«ХУМАРТХЫЛАС САДЫ» ЧӦРІМ - ЧАХСЫ КИБІР
02.06.2021
Хабарлар
Тоғыс чорығы. Ирткен неделяда Хакасия пазы Валентин Коновалов Шира аймаанзар чӧрген
САБАЛЛЫҒ АРЫҒ
Республика правительствозының кізілері паза Шира аймааның чуртағҷылары «Юность» паркта хузух ағазының хорбыларын одыртханнар. «Хумартхылас сады» чӧрімде Хакасия пазы Валентин Коновалов, Ӧӧркі Чӧп кнезінің пастағы орынҷызы Юрий Шпигальских, регионның чир-чайаан ис-пайы паза экология министерствозының кізілері, Шира аймаа администрациязының тоғынҷылары, орындағы депутаттар, волонтерлар паза тынағдағы аға-ууҷалар араласханнар. Экологияа теелчеткен улуғ акция Илбек Ада чааның матырларына чарыдылған.
- Хорғыстығ паза ханнығ чаада чуртазын пир салған чир-суғҷыларыбысты сағысха киріп, пӱӱн піс ағас одыртчабыс, - чоох тутхан Хакасия пазы Валентин Коновалов. - «Хумартхылас сады» акция тиксі хазнада паза тилекейде ікінҷі чылы иртче. Піс Илбек Ада чаа матырларын паза ол аар туста посха айабаан тыл істенҷілерін улуғлирға паза ундутпасха кирекпіс. Ағаа хоза, піске чир-чайааныбысты пӱдін артызып аларға кирек, аннаңар сабаллығ ағастар одыртчабыс. Олар ӧс парзалар, кииге паза ибіркее туза ағыларлар. Анаң нинҷе-де чыл пазынаң полған на кізі, парксар тынанарға киліп, пу ағастарға ӧкерсінер.
Хакасияның Ӧӧркі Чӧп кнезінің пастағы орынҷызы Юрий Шпигальских аймахтағы арығ хониин хорбылар пирген ӱчӱн алғыстаан.
- Мин Шира аймаанда ікінҷі чылы изере хузух ағазын одыртчам, - теен Юрий Александрович.
- Пылтыр одыртхан хорбылар кӱс алынчалар. Нинҷе-де чыл пазынаң паркта пӧзік паза сылағай ағастар танға чайхалызар. Хакасия пу хайхастығ паза аарлығ ағасха пай. Илбек Ада чаада чуртазын пир салған чааҷыларны хумартхылап, Сибирьнің иң чахсы ағазын одыртарға чарат салғабыс. Хузух ағазын ӧскіріп аларға оой нимес. Ол пасха ағастарның хыринда ӱр ӧсче, че аның тузазы улуғ, ол хузухтар пирче.
Ширадағы «Юность» парктың ӱчӱн орындағы спорт школазы нандырығ тутча. Школаның устағҷызы Николай Максимович Чебодаев полча. Аның искіриинең, пылтыр паркта 80 хорбы одыртылған. Пӱӱл - 70 ағас.
«Хумартхылас сады» акция чииттернің хайиин тартча. Чир-чайаанны хайраллап халары полған на кізіні сағысха тӱзірче.
- Пістің кӱстенізібіснең паркта кизек арығ пол парарға кирек. Пала-пархаларыбыс мында хузух хазарлар. Пу чахсы кибірні тастабаспыс, - ізендірген Шира аймаа пазы Сергей Зайцев.
ААРЛАСТЫҒ ЧУРТАҒҶЫЛАР
Тоғыс чорығында Хакасия пазы Валентин Коновалов Ширадағы Д.С.Лалетиннің адынаң чир-суғ ӱгренҷең музейде ӧріністіг мероприятиеде араласхан. Шира аймаа хаҷаннаң аал хонии істенҷілерінең, кӱстіг ӱгретчілерінең паза имҷілерінең, культура тоғынңыларынаң, ветеран-нарынаң сабланңаң. Аймах пазы Сергей Зайцев «Шира аймааның Аарластығ чуртағңызы» атха турысхан Иван Фёдорович Трошкинні паза Владимир Дмитриевич Усовты медальнаң паза 50 муң салковай ахчалығ сыйыхнаң таныхтаан.
Иван Фёдорович Трошкин 16 мартта 1930 чылда Чоохчыл аалда кӧп палалығ сӧбіреде тӧреен. Андох ол 7 чыллығ школаны тоосхан. Кічігдең мал кӧрерге хынҷаң. Армияа парар алнында чылғы малнаң айғасхан. Службаны Чита облазында авиамеханик полып ирткен. Андартын сержант званиеліг айланған.
1957 чылда Иван Фёдорович Хызыл чул аалзар кӧскен. Анда ол «Тойым» совхозтың хойын хадарған. Хакасияның иң артых чабаннарының пірсі полча. Аның істеніс чолы - 43 чыл. Чахсы тоғынған ӱчӱн, И.Ф.Трошкин орден-медальларнаң таныхтатхан. Читі пала ӧскір салған, амды аның 25 парха паза 25 кӧргенек пар.
Владимир Дмитриевич Усов иліг чылҷа Ширадағы 17 № школаның физкультура ӱгретчізі полған. Аның ӱгренҷілері республика паза хазна синінде ирткен марығларда сыбыра утханнар. Кӧбізі чуртазын спортнаң палғалыстырған, тренер полыбысхан.
Пу чылығ тоғазығда регион пазы В.О.Коновалов Шира аймааның тіспен істенҷілеріне Хакасия правительствозының Аарластығ пічиин читірген. Ол санда аймах администрациязындағы финанстар управлениезінің тоғынҷызы Валентина Ивановна Кокова пӧзік сыйых алған.
Анаң республиканың устағ-пастаана паза аймахтың аарластығ чуртағҷыларына музейңе экскурсия иртірілген.
ТОЙЫМДАҒЫ ДИСПАНСЕР
Тойымдағы психоневрология диспансері «Демография» нацпроектче пӱдірілче. Хакасия пазы ол объекттің тоғызын сыбыра сыныхтапча.
- Пӱӱнгі кӱнде подрядчик графиктең халбинча, тоғысты тузында толдырча, аннаңар пӱдіріг соона хала парарында хорғыс чоғыл. Диспансер 2022 чылда ізиин азары кӧріл парған, - теен Валентин Коновалов.
Амғы туста наа диспансерде істіндегі тоғыстар толдырыл таа парир. Ағаа хоза чылығ пирҷен система турғызылған, чарытхы тартылған, суғ парох. Тоғынҷаң холлар читче. Амды анда читонҷа пӱдірігҷі істенче. Олар тиксі Хакасиядаң килгеннер.
Че пар пір ағырсымнығ сурығ. Пӱӱл пӱдіріг материалы паазы тиксі хазнада кинетін ӧс парғанда, аны алҷаң сидіксіністер пасталыбызар. Амды ол сурығны пӧкчелер.
Наа пӱдіріг ізиин асса, андар Тойымдағы иргі диспансернің паза Пилтірдегі интернаттың чуртағҷылары кӧзірілер. Оларның чуртаҷаң орыннары, гостиница осхас, истіг паза чарых полар. Пӱӱнгі кӱнде Тойымдағы психоневрология диспансерінде 594 хазии уйан кізі чуртапча.
- Тойымда чуртирға истіг, - тіпче диспансернің директоры Ирина Брянская. - Мында ӧкер чир-чайаан. Ибіре тағлар турза даа, олар посёлокты хысти паспинчалар. 2019 чылда піссер Москвадаң специалисттер килгеннер, ӧӧнінде психиатр-имҷілер полғаннар. Олар даа пістің чирге хайхааннар, мында курорт таа азарға чарир тееннер.
Автор :
Татьяна ТЮТЮБЕЕВА
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 27 | 28 | 29 | 30 | 1 | 2 | 3 |
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
