ХАЗНАБЫСТЫҢ КӰЗІ - АНЫҢ ЧОНЫ
18.04.2018
Хабарлар
РОССИЯ ПРЕЗИДЕНТ ВЛАДИМИР ПУТИН ФЕДЕРАЛЬНАЙ ЧЫЫЛЫҒЗАР АЙЛАНЫЗЫНДА ХАЗНАБЫСТЫҢ ЧАҒЫНҒЫ ЧЫЛЛАРҒА ТИЛІҶЕҢ ЧОЛЛАРЫН КӦЗІТ ПИРГЕН. НАА САҒЫСТАРНЫ ЧУРТАСХА КИРЕРІНЕҢЕР САҒЫСХА ТУЗІБІСКЕННЕР ФЕДЕРАЛЬНАЙ, РЕГИОННАРНЫҢ ПАЗА ГОРОД-ААЛЛАРНЫҢ ӰЛГӰ ОРГАННАРЫНЫҢ КІЗІЛЕРІ. ПӦГІННЕР, ТІЗЕҢ, ОЛАҢАЙ НИМЕС.
ИҢ УЛУҒ ПАЗА ПАСХА КӦСТЕГЛЕРНІ ПІРІКТІРЧЕТКЕН ПӦГІН - 2025 ЧЫЛҒА РОССИЯНЫҢ ЭКОНОМИКАЗЫН ТИЛЕКЕЙДЕГІ ИҢ АРТЫХ ПИС ЭКОНОМИКА САНЫНА КИРЕРІ. ПУ ПӦГІН ТИКСІ ЭКОНОМИКАНЫ НАА ЧОЛҒА КИРЕРГЕ, ЧОН ЧУРТАЗЫН ЧАХСЫЛАНДЫРАРЫНА КӦСТЕЛГЕН. ХЫЗЫЛЧАРДАҒЫ ЭКОНОМИКА ФОРУМЫНЫҢ ПЛЕНАРНАЙ ЧЫЫЛИИНДА ПАСТЫХТАР ПАЗА ЭКСПЕРТТЕР ПУ ПӦГІННІ ПАЗА АННАҢ ПАЛҒАЛЫСТЫҒ ПАСХА СУРЫҒЛАРНЫ ЧУРТАСХА КИРЕРІН ӰЗӰРГЕННЕР.
Ӱзӱріглерні пастир алнында, чыылған чон алнынзар чииттер адынаң «Поколение-2030» чииттер программазының лидері Илья Новодворский сыххан. Ол киҷее ирткен чииттер площадказының салтарларын искірген. Чииттер наа кӧрістіг чайаачылар бизнезін ӱзӱргеннер. «Тегілек столлар», ӱзӱріг-талазығлар соонаң чиит чайаачылар мындағ салтарға килтірлер: чайаачылар индустриязы хазнаның табырах тилізінің наа кӧстегліг чардығы полыбызарға кирек. Аның ӱчӱн хазнада чайаачылар индустриязын тилітчең программа тимнирге, бизнес-инкубаторларны тиксі хазнаҷа азарға, хабазығ чыындызын тӧстирге паза сығарылған ниме-нооларны хазна тастынзар сығарарға полызарға чӧп пирчелер чииттер. Хазнабыстың таңдағы тӧлі пастағҷы кем полчатханнаңар сағынча. Хазна устағҷызы, хан-пиг алай ниме-ноо сағын таапчатхан кізі, чайаачы ус, наа нимелер кирчеткен кізі (новатор)? ВЦИОМ (сурастырығлар иртірчеткен кін) искіриинең, пӱӱнгі кӱнде пастағҷы полҷаң оңдай полған на кізінің пар.
- Амғы туста наа технологиялар табырах алысчатханда, піс Юрий Гагаринге тӧӧйбіс, ниме пісті аннаң андар сағыпчатханын пілбинчебіс, - тіпче Илья Новодворский. - Чиит оол-хыстар 150 миллион салковай, 400 миллион салковай, 4 миллиард салковай киректепчеткен инвестиция проекттерін сағын таапчалар, оларны чуртасха кирер оңдайларны тілепчелер. 10-ҷы класстың ӱгренҷізі Эльза Рау, тізең пос сағынҷаң алҷаас итчең оңдай пиріңер тіпче. Аннаңар, таңдағы чииттернең чоохтазар ӱчӱн, пір тіл табызар ӱчӱн, піске пӱӱнгі 15 частығ олғаннарнаң чоохтазып пілерге кирек! Чоохтазарға паза оларның чайаачы кӧңнілерін чуртасха кирер оңдайлар тӧстирге кирекпіс! Владимир Владимирович (Россия президенті В.В. Путин - Авт.) теен, чииттер, амғы тустың кирексіністеріне нандырарынаң пасха, килкім кӧстеглерні тӧстирге тимделер. Піс тимдебіс!- нандырған Илья Новодворский, чооғын тоозып.
«КӰСТЕРНІ» ТАРАТПАСХА...
Аркадий Дворкович, Россия правительствозы кнезінің орынҷызы, президент чахығларын чуртасха кирер оңдайлардаңар чоохтаан. Че позының танығларын турғызар алнында ол пӱӱнгі правительстваа пір айҷа ла тоғынарға халғанына хайығ айландырған паза, наа правительстваа кӧстеглер турғысчатхан чіли, халғанҷы пис чылға иділген ӧӧн тоғыстар (инфляция сині тӱзірілген, хазна ӧдізі пір синде тудылча, валюта паазы ахча айланызын, садығларны иптирге полысча, аал хонии паза пасха даа экономика отрасльлары тиліпче, банк системазы «арығлалған») хазнаның таңдағы тилізіне чахсы чӧлег поларын таныхтаан.
- Пастағызын, піс пӱӱнгі чидіглерібісті чідірбеске кирекпіс, - таныхтаан Аркадий Викторович. - Тилекейде хайдағ даа хорылыстар ползын, хазнада амыр тудынарға кирекпіс. Ікінҷізін, ӧзіс кӧзідер ӱчӱн, піс амғы парыстардаң пасха, ідӧк мыннаң мындар тоғынып алар парыстарны санға аларға кирекпіс. Аның ӱчӱн инфраструктура ипотеказын, проекттерге ахча пирҷең фабриканы кирерін ӱзӱрчебіс. Паза пір улуғ кирексініс: сығарыстарны ӧскірері. Пу кирексіністі толдырарына кӧп ниме теелче: компаниянаң предприятиенең устааны, пасха хазнадағы чахсы салтарлар кӧзітчеткен оңдайларны, наа, амғы тусха килістіре технологияларны кирері паза ӱгредігні, хазых хайраллирын, истіг чуртас оңдайларын тиліткені - кізінің тиксі чуртазына хозым иткені.
Олох туста чуртасха кирілер проекттер аймах пӧгінніглер нооза: хайзы-да предприятиее, регионға паза хазнаа парыс ағыларына кӧстелген, хайзы-да чон чуртазын истіг идеріне, ибіркі чирні иптиріне. Че оларның хайзының даа хайдағ салтарлар пирері тиксі паалаларға кирек.
Инфраструктура тилізі чох экономика тилібес. Пу чоохтазығ закон, аксиома тиирге чарир. Аннаңар хазна даа, регион даа экономиказын тилідерге сағынчатса, иң пастағызын позының инфраструктуразын -чарытхы пирҷең кӱстерін, чолларны, чылығ пирҷең сетьтерні - паалапча. Инвестициялар тартылар ӱчӱн, инфраструктура нааҷылалар, алғыдылар. Владимир Путин инфраструктура тилізіне сала алғым кӧрчеткенін Россияның тиксі пространствозын тилідерінҷе стратегияны тимнирінеңер чахиинда таныхтаан.
Россия президентінің Сибирьдегі федеральнай округтағы полномочиеліг кізізі Сергей Меняйло пу пічік тимнелчеткеніне чӧпсінче. Аның полызиинаң федеральнай кін, регионнар паза муниципальнай пӱдістер пик палғалыста поларлар. Хазнабыстың чоллар картазын даа кӧрзе, іскеркі саринда ам даа кӧп чоллар тартарға киректелчеткені іле кӧрінче. Россияның транспорт министрі Максим Соколов чағынғы чылларда автомобиль, тимір чол паза кии транспортын тилідерінҷе улуғ тоғыстар апарыларын чарытхан. Автомобиль чолларын алза, оларны тыхтирына пирілген 1 салковай экономиказар 1,6 салковайнаң айланча. Кічіг городтардағы паза ааллардағы инфраструктуранаң айғазарға кирегӧк тіп санапчалар пастыхтар. Пілдістіг, ол инвестицияларны айландырарына сала кӧп тус парыбысча, че анзы 15 - 20 чылға орындағы экономиканы тилідеріне чахсы чӧлег полар.
Андағ оңдайнаң, Россия экономиказының тилізін айныдар ӱчӱн, кӧні инвестицияларны тартханы - чир ис-пайын анирға чаратханы, наа сығарыс тӧстирге полысханы - асхынах. Кирек ідӧк инфраструктураны тилідерге, хабазығ оңдайларын алыстырарға, банк инструменттерін нааҷылирға. Олох туста усгағҷыларға кибірге кір парған, хаҷаннаң ала тузаланылчатхан оңдайларға ла тудынмасха, че ідӧк наа оңдайлар, «тиріглер» тілирге киректелчеткенінең чарасханнар пленарнай чыылығның ӧӧн эксперттері.
«КИМДЕГІ СИБИРЬНІҢ» ПАСТАҒЫ ХААЛАҒЛАРЫ
Хызылчардағы экономика форумының пленарнай чыылии соонаң «Кимдегі Сибирь» роуд-шоу ирткен, хайда «Кимдегі Сибирь» регионнар аразындағы проекттің пастағы инвестиция проекттерінең алғым таныстырғаннар. Оларның тиксі паа 500 миллиард салковайны асча. Сибирьдегі прай регионнарның тиліҷең оңдайларын пӧзік паалапча Россия президентінің Сибирьдегі федеральнай округтағы полномочиеліг кізізі Сергей Меняйло: «Регионнарның тиліҷең оңдайларын азып алзабыс, тиксі хазнабыстың экономиказы чахсы тиліс кӧзідер».
Ӱс регионның хайдағ даа инвестиция проектін чуртасха кирерге паза толдыра кӱснең тоғындырарына харығ полча транспорт инфраструктуразы: автомобиль, тимір чол паза кии транспорт чолларының кӱстері чидіспинчеткені, тахталар чоғылы. Кӧзідімге, Хызылчар крайында Ким суғның оң чарындағы паза Ангара суғның оңдайларын тилідеріне (мында алтын аныпчалар, ағас сығарчалар) Высокогорский орында Ким суғ кизіре тахта киректелче. Хызылчар крайының чирі уғаа улуғ, Хызылчарнаң Норильсктің не аразы 1500 километрні асча, городтарны кии паза суғ чоллары ла палғалыстырча. Пӱӱнгі кӱнде Норильскке, хайда кӧп аймах чир ис-пайы (хола, паладий, алтын паза даа пасха ниме-ноолар) анылча, сығарған ниме-ноозын городтаң пасха орыннарзар читірерге сидік. Норильскнең паза пасха городтарнаң транспорт паза таарлағ палғалыстарын алғыдар пӧгіннең Хызылчарда чоннар аразындағы хаб (транспортха тохтаҷаң-таарланҷаң кін) тӧстирге пӧгін турча, хайдар тимір чол тартылар. Ол аэропортха чағын орнығар.
Тувада, тізең, Элегесттегі хара тастығ орынны тоғындырарға пӧгін турча. Пу орында «Ж» маркалығ хара тастың чыындызы 20 миллиард тоннаа тиңнелчеткенін істезігҷілер совет тузындох ілезіне сығартырлар. Анылар хара тасты сығарарына хайди даа тимір чол киректелер. «Элегест-Хызыл-Курагино» тимір чол пӱдірии хаҷанох чарадыл парған. Аннаң пасха, Сойан азыра чуртапчатхан хонҷыхтар Моол чирінзер чол тартарға сурынчалар, хайзы хазналарның садығ палғалыстарын тыыдар.
Хакасияда тимір чолның оңдайларын алғыдарға киректелчеткеннеңер инвестиция проекті ирткен чылда Хызылчардағы экономика форумында кӧзіділген паза ӱзӱрілген. Аннаңар федеральнай синде республиканың кирексінізін чахсы пілчелер.
«Кимдегі Сибирь» регионнарға инфраструктураның сидік сурығларын пӧгерге хабазар. Роуд-шоу регионнарның пастағы инвестиция проекттерінең таныстырған, сағынчам, оларның саны чылдаң чылға хозылар паза Хакасия «Кимдегі Сибирь» регионнар аразындағы проектнең орта паза толдыразынаң тузаланар. Проекттің ӧӧн пӧгіні инвестиция проекттерін чуртасха кирерге хазна хабазиин пирері полча нооза.
Автор :
Наталья СУБРАКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
26 | 27 | 28 | 29 | 1 | 2 | 3 |
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде