас промышленнозының проекттері» программада алым. Че ӧӧн процент ставказы 3 %-ке тиңнелче, банктың алай МСП Корпорациязының гарантиязы полза - 1 %-ке, алымның 50% азыра чардығы Россияда сығарылған тирігні аларға кӧрілзе - 1 %. Ідӧк региондағы Промышленность тилізі чыындызынаң пірге алымнар «Істеніс тӱзімі» паза «Тиліс проекттері» программаларҷа пирілче;
- социальнай идінҷектерге субсидиялар паза гранттар пӱӱл от-орғах айларынҷа пирілер (аннаң тузаланар ӱчӱн, социальнай кӧстегліг идінҷек полчатханын киречілирге кирек);
- туризмнең айғасчатханнарға гранттар 500 муң салковайдаң пасти 3 миллион салковайға теере 8 кӧстегҷе пирілче: туристтерге кӧзітчең орыннарны иптиріне; пляжтарны тӧстиріне паза (алай) тилідеріне; чарларны иптиріне; чол хыриндағы инфраструктураны аларына паза иптиріне; тасхын чӧрчең орыннарны, садызып, турғызарына; модульлығ гостиницаларны паза глэмпингтерні турғызарына паза иптиріне; хысхызын чылдаң орыннарға кӧдірчең тиріглерні садызарына паза пасхазына. Тиксі 13 миллион салковай кӧріл парған, толдыра искіріг пу ссылкада: https:// gc.khakassia.travel/about.html;
- промышленность предприятиелеріне субсидия: наа тиріг садызарына хорадығларның чардығы айландырылча. Хабазығ тиксі хорадығларның 20% паза 10 миллион салковайны аспинча. Федеральнай бюджеттең пу кӧстеге 6 миллион салковай позыдылған, республика бюджедінең - 20 миллион салковай. Марығ хосхар айынҷа чарлалар;
- сӧбіренің кресен-фермер хониина, аал хонии ниме-ноозын сығарчатхан КФХ пазына алай идінҷекке гранттар мындағ кӧстеглерге пирілче: аал хонии ниме-ноозын сығарарға, хайраллирға паза тимнирге пӱдіріглернің проект-смета пічіктерін тимниріне; ол пӱдіріглерні турғызарға, садызарға, тиксі тыхтирға; аал хонии ниме-ноозын сығарҷаң, хайраллаҷаң паза тимнеҷең орынға киректелчеткен тиріглерні, аал хонии техниказын паза ӧнетін транспорт садызарына паза турғызарына; аал хонии малларын садызарына (сосхадаң, хустаң пасха); палых ӱренін садызарына; чарытхы, газ паза суғ сығарҷаң пос алынҷа тоғынчатхан тиріглерні аларына паза турғызарына. Грант 30 миллион салковайға теере пирілче, че тиліс проектінҷегі хорадығларның 60 %-ін аспинча. Толдыра искіріг Хакасияның аал хонии паза ас-тамах министерствозының сайтынҷа (www.mcxpx.ru) «Хазна программалары паза мероприятиелер» пӧлікте.
********************
Налогтар. Хакасияның ӱлгӱлері идінӌектерге налог ставказын тӱзірерінӌе наа алызығларны тимнепчелер. Республиканың финанстар министерствозы искіриинең, Хакасия идінҷектерге кризистең тоғыр хабазығны тимнепче. Иң пастағызын ол 2022 чылда налог ставкаларын тӱзірерін чӧптепчеткен закон проекті. Правительство аны Хакасияның Ӧӧркі Чӧбінің хосхар айындағы сессияның ӱзӱриине сығарарға пӧгінче.
Хайдағ алызығлардаңар чоох парча? Пірге аал хонии налогын 6 %-тең 1 %-ке теере тӱзірерге, че пар кирексініс - тоғыс орыннарының 90%-ін хайраллап халары. Налогты нииктелген оңдайнаң тӧлепчеткен (УСН) идінҷектерге, прайзына нимес, ідӧк аның сині тӱзірілері кӧрілче: «парыстар» оңдайына - 4%-тең 1 %-ке, «парыстар минус хорадығлар» оңдайына - 7,5 %-тең 5 %-ке теере. Таныхтирға кирек, закон хоостыра регионның пу налогтарны мыннаң тӧбін тӱзірдең оңдайы чоғыл. Олох туста алызығларда аалда, че аймах кінінде нимес, патент оңдайынҷа тоғынчатхан идінҷекке пір чылға алар парызын 30%-ке синҷірердеңер чоохталча.
Идінҷектерге хабазар пӧгіннең, ідӧк налог тӧлеглерін соона чылдырары кӧрілче. Аны чуртасха кирер ӱчӱн Хакасия правительствозының чарадии тимнелче. Пірге аал хонии налогынҷа 2022 чылның пастағы чарым чылы ӱчӱн налогты тӧлирін от айының 25-ҷі кӱнінең улуғ хырлас айының 15-ҷі кӱніне чылдырары кӧрілче, УСН-да 2022 чылның пастағы кварталы ӱчӱн - хосхар айының 25-ҷі кӱнінең от айының 25-ҷі кӱніне, 6 ай ӱчӱн - от айының 25-ҷі кӱнінең чарыс айының 25-ҷі кӱніне паза 9 айнин - чарыс айының 25-ҷі кӱнінең улуғ хырлас айының 15-ҷі кӱніне. Пу чылның 2-ҷі кварталының патентче налогтың тӧлирі чарыс айының 30-ҷы кӱніне теере чылдырылча.
Пу хабазығлар республикада пос киреенең айғазар оңдайларны чахсыландырарға паза тоғыс орыннарын хайраллап халарға полызар.
ХАКАСИЯДА 16698 КІЧІГ ПАЗА ОРТЫН ПОС КИРЕЕ САНАЛЧА. 9200 КІЗІ ПОСХА ТОҒЫС ТААПЧАТХАНҒА САНАЛЧА, ОЛАР «ПРОФЕССИЯ ПАРЫЗЫНА» НАЛОГ ТӦЛЕПЧЕЛЕР. ИДІНҶЕКТЕРДЕ 64700 КІЗІ ІСТЕНЧЕ, ОЛ РЕСПУБЛИКАНЫҢ ТОҒЫСХА КӰС ЧУРТАҒҶЫЛАРЫНЫҢ 26,8%-і.
Автор :
Тимнеен Наталья СУБРАКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
26 | 27 | 28 | 29 | 1 | 2 | 3 |
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде