ХАЙДИ ЧУРТАПЧАБЫС, ХАЙДИ ЧУРТИРҒА САҒЫНЧАБЫС?
13.04.2022
Хабарлар
Тоғыс чорығы. Хакасия пазы Валентин Коновалов Ағбан пилтірі аймаандағы Сапогов аалда пол килген
АЙЛАНЫСТАР ПАЗА СУРЫНЫСТАР
Республика пазы Валентин Коновалов, Сапогов аалзар тоғыс чорығынаң чӧріп, чуртағӌыларнаң тоғасхан. Пастағы тохтағ Сапогов аал чӧбі туразында полған. Хакасия пазы анда айланған аал чуртағӌыларынаң тоғасхан. Айланыстарын паза сурыныстарын Сапогов аалның паза пу аал чӧбінзер кірчеткен аалларның (Тазоба, Чарков, Сахарный) чуртағӌылары читіргеннер. Тоғазығда ідӧк Сапогов аал чӧбінің пазы Екатерина Лапина араласхан.
Сурыныстар аймах-пасха полған. Кӧзідімге, тазобадағыларны чабыл парған сыырат сиденнелбеені сағыссыратча. Иргі сыырат аал ортызында орныхча паза аалның кӧрімін изі чох итче. Валентин Коновалов республиканың финанстар министерствозына ол сурығӌа тоғыныбызарға чахығ пирем тіп молӌаан.
Сапогов аалдағы школаның физкультура ӱгретчізі Григорий Линдт футбол чазызын пӱдірер сурығӌа айланған. Аның чооғынаң, Сапоговта футболны тилідерінӌе улуғ тоғыс апарылча, олғаннар командалары, аймах марығларда аралазып, удаа чиңістіг орыннарға турысчалар.
- Сапогов аал чӧбінде пу чағында футбол чазызы пӱдірілер, че ноға-да Тазоба аалда, - айланған тренер. - Сапоговтағы олғаннарға футбол чазызын пӱдір пирерге чарир ба?
Хакасия пазы пір аал чӧбіне 2 футбол чазызын пӱдірер оңдай сағам чоғыл тіп нандырған. Ол аал чӧбі пазынаң хайда чуртағӌылар саны кӧп сурған - Сапоговта алай Тазобада? Екатерина Лапина Сапоговта сала кӧп чуртағӌы тіп нандырған.
- Пӱдіріг пасталғалахха ол сурығны пӧгібізерге чарир - Тазоба орнына Сапоговта пӱдір саларға, - таныхтаан Валентин Коновалов. - Хайда пӱдірерін сірер постарың таллап аларға кирексер.
Ӱгретчінің ікінӌі сурии аалдағы специалисттерге туралар пӱдірердеңер полған. Республика пазы Хакасия Россияның аал хонии министерствозының программазында ирткен чылда араласханын искірген. Аннаңар пӱӱл федеральнай министерство пістің республиканы ол программазар кирбес осхас. Че килер чылда аралас поларбыс тіп чоохтаан Валентин Коновалов.
Тазоба аал чуртағӌызы Любовь Балашова, Асхыссар парӌаң чолда таарлағ сыныхтаа турғызылғанда, хара тас аныпчатхан разрезтернің улуғ таарлағ машиналары оларның аал хыринӌа ирт сыхханына хоптанған. Салтарында чол иңзерілче, тозын кӧдірілче. Ағаа хоза, Тазоба хыринда хара тас таарлаӌаң 3 площадка тоғынчаттыр, оларның тозыны ідӧк аалзар килче.
- Разрезтер піске улуғ ӱрег итчелер, че пір дее хабазығ чоғыл, - теен ол ипчі. - Аалдағыларға аның ӱчӱн хара тасты тикке дее пирерҷіктер.
Хакасия пазы пу сурығӌа разрезтернең тоғынарға киректелчеткенін, олар социальнай нандырығлығ поларға киректер тіп таныхтаан. Орынӌыларына паза министрлерге пу сурығӌа тоғыныбызарға чахығ пирербін тіп молӌаан. Ағаа хоза улуғ таарлағ машиналары Тазоба хыринӌа иртчеткенін тохтадарынӌа тоғыс апарылар. ГИБДД тоғынӌыларынаң хада алай хоза таарлағ сыныхтаан турғызып.
(ат тизегінең удобрение сығарчатхан цехта)
СИДІКСІНІСТЕРНІ ПӦКЧЕҢ ОҢДАЙЛАР ТАБАРЫ
Ікінӌі тохтағ Сапоговтағы школаның туразы полған. Анда Сапогов аал чӧбінзер кірчеткен аалларның чуртағӌылары чыылысхан. Чоннаң тоғазығда Валентин Коноваловнаң хада Хакасия пазының пастағы орынӌызы тоғызын толдырчатхан Владислав Никонов, Ағбан пилтірі аймаа пазы Елена Егорова паза Сапогов аал чӧбінің пазы Екатерина Лапина араласханнар.
- Пу тоғазығларның пӧгіні - піліп алары, хайдипіс чуртапчабыс, хайди чуртирға сағынчабыс? - чыылығны азып, таныхтаан Хакасия пазының пастағы орынӌызы тоғызын толдырчатхан Владислав Никонов.
Чарыда чоохтаза, ӱлгӱдегілер республика чуртағӌыларының сидіксіністерін ілезіне сығарып, оларны пӧкчең оңдайлар табарға кӱстенчелер. Пастап Валентин Коновалов чоох тутхан.
- Пістің тиліс стратегиязы алыл парған, - таныхтаан ол. - Аның ӧӧн кӧстеглері мындағ: пастағызы - кізілер, ікінҷізі - экология паза ӱзінҷізі - экономика тилізі.
Отрасльларны алза, республика правительствозы ӧӧн хайығны аал хониина, туризмге паза пос киреене салча. Валентин Коновалов, амды оой нимес тус полчатхан полза даа, республика тиліс кӧзітчеткенін таныхтаан - 2021 чылның салтарларынӌа инвестиция сині ӧс парған.
Хакасия пазы, чооғын тоозып, Сапогов аалзар кірчеткен чолда оймахтар полғанына хайығ айландырған.
- Чазырбин чоохтаза, мині ол ниме ӱрӱктірген, - теен Валентин Коновалов. - Чаадағы чолға ла тӧӧй. Мин транспорт паза чол хонии министерствозы алнында пӧгін турғыс саларбын - чолны нааҷылап салзыннар.
Чуртағӌыларның сурығларын алза, оларның кӧбізі хазых хайраллаӌаң, ӱгредіг паза аал хонии сфераларына теелген. Паза сапоговтағылар оларға пірее иргі дее ӧрт ӱзірӌең машина таап пирерге сурынғаннар. Оларның пос кӧңнінең тоғынчатхан ӧрт ӱзірӌеңнер командазы пар осхас, че техника чохта, ӧрттернең кӱрезерге сидік. Анзын ӱр ниместе полған ӧрттер кӧзіттір.
Хакасия пазы ол сурығны пӧгерге чарир тіп таныхтаан - МЧС иргі техниказын чыл сай пирче. Че пасха сурығ - ол техниканы хайдағ ахчаа тударға? Че, хайди даа полза, пу сурығ хайығ чох артызылбас, аны хоостыра тоғыс апарылар.
Ідӧк Сапогов аал чӧбінзер кірчеткен аалларның чуртағӌылары оларзар табырах имнег полызии машиназы килбинчеткеніне хоптанғаннар. Ағбан пилтірі аймаандағы имнег туразының ӧӧн имӌізі Екатерина Трефилова, пу сурыға нандырып, пандемия тузында сидік-сіністер пар полғанын таныхтаан. Амды кирек оңдайлан сыхханда, пір табырах имнег полы-зии бригадазы Сапогов аалға пирілтір.
Хакасия пазы хазых хайраллирында сидіксіністер парынаң чарасхан. Аның чооғынаң, ӧӧн сылтағ - имӌілер чидіспинчеткені. Ӱлгӱдегілер ол сурығны пӧгерінӌе тоғыс апарчалар, ол санда федеральнай ӱлгӱлерзер айланып.
- Имчілернің чал ахчазының тариф сетказын тиксі хазнада пір ит саларға кирек, - таныхтаан Валентин Коновалов. - Андада имҷілер пасха регионнарзар, хайда чал ахчазы пӧзік, тиспесчіктер.
Ідӧк хоза автобус рейсін кирерінӌе, чолларны тыхтирынӌа паза ээзі чох адайларнаң кӱрезерінӌе сурығлар пирілген. Хакасия пазы профильліг министерстволарға, аймахтың устағ-пастаанаң пірге тоғынып, искірілген сидіксіністерні пӧгерге чахығ пирген.
- Чуртағҷыларға пу ӱзӱрігде ӧткін араласханы паза пос аал чуртазынаңар сағыссырапчатханы ӱчӱн улуғ алғызым читірчем, - таныхтаан Валентин Коновалов, тоғазығ тоозылғанда. - Пӱӱнгі чуртас-экономика саринаң оой нимес туста республика правительствозы муниципалитеттерге прай саринаң хабазарға тимде.
НАА ВИЗИТ-КІН ПӰДІРІЛЕР
Халғанӌы тохтағ Сапогов аал хыринда орныхчатхан «Алтын подкова» тынағ базазында полған. Валентин Коноваловты анда аттығ туризм комплексінің устағӌызы Эдуард Ухварин удурлаан. Ол, аалӌыларны иртіріп, базада «Ызых Хакасия» адалчатхан визит-кін пӱдірілердеңер чоохтаан.
2021 чылда республиканың туризмні тилітчең гранттар марииның салтарларынӌа «Алтын подкованың» устағ-пастаа 1,9 миллион салковай утып алған. Ол ахчаа визит-кін пӱдірілер паза ибіркі орын иптелер. Ээзі кізі килген аалӌыларны пӱдіріг апарылӌаң орында аластаӌаң кибір иртірерінде аралазарға сурынған.
Кибір иртірілген соонаң аалӌылар аттар кӧзідиин кӧріп алғаннар. «Алтын подкова» комплекстегі чиит хыстар аттығ матлама чӧрчеткеннерін кӧзіткеннер. Пастап «Пересвет» солалығ атха мӱніп, устарын кӧзіткеннер: чорыхтадып, пірде ӱстӱне турып алып, пірде тискер одырып алып. Анаң, «Домино» солалығ атха мӱніп, чапчаң ойлат полчатханнарын кӧзіткеннер. Пуох ат, пір тізеене турып, аалӌыларға пазыр пирген.
Анаң Эдуард Ухварин аттығ туризм комплексінең тиксі таныстырған. Аалӌыларға «Алтын подковада» аттығ чӧрерге ӱгреніп аларға, аттар кӧзідиин кӧріп аларға паза олаңай тынанып аларға чарир. Кічіг палаларға ойнаӌаң орын, гостиница, мылча паза банкет залы пар. Комплекс ідӧк ат тизегінең удобрение сығарызынаң айғасчаттыр. Ол «Органика Хакасии» маркалығ сығарылча, че сағам улуғ нимес партияларнаң тіп чоохтаан комплекс устағӌызы. Че ол киректі алғыдары пӧгінде осхас.
Автор :
Альберт ТОЛМАШОВ
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде