Шахматха хыныс хаҷанға даа
01.11.2024
Хабарлар
Максим Токмашов паза Ксения Ултургашева ойын тузында
Спорт. Чир-суғҷыбыс Максим Токмашов шахматнаң кічігдең айғас парир. Амғы туста ол тренер полып істенче
Шахмат – пурунғыда тӧстелген спорт кӧрімі. Аны Индияда сағын таап алғаннар тіп саналча. Кізінің шахматха хынызы 1,5 муң чыл сообинча. Мында чапсыҷаң ниме чоғыл. Пу спорт кӧрімiнде кічіглер дее, улуғлар даа чітіг сағыстарын кӧзіт пирер оңдайлығлар. Ол пос оңдайлығ даа, пӧзік устығ даа спортсменнерге кӧрілген.
Хакасияда шахматнаң ікі муңҷа кізі айғасча. Секциялар полған на муниципалитетте пар. Че пӧзік чидіглерге нинҷе-де ле кізі читкен. Оларның аразында Максим Токмашовты адирға кирек. Максим Александрович – спорт узына кандидат. Чиит кізі Ағбаннаң, пӱӱл орғахта ол 23 час толдыр салған. Спортсмен чоохтапча:
– Мин кӧп палалығ сӧбіредеңмін. Пабамнаң іҷем идінҷек полып істенчелер. Ағам паза пабам шахмат ойнирға хынҷаңнар. Мин аннаң пастағы класста ӱгренчеткенде танысхам. Секцияны апарған Владимир Сергеевич Малецкий. Шахматта, пасха спорт кӧрімнерiндегi чіли, чидіглерге чидерге пӧгінчетсең, тренировкаларға неделяда алты хати чӧрерге кирек. Олғаннар секцияа пасталығ класстарда ӧткін чӧрчелер. Тоғыс классха кӧбізі шахматты тастабысча. Кем-де сыныхтағларға тимненче, пасхазы позын пасха киректе таап алча.
Ӱгренҷілер частары хоостыра 9 часха читкелектернің, 11 часха читкелектернің, 13 часха читкелектернің, 15 часха читкелектернің, 17 часха читкелектернің паза 19 часха читкелектернің марығларында араласчалар. Сибирь синінде пастағы тӧрт орынға сыххан шахматисттер Россия первенствозында кӱстерін сынапчалар. Максим Токмашов 2014 чылда Сибирь первенствозында 15 часха читкелектернің аразында Хакасияа хола медаль ағылған. 2016 чылда тӧртінҷізі полыбысхан. 2018 чылда, тізең, ол чиңіс тутхан. Чир-суғҷыбыстың чооғынаң, Россия первенствозында ӱс хати аралазып, ол позын турыстыра кӧзіт полбаан. Итсе, пір хати табырах шахматча марығда 10 иң чахсы шахматист санына кіртір.
Хайди таныхтаан Максим Александрович, классика шахмадынҷа марығ 7-9 кӱн парча. Пір партияа 4 час кӧрілген. Хайдағ-да сылтағнаң пір кӱнде ікі ойын иртсе, спортсменнер майыхчалар. Чиит кізі чооғын узаратча:
– Хакасияда шахмат кініне Ағбанны санирға чарир. Халғанҷы чылларда республика синінде ағбандағылар ла чиңіс тутчалар. Че, пісті Cибирь регионнарынаң тиңнестірзе, махтанҷаң ниме чоғыл. Ахча саринаң сидікcініcтер пар. Чахсы тренерлер чидіспинче. Хызылчар паза Алтай крайларында, Новосибирск облазында шахмат чахсы тиліпче. Пістің республикада спорт «чылтызына» саналча Степан Харкевич. Ол Хакас гимназияда ӱгренче. Килер чылда школаны тоозар. Степан пис частығдаң шахмат ойнапча. Аның чидіглерi илееде. Кӧзідімге, пӱӱл Степа Россия первенствозында 19 часха читкелектернің аразында хола медаль утхан. Піс аның спорттағы таңдағызына киртінчебіc. Ксения Ултургашеваны таныхтирға чарир. Ол Сибирь марығларында алтын паза хола медальлар холға кирген. Ікізі дее – спорт узына кандидат.
Максим Токмашов школа тоосхан соонда Ағбандағы Олимп резерві училищезiнзер (техникумынзар) ӱгренерге кірібіcкен. Хакас оол дипломны пылтыр алған. Пу чағында вузсар кірерге пӧгін тутпинча. Чиит кізі тренер тоғызынаң пизінҷі чылы айғас парир. Пастағы туста ол чиит шахматисттернең алынҷа тоғынҷаң. Пӱӱл ағаа ікі ӧме пир салғаннар. Секция республиканың шахмат туразында орныхча. Тренировка тузында тренер палаларнаң хада шахматтың аймах задачаларын пӧкче, тилекей чемпионнарының ойыннарын ӱзӱрче. Максим Александрович ӱгренҷілерінең ізестіг шахматисттерге Иван Кочневті паза Есения Бремні санапча. Пастағы спортсмен 2022 чылда 13 часха читкелектернің аразында Хакасия синінде чиңіс тутхан, Есения – 2023 паза 2024 чылларда.
Хайди таныхтаан хакас тренер, пістің республикада Россия кубогының чардығы иртче. Турнирде олғаннар хыйға пыласчалар. Ол «Кӱнніг Хакасия» адалча. Марығда Сибирьнің не cпортсменнері нимес, Москваның, Краснодар крайының, Якутияның шахматисттері араласчалар.
Халғанҷы танығлығ киректеңер чоохтаза, 7 чарыста Н.Г.Булакиннің адынаң лицейде гроссмейстер Сергей Карякиннің шахмат клубы пайрамни азылған. 2016 чылда Сергей Александрович тилекей чемпионы ат ӱчӱн харбасхан. Саблығ шахматист Степан Харкевичнең хайым (ничья) ойнабысхан паза олғаннарға 14 чардыда пір саңай ойын иртірген. Максим Токмашов мероприятиеде полтыр. Чир-суғҷыбыстың таниинаң, Сергей Карякинні пос хараанаң кӧргені палаларның кӧңнін кӧдірген. Клубтың тузазын чуртас кӧзідер. Чооғының халғанҷызында Максим Александрович теен:
– Халғанҷы пис чыл тренер тоғызына сабыл парыбызып, ойнирға тастабысхам тирге чарир. Сизінгенде, ойнир кӧңнім ам даа пар полтыр. Шахматта спортсмен 30-33 частығда кӱзіне кірче тіп саналча. Пазох ойнап кӧрерге пӧгінчем. Шахматты хыйғалар ойыны тіп адапчалар. Анзы сын ма тіп пілерге сидік. Че, минің кӧрізімнең, хайдағ даа технологиялар чуртасха кирілзелер, кізілер шахмат ойнирға тастабастар.
Сом Максим Токмашовтың архивiнең
Автор :
Майя Кильчичакова
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
| 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
| 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
| 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 |
| 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде
