НАЦПРОЕКТТЕР - ЧАХСЫ ХАБАЗЫҒ
18.03.2022
Хабарлар
Чыл сан пирізі. Хакасияның ӱгредіг паза наука министрі Лариса Гимазутина республика пазы Валентин Коноваловха региондағы ӱгредіг киреенің 2021 чылдағы салтарларын искірген
Ирткен чылда Хакасияның ӱгредіг паза наука министерствозы, федеральнай проекттерге хозылып, республиканың 13 хазна программазында араласхан: «Амғы тустағы школа», «Полған на паланың чидии», «Ӱгредіг» нацпроекттің «Саннығ ӱгредігліг орын», «Демография» нацпроекттің «3 часха читкелек паланаң одырчатхан ипчілерге хоза тоғыс пирері» программаларда. Оларға тиксі 13 258 171,0 салковай позыдылған, аның 1 732 044,9 салковайы (14,2 %) федеральнай бюджеттең пирілген.
Пылтыр Хакасияда тиксі ӱгредігліг 358 учреждение тоғынған (2020 чылда - 355), оларның 178-і хазнаның паза муниципальнай пӱдістің тиксі ӱгредігліг учреждениезі полча (хоза 56 филиал). Ирткен чылда ідӧк ікі частнай школа, 173 школа алнындағы муниципальнай учреждение паза 5 частнай олған сады палаларға ӱгредіг пиргеннер паза 18,5 % учреждениеде хазии уйан (ОВЗ-лығ) палаларға піліс алар орыннар пирілген.
Школаларда тоғынчатханнарның тиксі саны 10242 кізі полған, оларның санында 5797 ӱгретчі. Анзы палаларға піліс пирчеткеннернің чидісчеткенін (98,5 %) таныхтапча. Че олох туста ӱгредіг учреждениелерінзер орыс тілі, литература, пасха хан тілі паза математика ӱгретчілері киректелчелер.
2021 чылның 1 сентябрьынаң республика школаларында 369 чиит специалист істеніс чолын пастабысхан. Оларның полғанына ла кӧрілген хоза тӧлеглер иділген, хайзынада окладха - 30 %, хайзына - 50 %. «Земский учитель» программа хоостыра пір хати пирілчеткен пірер миллион салковай ікі ӱгретчі алып алған.
2021 чылда ӱгретчінің ортымах чал ахчазы 38010,9 салковайға тиңнелген, ол алнындағы чылдағызынаң 1311,1 салковайға кӧп. Олған садтарынзар пылтыр 32 271 пала чӧрген (ол санда 9231 кинек пала), 2020 чылдағызынаң 935 палаа асхынах. Алнындағы чылда олған садынзар 33 206 оолағас-хызыҷах чӧрген.
Воспитательлернің ортымах чал ахчазы 33 732,5 салковай полған, 2020 чылдағызынаң 2725 салковайға кӧп. Ирткен чылда республикада, «Демография» нацпроекттің «3 часха читкелек паланаң одырчатхан ипчілерге хоза тоғыс пирері» программазында араласхан сылтаанда, 10 наа олған сады пӱдіріл парған: Ағбанда («Филиппок» - 300 палаа, «Феденька» - 300 па-лаа, «Дашенька» - 300 палаа), Асхыс аймаанда (Асхыс аалда «Чахайах» - 120 палаа, Пилтір аалда «Колокольчик» - 120 палаа, Асхыс поселокта «Настенька» - 80 палаа), Алтай аймаанда (Хубачар аалда «Аленка» - 60 палаа, Кӧк хайа аалда «Тёма» - 60 палаа), Ағбан пилтірі аймаанда (Тазоба пилтірі аалда «Калинка» - 120 палаа), Шира аймаанда ( 260 палаа).
Паза ирткен чылда Пии аймаандағы Табат аалдағы 45 палаа кӧрілген «Ветерок» олған садына, Асхыс аймаандағы Катанов аалдағы 45 палаа кӧрілген «Ручеек» олған садына, Асхыс аалдағы 25 палаа кӧрілген «Родничок» олған садына, Таштып аймаандағы Арбыт аалдағы 45 палаа кӧрілген «Колокольчик» олған садына наа орыннар пиріл парғаннар.
Республика бюджедінең аймах-городтардағы муниципальнай олған садтарында тыхтағ тоғыстарын идеріне, кӧзенектер алыстырарына, кирек оборудование аларына ідӧк асхынах нимес ахча позыдылған - 20 миллион салковай! Ідӧк 5 частнай олған садына 36 741, 7 муң салковайға тиңнелчеткен субсидия пирілген.
2021 чылда ӱс наа школа ӱгренҷілерге ізиин асхан: Ағбандағы 1000 ӱгренҷее кӧрілген 31 № школа, Ағбан пилтірі аймаандағы Чапаев аалдағы 250 ӱгренҷее кӧрілген школа паза Шира аймаандағы Наа чир аалдағы ідӧк 250 ӱгренҷее кӧрілген школа.
Ӱгренҷілер санын кӧрзе, 2021-2022 ӱгредіг чылында республика школаларында 73 723 пала піліс алча, пылтырғызынаң 2,5 %-ке (1 815 палаа) кӧп. Хакасиядағы пасталығ класстардағы 32 851 ӱгренҷее тикке ізіг чиис пирілче.
Республиканың 12 муниципальнай пӱдізіндегі 130 аалынзар олғаннарны уроктарға автобуснаң тарт чӧрчелер - 3256 ӱгренҷее 112 автобус кӧріл парған, 2020 чылда 95 ле автобус полған. 2021 чылда федеральнай программаҷа Хакасияа 17 школа автобузы пирілген, 2022 чылда 23 автобус килері кӧрілче.
Улуғ хабазығ ідӧк хазии уйан палалар ӱгренчеткен ӱгредіг учреждениелеріне иділче. Пылтыр іди, «Ӱгредіг» нацпроекттің «Амғы тустағы школа» федеральнай проекті хоостыра, республикадағы харах оды уйан палаларның школа-интернадына паза Ағбандағы тиксі ӱгредігліг 17 № школаа кирек тиріглер аларына 7 423 777 паза 7 288 012 салковай позыдылған. Пуох федеральнай программаҷа 2021 чылда Хакасияның 13 аалындағы школаларзар амғы тусха килістіре оборудование алылған.
Ирткен чылда Хакасияда 11 классты тоосхан 2616 оол-хыс пірге хазна сыныхтағларын тутхан. Оларның 18 выпускнигі чӱзер балл алып алған (2020 чылда - 29 кізі), 367 кізі «За особые успехи в учении» медальнаң таныхтатхан, 118 кізі - «Золотая надежда Хакасии» медальнаң.
ГИА салтарлары хоостыра 10 классха 2724 саарбах парған, 2665 оол-хыс ортын профессиональнай ӱгредіг учреждениезінзер кіріп алған.
Хакасияда хоза ӱгредіг пирчеткен 66 хазна учреждениезі. Оларда 5 - 18 частығ 75 094 олған піліс алча. 2021 чылдаң сығара оолах-хызыҷахтарға андағ ӱгредігні «Хакасиядағы олғаннарның хоза ӱгредіг навигаторы» пірге искірігліг площадка пастыра аларға оңдай пирілген.
2022 чылның 1 январьына Хакасияда ӧкіс паза іҷе-пабазы хайии чох халған 2867 олған санға алылған, оларның 2789-ын (97,8 %) сӧбірелерзер ӧскірерге алып алғаннар. Пуох тусха 2251 саарбах хазнадаң чурт алар праволығ полар часха чит парған. Хакасиядағы ӧкістерге чурт аларына тиксі 3 138 550 272 салковай киректелче, аның 1 404 665 856 салковайы - чарғы чарадығларын толдырарына. Хакасияда 2022 - 2024 чылларда ол сурығны пӧгеріне 1 206 327 000,0 салковай позыдылары кӧрілче (ол санда федеральнай бюджеттең 306 000 000,0 салковай пирілер).
Хакас Республиканың ортын профессиональнай ӱгредіг системазында 859 кізі тоғынча, оларның санында 538 ӱгретчі паза 194 производство мастері. Училище-колледжтерде тиксі 13639 студент ӱгренче, оларның аразындағы 300 чиит кізінің хазии уйан.
Гранттар хабазиинаң 2021 чылда Хакасиядағы ортын профессиональнай ӱгредіг учреждениелерінде 18 наа мастерской тӧстелген. Оларның паазы - 73 291 900 салковай.
2021 чылда хакас тілі апарылчатхан олған садтары саны 85-тең 90-ға чит парған. Оларда тиксі 3776 пала хакас тілін ӱгренче, 1471 пала - пасха нациялығ. Тиксі ӱгредігліг учреждениелерде хакас тілін 10 166 олған ӱгренче.
Хакас тілін тилідер пӧгіннең хакас тілінең 16 аймах-пасха литература сығарылған. Ахча республика бюджедінең позыдылған - 3220 000 салковай азыра.
2021 чылда ідӧк школалар спортзалларын нааҷылирына 27 миллион азыра салковай хорадылған.
Автор :
Тимнеен Александра КАРАМЧАКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде