ПИРТІНМЕС ӰЧӰН, СИРГЕК ПОЛАРҒА КИРЕК
19.05.2021
Хабарлар
Таңда - Травматологтың тиксі тилекейдегі кӱні.
Айғылығ хысхы соонаң, хайди полза, велосипед-мотоциклліг чӧрчең чылығ кӱннер читті. Че киненге кір парбас ӱчӱн, сизіктіг поларға кирек. Травматолог кӱніне удур піс республиканың ӧӧн имнег туразының травматолог-ортопеді Виталий Кобыжаковнаң чоохтазып алғабыс
- Виталий Александрович, Сірерзер кем полызығ сурап айланча?
- Кӧбізін ууҷалар піссер килчелер. Олар хысхызын, айғыча садығ туразынзар маңзырап паризалар, тайлых парчалар. Ипчі кізінің, тізең, сӧӧгі порт, аннаңар уучалар ӧӧнінде чайаа паза пут пірікчеткен орында сӧӧктерін алай хазыхтарын сындыр салчалар. Чииттер, тізең, холларын паза салааларын пиртіндірчелер. Олған-узах хысхызын пуста конькиліг чылча, чайғызын велосипедтіг, роликтіг алай самокаттығ чӧрче, хатығ чирзер аңдарылча. Тӱрчедең олар узун каникулға сығарлар, тасхар пойли ойначаң тус кӧп полар. Спортсменнер, тізең, киремніг тізектіг имчі-травматологзар килчелер. Операция идіп, имнебіссе, олар нандыра улуғ спортсар айланчалар. Пӱдірігҷілерге сыбыра травматолог полызии киректелче, олар хырлардаң тӱс парчалар.
- Ағбандағы ӧӧн орамаларда чииттер мотоциклліг ух ла чіли ойлат чӧрчеткенін кӧрчем.
- Чолдағы транспорт саайларына кіргеннерні амды Ағбан городтың имнег туразы имнепче. Піссер олар пірееде ле айланчалар. Мының алнында олар толдыра полчаңнар.
- Пиртін парған кізілерні хайди имнепчезер?
- Анзы сӧӧк хайда паза хайди сын парғанынаң палғалыстығ. Сӧӧк орнынаң тибіреп парза, операция итчебіс. Тың хайтпаза, гипс салчабыс.
Тың пиртінмееннерге ибде имненерге чарир. Че андада ол имнег туразынзар хазиин сыныхтирға кил турча. Аал чуртағҷылары аймах поликлиниказындағы хирургсар чӧрчелер. Пӱӱнгі кӱнде аймахтарда травматологтар чоғыл, хирургтар ла тоғынчалар. Оларның пірее сурығ полза, піссер айланчалар. Тың пиртін парған кізіні аймахтардаң республиканың ӧӧн имнег туразынзар табырах имнег полызии автомобильінең алай санавиациянаң читірчелер. Піс тиксі Хакасияның паза Хызылчар крайының ӱстӱнзархы аймахтарында чуртапчатхан чуртағҷыларын имнепчебіс. Ідӧк піссер пасха регионнарның кізілері айланчалар.
Имнег полизі тиксі Россияа пір нооза. Кем-де 3-4 неделя, хайзы пір чылға чағын имненче. Анзы ідӧк хайдағ сӧӧк сынғанынаң палғалыстығ.
- Виталий Александрович, хомай кӧнігістер кізі сӧӧгіне теелче бе?
- Я, сӧӧктерге витаминнер кирек. Тамкы тартчатхан паза туустығ кізілернің сӧӧктері порт полча. Ағаа хоза, оларның сын парған сӧӧгі ӱр пӱтче. Ачығ суғ ідӧк хазыхха хорғыс ағылча. Хайди тидірлер, изірік кізее талай тізекче ле пілдірче. Наркотиктер амзабысчатханнар кӧп хадыллығ тураның балконынҷа «сых парыбысчалар», анаң травматологтарның холларына кір парчалар. Таныхтирға сағынчам, спортнаң алай физическай культуранаң айғасчатханнарның сӧӧктері пик полча.
- Пиртін парған кізілер хайдағ алҷаастар итчелер?
- Имчізер полызығ сурап тузында айланминчалар. Піреезі неделя пазынаң на піссер килче, ағырии иртпинчетсе. Андада сӧӧк улам тибіреп парарға айабас паза кичір уурапча.
- Амды тайғалап чӧрҷең тус пасталыбысты. Арығда азахты сындыр салза, хайди поларға кирек?
- Арығзар чалғызан чӧрбеске кирек, хада арғыс хайди даа ползын. Че сынап тайғада киненге кір парзаң, анда-да нанчың сағаа пастағы имнег полызиин пирерге кирек. Азах сын парза, ол, пірее ағазах таап, аны тыыдып, палғап салар паза МЧС службазын хығыртар. Тайғазар парза, хада телефон хайди даа аларға. Полызығ службазы хыйалға кір парған кізіні хайдағ даа сидік орыннаң сығарып алча.
- Хайди посха хайралланарға?
- Пӱӱрлердең хорыхса, арығзар чӧрбеске кирек. Матап хайралланза, чуртас таа чох полар. Иң ӧӧні - сиргек паза сизіктіг полары.
- Виталий Александрович, тоғыста кӱн хайди иртче?
- Иртенӧк планёрка полча. Анда кемге операция, кемге хайдағ имнег полызии киректелчеткенін ӱзӱрчебіс, чӧптесчебіс. Анаң, палаталарҷа чӧріп, ағырығ кізілернің хазиин сыныхтапчабыс. Кемге-де операция итчебіс, хайзын-да физиокабинетсер имненерге ысчабыс. Антибиотиктернең имнепчебіс. Чазыл парғаннарны ибзер позытчабыс.
- Сірер пір сутка тоғынчазар ба?
- Чох, пір сутка чарым. Иртен сигіс часха тоғысха килчебіс. Анаң кӱн тооза паза хараа тооза тоғыныбызып, пазағы кӱнінде пис час иирде ибзер парчабыс.
- Кӱнде ортымахти нинҷе кізі травматология пӧлиинзер кірче?
- Пістің завод нимес, полған на кӱн пасхалалча. Ӱлӱкӱннерде кӧп кізі піссер айланча.
- Тынанарға маңнанчазар ба?
- Пу чуртаста тынанардаңар сағынарға маң чоғыл. Тоғыс соонаң ибдегі киректернең айғасчам: ӱӱчікнең паза оох-теек тыхтағ тоғыстарынаң.
- Виталий Александрович, хысхаҷахти постарыңнаңар чоохтап пиріңер. Ноға имнег киреен таллап алғазар?
- Имчі поларға кічігдең сағынғам. Минің пабам Александр Николаевич имҷі-невролог полча, іҷем Валентина Егоровна - медсестра. Мин кічігдең паба-ічемнің тоғызында ах халаттар аразында ӧскем. Школада ӱгренчеткенімдӧк, травматолог поларымны пілгем, операция итчеткен тиріглер ӧкер кӧрінчеңнер.
Школа соонаң Новосибирсктегі хазна имнег академиязында ӱгренгем. Андох травматологияча паза ортопедияча ординатураны 2008 чылда тоосхам. Профессия алғанымда, Хакасиязар айланғам.
Автор :
Чоохтасхан Татьяна ТЮТЮБЕЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде