ІЗЕНІС - ФЕДЕРАЛЬНАЙ КІНГЕ
03.04.2020
Хабарлар
Пресс-конференция. Хакасия пазы Валентин Коновалов паза аның орынҷызы Ирина Войнова онлайн пресс-конференция иртіргеннер
КРЕДИТ АЛЫЛАР
Пастыхтар республиканың социальнай паза экономика киректерін чарыт пиргеннер. Хакасия пазы Валентин Коновалов чооғын тилекей рыногындағы алызығлар пістің хара тас паза алюминий отрасльларына пілдірте теелчеткенінең пастаан. Пӱӱнгі кӱнде пу ниме-нооларға паа паза кирексініс тӱсче. Республика бюджеді, тізең, пӱӱл олардаң парыс налогын кӧрбес осхас. Аннаң пасха, чир ӱстӱнде коронавирус чуғынҷах ағырығ табырах тарапчатханын тохтадар ӱчӱн, хазналар чонны тасхар сығарбастаңар чарадығ алчалар. Анзы кічіг паза ортын пос киреенең айғасчатханнарның тоғызын ӱр нимес тусха саңай тохтадыбысты. Россияның федеральнай ӱлгӱлері хабазар оңдайларны чарат салған ползалар даа, регионнар пу чағында сидіксіністерге урунарлар.
Хакасияа, тізең, февральда федеральнай бюджеттең 90 кӱнге алған кредитті майда айландырарға кирек. Ол тусха бюджетте ахча чыылбазын амох сананып, республика устағ-пастаа коммерческай кредит аларға чаратхан. 1 миллиард 755 миллион салковайны аларынҷа тоғысты республиканың финанстар министерствозы пастабысхан. Пу кредитті алғаны тиксі хазна ӧдізіне хайди теелерінеңер сурған РТС телекомпанияның хабарҷызы Эдуард Иванов. Валентин Олеговичтің нандыриинаң, наа кредит хазна ӧдізінің синін алыстырбас, че пӱдізі алызар: бюджет кредиді орнына коммерческай кредит алылча нооза.
- Тиксі алза, хазна ӧдізінің сині алыспас, че чуртағҷыларға сынны искірерге кирек, коммерческай кредит сині ӧс парар, пілдістіг, проценттер ӧзерӧк, - хоза чарытхан Ирина Ивановна. - Банк кредиді азынада кӧрілген процентке пирілче. Піди кӧрзе, ол пӧзік нимес, Россияның ӧӧн банкының ставказын, 7-8 процентті, аспас. Ол лоттарда утар банкнаң палғалыстығ.
Тиксі кредит сині тӧрт лотха чарылған: ӱс лот 500 миллион салковайға паза пір лот 255 миллион салковайға. Кредитті 2-3 чылға аларға пӧгін турча.
СЫНЫХТАҒ САЛТАРЛАРЫ ІЗЕНІС ПИРЧЕ
- Россия президентінің чахиинӌа иртірілген сыныхтағ тоозыл парған, - таныхтаан республика пазы. - Пу сыныхтағ салтарлары республикаа бюджеттің тиң нимес оңдайларынаң сығысчатхан сидіксіністерні пӧгерге паза Хакасияа читірілчеткен ахчаларның паза субсидияларның ӱлестірілчеткенін сын оңдайнаң чарадарға полызар.
Ирина Ивановнаның искіриинең, сыныхтағ финанстар, ӱгредіг паза наука, ідӧк істеніс министерстволарында, капитальнай пӱдіріг управлениезінде паза Ағбанда, Асхыс паза Боград аймахтарында ирткен. Сыныхтаға алылған халғанҷы 3 чыл, че 2019 чылға алынҷа хайығ айландырылған. Салтарлар кӧзідиинең, бюджеттің парыстарын сананғаны паза толдырғаны хоостыра читпестер сығыспаан.
- Пілдістіг, парыс читпинчеткенде, хорадығларға ахча чидіспинче, кредиторлар алнында ӧдістер ӧсче, - аннаң андар чарытхан Ирина Ивановна. - Ол халғанӌы чылларның сидіксінізі. Пӱӱл дее андағох полар. Россия правительствозының комиссиязы сыныхтағ салтарларын табырах идеріне ізенчебіс. Парысха налог кірбинчеткенде, Хакасияның социальнай нандырығларны даа толдырҷаң оңдайы чоғыл.
Киректі айныдар пӧгіннең Хакасияның финанстар министерствозы Россия правительствозынзар, хабазығ сурап, айланыс тимнебіскен. Хакасия пазы Валентин Коновалов аны чаратхан соонаң ол сах андох ызылар. Чоохтирға кирек, айланыс 2019 чыл тоозылчатхан сурыныстаң пасхалалбас: республикаа бюджеттің парыс-хорадығларын тиңниріне ам даа 10,5 миллиард салковай киректелче.
НОҒА ПАРЫСТАР ТӰСЧЕ?
Ӱстӱнде республика бюджедін парыснаң толдырарға чылдаң чылға сидік полчатханын пастыхтар таныхтааннар. Аннаңар олар чарыда чоохтап пиргеннерӧк.
- Пӱӱнгі кӱнде алюминий садии хырығ озаринзар, Хыдатсар, Европазар паза США-зар, тохтап парған. Сылтағны прайзыбыс пілчебіс - коронавирус, - чоохтаан республика пазының орынҷызы Ирина Войнова. - Хара тасха, тізең, паалар тӱс парған, предприятиелер парыс чох одырчалар. Пу ікі отрасльдаң республика бюджеді парысха налогты ла 4 миллиард салковай аларын кӧр салған. Амды ол ахча кірбезі пілдістіг. Пос парызы 20 миллиард салковайға тиңнелчеткен бюджетке 4 миллиард салковай - улуғ ахча!
Піс газета адынаң сурғабыс, андағда ноға чыл сай республикада хара тас аниры ӧскірілче? Ирина Войнованың наңдыриинаң, предприятиелер 2017-2018 чыллардағы чӧптезіглерні толдырчалар, аннаңар, тилекей рыногында паалар тӱссе дее, тоғынчалар. Ікінҷі сылтағ - садығ іскеркі сариңда ла тӱзімніг парчатханы, аннаңар Россияда хара тас аныпчатхан прай субъекттердең хара тас ол саринзар ызылча. Рыноктағы орынҷы позыдыбысса, садығҷы апарбин сыхса, аңдар айланҷаң оңдай чох полар. Ӱзінҷі сылтағ - ол тоғыс орыннары. Предприятие хара тас аныбин сыхса, тоғынҷылар тоғыс чох халарлар. Пӱӱнгі кӱнде хара тас разрезтерінде 6000 азыра кізі істенче. Кемеров облазында пу наада ла 3000 тоғыс орны хызырылған. Кирек пе ол Хакасияа?
ИДӀНҶӀЕКТЕР - ХАЙЫҒДА
«Хакасия» газета пос киреенең айғасчатханнарға паңдемия тузында пирілер хабазығдаңар сурған. Ирина Ивановна Россияның ӱлгӱлері чарлаан хабазығ чарадығларын чарыт пирген. 22 кӧстегҷе тоғынчатхан идінҷектерге, туризмнең, авиаперевозкаларнаң палғалыстығ паза пасхазына, налогтарны тӧлирі 6 айға соона чылдырылча. Кічіг предприятиелерге, тоғынчатхан кӧстег санға алылбас, ідӧк налогтарны тӧлирі 6 айға соона чылдырылча. Кредиттіг идінҷектерге тӧлеглер алтох айға соона чылдырылғаннар. Банктарға ол искіріг читірілген. Бюджеттегі нимес тӧлег чыындыларынзар чал ахчазы синінең 30 % тӧлелче, амды кем МРОТ синінҷе (аннаң тӧбін тӧлепчеткеннерге пу чарадығ теелбинче) алай аннаң даа пӧзік чал ахчазын тӧлепче, оларға пу тӧлеглер 15 % тиңнелер. 1 июньға теере налог службазының сыныхтағлары тохтадылча, олар счёттар тоғызын тохтатпасха киректер. Регион синінде, тізең, пос киреен азарға алай алғыдарға сағынчатхан идінҷектерге «Хакасияның МКК-зы - Гарантия чыындызы» коммерческай нимес пірігіс пастыра тӧбін проценттіг кредиттер пирілер. 1 % ставкалығ кредит тоғынҷылар санын ӧскіріп алар идінҷектерге пирілер, 3 % ставкалығ - ниме нооны аннаң андар тимнепчеткен идінҷектерге паза предприятиелерге (ікізінҷе залог киректелче), 6 % ставка залог чох ӧдістерге кӧрілче. Ирткен правительство чыылиинда аның капиталын 85 миллион салковайға ӧскірерге чарадылған.
- Хакасияның 2030 чылға теере тиліс стратегиязында тимде ис-пайға тӧстенминчеткен отрасльлар санында аал хонии, туризм паза пӱдіріг киріл партаннар, че андағ даа полза, піс идінҷектерге, уламох республика экономиказына инвестициялар идерге тимде кізілерге, тиң хайчабыс, - таныхтааннар пастыхтар.
ЧАЛ АХЧАЗЫ - ТУЗЫНДА
Хабарҷылар бюджет албаан Асхыс паза Шира аймахтарының мыннаң мындархы чуртазынаңар сурғаннарох. Пастыхтар ізендіргеннер, пу чағында муниципальнай пӱдістерге полызығ пирҷең оңдайлар табылар. Казначействонаң чӧптезіглер апарылча. Бюджеттегілерге чал ахчазын тӧлирдеңер паза нацпроекттерҷе тоғыстарны толдырардаңар сурығлар республика даа, муниципальнай пӱдістер дее ӱлгӱлерін сағыссыратча.
Экономика сидіксіністері пар даа полза, Хакасия пазы бюджеттегілерге чал ахчазын паза социальнай пособие-субсидияларны тузында тӧлирге кӱстенербіс тіп таныхтаан.
Автор :
Наталья СУБРАКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
26 | 27 | 28 | 29 | 1 | 2 | 3 |
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде