ТОҒЫНЫП ОПЫТ АЛЫНАРҒА КИРЕК
13.02.2019
Хабарлар
Имнег кирее. Халғанӌы чылларда Хакасияның имнег тураларында чиит специалисттернің саны хозылча.
Шира аймаандағы ӧӧн имнег туразында 2018 чылда, ӱгредиин тоозып, ӱс специалист істеніп пастаан. Имнег туразы 25 муң азыра кізее имнег полызиин пирче. Оларның санында алты муңӌа палаа. Чиит имӌілердеңер хысхаӌахти ӧӧн имӌінің орынӌызы Татьяна Николаевна Игумнова чоохтап пирген:
- Шира аймаанда кізілерні хараа-кӱнӧрте чатырӌаң орыннығ ікі участковай имнег туразы, пис имнег амбулаториязы паза 16 фельдшер-акушер пункты тоғынча. Ідӧк асхынах чуртағӌылығ аалларда ибде полызығ пирӌең туралар тӧстелгеннер. Аймахта андағ пис тура тоғынча, олар 140 чуртағӌаа имнег полызиин пирчелер.
Таныхтирға кирек, пістің имнег туразында специалисттер саны хозылча. Че имӌілер ам даа киректелчелер. Кӧзідімге, пірее специалисттер декрет отпускында, оларның орнына ӱр нимеске имӌі алылча. Пір саринаң имӌі пар, че олох туста ол тоғынминча. Пӱӱнгі кӱнде Коммунардағы, Тойымдағы паза Ширадағы имнег тураларында тіс имӌілері чидіспинче. Аннаң пасха хирург паза акушер-гинеколог имӌілерні тоғысха аларға тимдебіс.
Ирткен чылда аймахтағы ӧӧн имнег туразында ӱс чиит специалист тоғынып пастаан. Оларның ікізі чӧптезіг хоостыра, ӱгредиин тоозып, килген. Станислав Юрьевич Госсман - олған имӌізі паза Сергей Геннадьевич Тутарков - терапевт. Олар кӧстегӌе ӱгренгеннер. Амды, айланып, мында істенчелер. Ӱзінӌі чиит специалист Алина Станиславовна Госсман олған имӌізі полча. Ол - «Земский доктор» федеральнай программаның араласчызы. Хазна программазынӌа чиит специалистке ахчалығ хабазығ пір миллион салковай пирілген. Пу ӱс специалист ахчалығ хазна полызиин алған.
Улуғ опыттығ олған имӌізі Екатерина Эльясовна Хомина чиит специалисттерге чӧптернең полысча. Аннаңар олар сурығларнаң хаӌан даа Екатерина Эльясовназар айланчалар. Че ӧӧнінде чиит имӌілер тоғыстарын пос алынӌа толдырчалар, кӱстенчелер. Тоғысха хайди хайчатханнарын паза кӱстенчеткеннерін сизініп, чахсы специалисттер поларлар тіп ізенчем. Олар, прай имӌілер чіли, теестезіп, хараазын даа дежурстваа сыхчалар. Амғы туста оларға, кӧп тоғынып, опыт алынарға киректелче. Имӌілернің профессиязы андағ, оларға чуртас тооза ӱгренерге килісче (кӱлімзірепче. - Авт.). Имнег кирее пір орында турбинча, алызығлар табырах кирілче. Аннаңар пис чыл аразына полған на имӌі хоза ӱгредіг алча. Хай пірее специалисттер ӱс чыл пазынаң квалификацияларын кӧдірчелер.
Ширадағы имнег туразының ӧӧн имӌінің орынӌызы Татьяна Игумнованаң чоохтазып алғанда, чиит специалист Сергей Тутарковнаң тоғасхам. Ол позының тоғызынаңар паза сағыс-кӧңнінең ӱлескен:
- Минің тӧреен-ӧскен чирім - Шира аал. Ширадағы 4 № школаны тоозып, Хызылчардағы имҷілер хазна университедінзер ӱгренерге кіргем. Іҷем Екатерина Лагдановна Дампилова Шира аймаандағы ӧӧн имнег туразында терапевт полып істенген. Амды «Шира кӧл» курортында ӧӧн имҷі паза терапевт полча.
Пабам Геннадий Михайлович Тутарков Ширада пірге палғалыс службазынаң устапча. Хыс туңмам Анна школа соонаң минӧк чіли, Хызылчардағы имҷілер университедінзер ӱгренерге кірібіскен. Амды ағаа пір чыл чарым ӱгренерге халған. Аннаң андар ӱгренерге ординатуразар кірбезе, терапевт полар.
Сергей Тутарков кічігде іӌезінең хада тоғысха удаа чӧрӌең полған. Нименең айғасчатханын хынып кӧрӌең, саарбах таа тузында іӌезінің тоғызы хайиин тартчаң. Аннаңар школа соонаң, ікінӌілебин, имӌее ӱгренерге кірібісче.
- Имҷі тоғызы хаҷандаа кирексіністе. Минің кӧрізімнең, кізі чуртазында ибіркі чонға туза ағыларға кирек. Имҷілер, тізең, улуғ туза ағылчалар, - таныхтаан Сергей Тутарков.
Чиит специалист, имӌілер университедінде кӧстег хоостыра алты чыл ӱгретп, тӧреен аалынзар тоғынарға килген. Ӱгредіг тузындағы практиканы ол Ширадағыох ӧӧн имнег туразында ирткен. Амды позын терапевт тоғызында сынап кӧрерге чаратхан. Тоғыс кӧңніне кірзе, аннаң андар істенерге пӧгін тутча. Сидік пілдірзе, ӱгредиин алғыдып, алынӌа специалистке ординатурада ӱгренер сағыстарынаң ӱлескен. Чиит специалистке тоғызы кӧңніне кірче, аннаңар сидіксіністер чох тоғынар тіп ізенче.
Пістің республикада пӧзік ӱгредіг алған имӌілерге, хайзылары наа ла тоғысха кірчелер, 150 муң салковай хазна хабазии кӧрілче. Сергей Тутарков ол хабазығнаң тузаланча. Иң пастап 30 муң салковай алған, пір чыл пазынаң 50 муң салковай пирілер, ікінӌі чылын тоғыныбысса - 70 муң салковай.
Чиит имӌінің кураторы ӧӧн имӌінің орынӌызы Татьяна Игумнова полча. Ол - улуғ опыттығ терапевт паза уғаа чахсы специалист. Сергей Тутарковтың тоғызы аның сыныхтаанда парча. Татьяна Николаевнаның полызиинаң тоғысха табырах кӧнікче тіп чоохтаан чиит имӌі.
Терапевт имӌі 19 частығ чииттердең пасти тынаға сыххан аға-ууӌаларны имнепче. Сергей Тутарковтың таниинаң, хысхы соохтарда кізілер, соохха хаптырып, кискекнең ағырыбысчалар. Алай чӱрек паза тӧреміл ағырығларынаң айланчалар. Анаң чиит имӌі пастағы тоғыс кӱнін сағысха кирген.
- Пастағы кӱн тоғынғанымда, уғаа тың чӱрексеем. Ағырчатханнарны сыныхтаам. Иң пурун кірген кізі соох кирін салған полтыр. Ағаа хайди паза хайдағ имнернең имненеріне рецепт пас пиргем. Ол кӱн маң чохха тӱскем, пазым айланчатхан чіли пілдірген. Амды сала ізестіг тудынчам паза кізілерні имнирінҷе опыт алынчам, -кӧңнінең ӱлескен Сергей Тутарков.
Хысхыда кискек ағырығларынаң кӧп кізі ағырыбысча. Аннаңар чиит имӌі чонға мындағ чӧптер пирче: кізі хазии пик полар ӱчӱн, чылда ікі хати витаминніг имнер чиирге; тасхартын килзеңер, иң пастағызын хол чууп турыңар; кискек ағырии тың тарапчатхан туста вирустаң тоғыр имнер ізіңер; кӧп чон чыылчатхан чирде ползаңар, имнег масказын кизіңер.
СӦС СОО: Полған на тоғыстың пос сидіксіністері полча. Имҷілер тоғызы уламох сидік тіп санапчам. Олар кізі хазии паза чуртазы ӱчӱн нандырчалар. Аннаңар чиит имҷілер, чахсы тоғынып, опыт алынып істензіннер тіп алғапчам.
Автор :
Наталья ТЮКПЕЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 |
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде