ИРТКЕН ЧЫЛНЫҢ БЮДЖЕДІ ХАЙДИ ТОЛДЫРЫЛҒАНЫ КӦРІЛГЕН
26.05.2017
Хабарлар
Хакасияның Ӧӧркі Чӧбінде 24 майда «Хакас Республиканың 2016 чылға республика бюджедi толдырылғанынаңар» закон проектінҷе азых ӱзӱріглер ирткен. Ирткен чылның бюджеді хайди толдырылғанын ӱзӱрерінде Хакасияның Ӧӧркі Чӧбінің депутаттары, правительствоның кізілері, муниципальнай пӱдістернің пастары паза халых пірігістерінің устағҷылары араласханнар. Чыылығның тоғызын Ӧӧркі Чӧп кнезі Владимир Штыгашев апарған.
Республиканың 2016 чылға бюджеді хайди толдырылғанынҷа сан пиріснең Хакасияның финанстар министрінің орынҷызы, департамент устағҷызы Денис Голощапов чоох тутхан. Республиканың финанстар министрінің тоғызын толдырчатхан Ирина Войнова тоғыс хоостыра Москвазар парыбыстыр. Министр орынҷызы чооғын халғанҷы чылларда ахча саринаң киректер оой нимес парчатханынаң пастаан. Анзы тиксі хазнадағы сидіксіністернең палғалыстығ. Че, іди дее полза, республиканың экономиказы чахсы тиліс кӧзіткен тіп таныхтаан ол. Іди 2016 чылның салтарларынҷа Хакасияның промышленность сығарызының индексі 111,4 % пол парған. Тиңнестіріге Россияда ол сан ортымахти - 101 %.
- Республиканың 2016 чылға бюджедінің сын парыстары 21 миллиард 706 миллионға чағын салковай полған. Постың парыстары -15 миллиард 729 миллионҷа салковай. 2015 чылнаң тиңнестірзе, постың парыстары 10,1 процентке алай ба 1,5 миллиардча салковайға ӧс парған, - таныхтаан Голощапов сан пирістіг чооғында.
Федеральнай бюджеттең кірген ахчаны санға алза, республиканың 2016 чылға бюджедінің тиксі парыстары 26 миллиард 500 миллионҷа салковай полтыр.
Іди планҷа кӧрілгенінің 75,1 проценті толдырылтыр. Республика бюджедінің тиксі хорадығлары, тізең, 28 миллиард 472 миллионҷа салковайға тиңнелтір.
2016 чылға республика бюджедіндегі ахчаның 98 проценті 28 хазна программазын толдырарына партыр. Кӧзідімге, ӱгредіге 7 миллиард 194 миллион салковай позыдылтыр, хазых хайраллирына - 7 миллиард 904 миллион салковай, социальнай политикаа - 4 миллиард 200 миллион салковай, физкультураа паза спортха - 439 миллион салковай, культураа - 923 миллион салковай, аал хониина - 810 миллион салковай, пӱдіріге паза ЖКХ-ға - 3 миллиард 387 миллион салковай.
Республиканың 2016 чылға бюджеді хайди толдырылғанына пастап Хакасияның Сыныхтағ сананыс палатазының кнезі Ольга Лях паалағ пирген. Хайди ол таныхтаан, 2016 чылның бюджедінҷе иртірілген сыныхтағлығ мероприятиелер хай пірее сайбағларны тааптыр. Иң не ӧӧн хайығ республиканың хазна алымы ӧсчеткеніне айландырылған. 2016 чыл пасталғанынаң ол 6 миллиард 205 миллионҷа салковайға ӧскірілтір паза чыл тоозыларына 22 миллиард 881 миллионҷа салковай (ВРП-ның 12 %-і) пол партыр. Анзы законнаң кӧрілген синнең (ВРП-ның 10 %-інең артых нимес) асча. Ідӧк 2016 чылның салтарларынҷа республиканың адрестіг инвестиция программазына ахча читіре пирілбеені таныхталған. Ол 77 %-ке ле толдырылтыр. Инвестиция программазындағы 39 объекттің 17 объектіне ле ахча толдыразынаң позыдылтыр, 19 объектке - чардыхти, 3 объектке (2 ӧрт ӱзірҷең депо паза хазых хайраллирының 1 объекті) пір дее позыдылбиндыр.
Хакасияның Ӧӧркі Чӧп кнезінің орынҷызы, бюджетче комитеттің устағҷызы Сергей Комаров, чоох тудып, республика бюджедінің тиксі хорадығларынҷа амғы алымнары 33 миллиард салковайға чит парғанын таныхтаан. Олох туста республика бюджеді 26 миллиардча ла салковай полча. - Хомай тоғынчабыс па? Чох. Экономика ӧзізінҷе піс Россия субъекттері аразында 7-ҷі орындабыс. Хайдаң андада алымнар? Ол федеральнай кін піске пир салған обязательстволар, ахчазын, тізең, пирбееннер нооза. Кӧзідімге, имҷілерге чал ахчазын кӧдірері алай Россия президентінің майдағы указтарын толдырары... Республика правительствозына, финанстар паза экономика министерстволарына хайдағ кӧстеглерҷе піске ахча позыдылбинчатханын кӧзіт саларға паза ол ахча федеральнай бюджеттең пирілзін тіп кӱрезерге кирек. Олаңай саннар - пістің функциялар 8,2 миллиард салковайға тиңнелче, пирчелер, тізең, піске ол кӧстеглерге 3,6 миллиард ла салковай, - сағыс-кӧрізінең ӱлескен Сергей Комаров.
Ӧӧркі Чӧп кнезі Владимир Штыгашев федеральнай кіннең бюджет хайызығларын орталадарға киректелчеткенінең чарасхан. Ідӧк парламент устағҷызы республиканың ВРП-зына паза разрезтердең налог ахчазы асхынах кірчеткеніне хайығ айландырған.
- Валовай региональнай продуктыбыс азынада сананыстарнаң 250 - 300 миллиард салковайға тиңнелче, постың парыстарыбыс, тізең, 15 миллиард салковай. Республикада 20 миллион тонна артиинаң хара тас анылча, че ноға-да ол прай разрезтер тӧлепчеткен налог ахчазы «АЯН» завод ла тӧлепчеткен ахчадаң ікі хати тӧбін. Сағынчам, пу сурыға МВД, прокуратура, Істезіг комитеді паза налог службазы хайығ айландырарға киректер. Хакасия 7 миллиардча салковай налог ахчазын читіре албинча. Пу киректі хайди-да пӧгерге кирек, - танығ иткен Хакасияның Ӧӧркі Чӧп кнезі Владимир Штыгашев.
2016 чылның бюджедінҷе азых ӱзӱріглерде араласхан кізілер прай даа сфераларға теелгеннер. Чоох парған социальнай полызығның, имнег киреенің, физкультураның паза спорттың сидіксіністерінеңер. Алынҷа хайығ салылған ӧкіс паларға чурт пирер сурыға. Хакасияның пала праволарынҷа уполномоченнайы Ирина Аульның искіриинең, 2016 чылда 305 ӧкіс пала чурт алып алған. Че сурығны толдыразынаң пӧгеріне ам даа 2 миллиардча салковай киректелче. Олох туста чурт алар праволығларның саны, хызырылбин, чылдаң чылға ӧсчеткені таныхталған.
Бюджетче азых ӱзӱріглернің салтарларынҷа чӧптер тимнелген. Оларның чардығы пӱӱлӧк, 2017 чылның бюджеді тӱптестірілчетсе, санға алылар тіп кӧрілче.
Автор :
Иван ТИННИКОВ Сом Максим АХПАШЕВТИ
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
26 | 27 | 28 | 29 | 1 | 2 | 3 |
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде