ААЛ ХОНИИ ТОҒЫНҶЫЛАРЫНА ТУРЫСТЫРА СЫЙЫХТАР
13.12.2016
Хабарлар
9 ДЕКАБРЬДА АҒБАНДА ДРАМА ТЕАТРЫНДА ХАКАСИЯНЫҢ ПРАВИТЕЛЬСТВОЗЫ ААЛ ХОНИИ ТОҒЫНӋЫЛАРЫН ЧЕЕСТЕДІ. УЛУҒ ЗАЛДА ПОС ОРЫН ЧОХ ПОЛҒАН. ААЛ ІСТЕНӋІЛЕРІНЕ ПУ УҒАА ТАНЫҒЛЫҒ КӰН НООЗА, МЫНДА ЧЫЛНЫҢ САЛТАРЛАРЫ ИДІЛЧЕ, ПРЕДПРИЯТИЕЛЕРНІҢ, ТОҒЫНӋЫЛАРНЫҢ ТОҒЫСТАРЫ ПААЛАЛЧА. ИҢ ПӦЗІК ЧИДІГЛЕРГЕ ЧИТКЕННЕР, ХАКАСИЯНЫҢ ТИЛІЗІНЕ УЛУҒ ХОЗЫМ ИТКЕННЕР СЦЕНАА ИҢ ПАСТАҒЫЛАР САНЫНДА СЫХХАННАР. ОЛАР ХАКАСИЯ ПАЗЫ ВИКТОР ЗИМИННІҢ ХОЛЫНАҢ ААРЛЫҒ СЫЙЫХТАР АЛҒАННАР. ОЛАРНЫҢ САНЫНДА ПОЛҒАННАР АСХЫС АЙМААНДАҒЫ ФЕРМЕР ВЛАДИМИР БОРГОЯКОВ ПАЗА БОГРАД АЙМААНДАҒЫ ФЕРМЕР ОЛЕГ БАЛГАЗИН. КӦП ЧЫЛЛАР ФЕРМЕР КИРЕЕНЕҢ АЙҒАСЧАТХАН ИРЕННЕР "ХАКАСИЯ ААЛ ХОНИИНЫҢ САБЛ ЫҒ ТОҒЫНӋЫЗЫ" ААРЛАСТЫҒ АТХА ТУРЫСХАННАР.
Аал хонии тоғынӌыларына чарыдылған пайрамнығ тоғазығ лазер шоузынаң пасталған. "Халас - прай ниме пазы" кӧзідігде "Звоны" чон ансамбльы паза "Контрасты" ансамбль сарыннар толдырғаннар паза теелбектенгеннер.
Соонаң чиит хыс Хакасияның пазы Виктор Зиминге паза пасха аалӌыларға іпек читірген. Россияның паза Хакасияның гимннері толдырылған соонаң аал хонии тоғынӌылары алнында чоох тутхан республика пазы Виктор Зимин.
Ол республикада аал хонии тилізінеңер, сидік сурығлардаңар паза оларны пӧгерінҷе апарылчатхан тоғыстардаңар чоохтаан.
Халғанӌы пис чылны алза, аал хонии хабазии пілдірте ӧс парған. Олох туста хабазығ аал хонии предприятиелеріне паза кресен-фермер хоныхтарына ла парбинча, ол ідӧк пос хониинаң, дачанаң, ӱӱӌікнең паза саднаң айғасчатханнарға кӧстелген. Тиксі хабазығ ас-тамахты Хакасия чуртағӌыларына читкіӌе сығарарға полысча. Олох туста, пу чылларда ярмаркалар удаа иртіріліп пастаанда паза республиканың аал хонии рыногы тоғын сыхханда, ас-тамах ниик паанаң садылча. Че хазна хабазии - ол пос хониин тилідері ле нимес, ол ідӧк улуғ нандырығлығ кирек, аннаңар грант алчатханнар тӧреміл чахсы салтарлар кӧзідерге киректер.
- Халғанҷы чыллар аал хониина сидік ирттілер: пірде ізіг кӱннер чахсы ас-тамах сығарарына харығ полчалар, пірде - суғ тасханы, ӧрттер, пӱӱл, тізең, хар ирте чаап парған. Наа технологиялар чуртасха кирілчеткенде, аал хониинда кӱнге сылтанарға чарабас санапчам, - теен Виктор Зимин. - Тамахты тузында чыырға маңнанар ӱчӱн, техника санын хозарға кирек. Санға аларға кирек республикада аал хонии чирлерінің 57% ле тузаланылчатханын. Ол ідӧк тиліӌең оңдайлар.
Чапсых полған истерге - республикада сигіс племенной хоных тоғынчатханынаңар. Оларның піреезі пӱӱл ле кирек пічіктер алған. Ол санда - романовскай порода хойларны ӧскірчеткен Александр Поздняковтың хонии. Алынӌа таныхталғаннар "Целинное", "Июс-Агро", "Бирюса", "Бейское" ООО-лар паза даа пасхазы. Пу паза пасха хоныхтарның тоғынҷылары хаӌан даа аал хонии тоғынҷыларына чарыдылған пайрамнығ тоғазығларда аралазадырлар.
Виктор Михайлович аал хонии тоғынӌыларына чылығ алғыстас сӧстерін читірген соонаң хазна сыйыхтарын читіріп пастаан. Кӧп чыллар істенген ӱчӱн паза аал хонии тилізіне хозым иткен ӱчӱн, республиканың иң пӧзік сыйии "За заслуги перед Хакасией" орденге турысханнар Боград аймаандағы кресен-фермер хонииның пазы Василий Апрелков, Орджоникидзе аймаандағы "Копьевский" аал хонии кооперативінің кнезі Александр Бородай паза "КАМСС" ООО-ның ӧӧн директоры Сергей Гаврилов. Пис кізі "Трудовая доблесть Хакасии" медальнаң таныхтатхан: "АЯН" АО-ның инженер-механигі Иван Байкин, "Сибири СП К ООО-нын, директоры Татьяна Дырина, "Целинное" 000-ның директор орынӌызы Сергей Лихтенвальд паза "Агроснабкомплект Хакасия" ОАО-ның ӧӧн директоры Сергей Кычаков. "Хакасия аал хонииның саблығ тоғынӌызы" аарластығ атха турысханнар Асхыс аймаандағы КФХ пазы Владимир Боргояков, Орджоникидзе аймаандағы "Копьевский" аал хонии кооперативінің ӧӧн бухгалтерi Альбина Ирякова, "Черногорское" федеральнай хазна предприятиезінің директоры Марина Шотт паза Боград аймаандағы КФХ пазы Олег Балгазин. Ағаа хоза пис тоғынҷаа алтын час читірілген.
Иң танығлығ тус полған, хаӌан сценаа тоғынҷыларны Хакасияның аал хонии паза ас-тамаа министерствозының Аарластығ пічиин паза автомобиль клӱстерін аларға хығырғаннар. Автомобиль клӱстерін алғаннар "Целинное" ООО-ның комбайнеры Максим Платонов, механизаторы Николай Лихтенвальд, "Июс-Агро" ООО-ның агрономы Николай Гаппель, "Андреевское" ООО-ның машинанаң інек сағӌаң операторы Елена Герлах, "Андриановский" ООО-ның малӌызы Евгений Лебедев, палых ӧскірчеткен идінҷек Игорь Родин паза Асхыс аймаандағы КФХ пазы Елизавета Обухова. Сигізінҷі машинаның клӱзі Ағбан пилтірі аймааның чир-чайаан ис-пайы, чир тузаланызы, чир-чайаанны хайраллиры паза аал хонии управлениезіне читірілген.
Владимир Боргояков паза Олег Балгазин 1990 чылларда фермер полыбысханнар. Оларның хоныхтары хайди тиліпчеткені газетада чарыдылча. Фермерлер республикада аал хониинаң айғасчатханнарға хабазығ пирілчеткеніне чӧпсінчелер.
- Піс аарластығ атха турызарбыс тіп сағынмаабыс, - сағыстарынаң ӱлесчелер фермер иреннер. - Позыбыстың тоғызыбысты толдырып одырғабыс, пос хониин тилідерінеңер сағыссыраабыс. Турыстыра таныхтааннары - ӧріністіг, алғыс республика ӱлгӱлеріне, аал хонии тоғынӌыларына мындағ ӱлӱкӱн иртірчеткеннері ӱчӱн.
Че сыйыхтар мыннаң тоозылбаан. Хакасия пазы соонаң аал хонии істенҷілерін орынӌызы Иван Вагнер алғыстаан. Ол Хакасияның Аарластығ пічиин 15 кізее читірген, ол санда "Июс-Агро" ООО-ның технигі Рита Тайдоноваа, "Нива" ООО-ның машинанаң інек сағҷаң операторы Галина Токмашоваа, Ағбан пилтірі аймаандағы КФХ пазы Виктор Шулбаевке паза Таштып аймаандағы КФХ пазы Михаил Бозыковха.
Аның соонаң сценаа сыххан Хакасияның аал хонии паза ас-тамах министрi Игорь Гердт. Ол устағӌыларның алғыстастарына хозылған паза олар теелбеен программадаңар чоохтаан. Аны хоостыра пӱӱл республиканың аалларындағы чурттығ 50 азыра чиит сӧбіре чурт оңдайларын чахсыландырып алған. Пу кӧстеге тиксі 25 миллион салковай пирілген, ол санда 13 миллион салковай федеральнай бюджеттең, 3 миллион салковай - муниципалитеттердең.
Игорь Гердттің холынаң министерствоның Аарластығ пічиин паза 10 муң салковай ахчалығ сыйыхты алғаннар 38 кізі. Олар - хыра тоғыстарынаң паза мал ӧскірерінең айғасчатхан тоғынҷылар, ол санда "Копьевский" аал хонии кооперативінің механизаторы Антон Абдин, "Нива" ООО-нын, механизаторы Андрей Токчинаков, "Аскизский племенной" ООО-ның чабаны Сергей Тодозаков, Е.В.Мачулиннің кресен-фермер хонииның конюғы Сергей Чанчиков.
"Істеніс коллективтері" номинацияның II степеньніг дипломына паза 100 муң салковай ахчалығ сыйыхха турысханнар Пии паза Шира аймахтары, III степеньніг дипломына паза 60 муң салковай ахчалығ сыйыхха - Таштып аймаа. Предприятиелер аразында I степеньніг дипломны паза 100 муң салковайны холға кирген "Бейское" ООО, II степеньніг дипломны паза 75 муң салковайны - "Целинное" ООО.
Мал ӧскірчеткен фермерлер аразында I степеньніг дипломнаң паза 40 муң салковайнаң таныхтатхан КФХ пазы Виталий Капсаргин. Ирен Хойбалда чуртапча, андох фермер киреенең айғасча. Иреннің чооғынаң, марығ иртчеткенде, хоныхсар аймахтаң ӧнетін комиссия кил парған: малларны санааннар, турлағны кӧргеннер, арығ ба, чох па прай паалаан осхастар. Мына мындағ сыныхтағны иртіп, Виталий Васильевичтің хонии иң артых полыбысхан. Ікінҷі орында Михаил Бозыковтың кресен-фермер хонии. Малларнаң паза ӧзімнернең айғасчатхан фермерлер аразында пастағы орынға Олег Балгазиннің хонии сыхтыр. Ағаа ідӧк диплом паза 40 муң салковай читіргеннер.
"Иң пӧзік істеніс сыйыхтары" номинацияда тӧрт кізі министерствоның Аарластығ пічиин паза 40 муң салковай ахчалығ сыйых алған, тоғыс кізі Аарластығ пічік паза 80 муң салковай алған, ол санда "Джирим-Агро" ООО-нын, чабаны Василий Ульчугашев.
Пӱӱл Хакасияның аал хонии паза ас-тамах министерствозы ідӧк аал хонии мероприятиелерінде ӧткін араласчатхан культура тоғынҷыларын паза аал хонии сурығларын чарытчатхан хабарӌыларны таныхтирға чаратхан. Андағ оңдайнаң министерствоның Аарластығ пічиине паза 10 муң салковай ахчалығ сыйиина турысханнар Пии аймааның Культура туразы (устағӌы Сергей Фёдоров) паза «РТС» телекомпанияның "Время села" проектті суурчатхан ӧмезі (апарча Юлия Константинова).
Сағынчам, пу син сыйых читірілген соонаң, пайрамнығ тоғазыға килген полған на аал хонии тоғынӌызы улуғ кӧңніліг ибінзер айланған полар. Алнында - наа пӧгіннер, наа чидіглер. Кем, тізең, хайдар тоғынарға парарға сағынча, ағаа аалзар парарға чӧп пирчебіс - аалдағы чииттерге чурт оңдайларын чахсыландырарына, фермер поларына хазна хабазии пирілче.
Автор :
Наталья СУБРАКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 1 | 2 |
3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
31 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде