ГАЗЕТАБЫС ТУЗАЛЫҒ ПОЛЗЫН
27.04.2022
Хабарлар
«Хакас чирі» газетаның ӧӧн редакторы
Радион СУНЧУГАШЕВ библиотекаа книга сыйлапча
Хығырығҷыларнаң тоғазығ. Ӱр ниместе «Хакас чирі» газетаның ӧӧн редакторы Радион Сунчугашев паза газетада тоғынчатхан писательлер Анатолий Султрековнаң Илья Топоев Таштып аймаанда пол килгеннер
Пу тоғазығлар Таштып аймаандағы улуғлар чӧбінің араласчызы Нина Бурнакованың кӱстенізінең ирткеннер. Пастап «Хакас чирі» газетаның редакция тоғынӌылары Индіркі Сир аалның клубында чуртағӌыларнаң тоғасханнар. Килген кізілернің чарымызы олғаннар полған, аннаңар чоохтазығда кӧбізін оларзар айланғаннар.
«Хакас чирі» газетаның ӧӧн редакторы Радион Сунчугашев газетада сыхчатхан хоза страницалардаңар чоохтаан. Іди иң кічіг хығырығӌыларға «Ноға-ноғаӌахтар», анаң ортын класстарда ӱгренчеткен олғаннарға «Хола пырғыӌах» паза улуғ класстағыларға, ідӧк чиит оол-хыстарға «Чиит тус» страницалары ай сай сыхчалар. Кибелістер паза чоохтар пасчатхан чайаачы кӧңніліг хығырығӌыларға «Таң солбаны» литература страницалары пирілче. Пістің газетазар орыс таа тілінең хабарларны паза чайаачы тоғыстарны ызарға чарир, хабарӌыларыбыс оларны хакас тіліне тілбестеп пирчелер. Орыс тілінең пасчатхан авторлар, соонаң газетаны хығырып, хакас тілінең дее хабарлар пас сыхчалар. Хайди таныхтаан газетаның ӧӧн редакторы Радион Сунчугашев, газетазар пасчатхан чайаачы кізілер сабланыс чолын мында пастап сыхчалар.
Писатель Анатолий Султреков «Хакас чирі» газетада тӧреміл 40 чыл азыра тоғын парир. Аннаңар ол позының хабарӌы тоғызынаңар, ідӧк писатель чолынаңар хынығ чоохтаан. Ол отыс азыра книга чарыхха сығар салған, кӧбізін позының ахчазына. Ол пу тоғазыға килген кізілерні «Чалбарт хайаның чазыттары» книгазының ӱзінӌі чардығынаң таныстырған. Ол анда хакас чонның кибірлерінеңер, хамнардаңар, тағ ээлерінеңер паза пасха даа таңнастығ киректердеңер чоохтарны чыып алған. Писательнің чооғын узаратхан аннаң хада Ағбандағы ӱгретчілер институдында ӱгренген Нина Бурнакова. Ол чоохтаан, турада От инезін не нимес, че ідӧк иб ээзін паза иркін ээзін азырирға кирек полтыр. Тайғазар парза, тайға ээзінең алай, суғ кисчетсе, суғ ээзінең чарадығлар сурынарға кирегӧк. Хараазын тасхартын ибзер кірчетсе, чабал ниме хада кір килбезін тіп, хахтанар кибір пар полтыр. Аннаңар, хай пірее чахсы кибірлер чіт парбас ӱчӱн, олардаңар газетада удаа пас турарға тіп сурынған ол. Чииттерібіс улуғларның кибірлерін узаратсыннар.
Писатель Илья Топоев олғаннарға хайди писатель полып аларға чӧп пирген. Ол позы кічігде, пабазынаң хада чайғы тооза совхоз хойларын хадарып, книгалар кӧп хығырӌаң. Ідӧк 6 класстаң сығара позының чуртазынаңар дневник апар сыххан. Іди, удаа пазып, хоос сӧстернің пайын аныпчатхан.
Москвадағы Литература институдын тоосхан соонда чуртазын хакас газетазынаң палғалыстыр салған. Хабарӌы полып, аалларӌа кӧп чӧріп, чапсых кізілернең тоғасчаң. Анаң газетада очерктер алай хормачы чоохтар сыххлааннар.
Ікінӌі тоғазығ Таштып аалдағы библиотекада полған. Пеер Таштып аймаандағы улуғлар чӧбінің араласчылары, «Алтынай» пірігістің ипчілері паза олаңай хығырығӌылар килгеннер. Ипчілер хакас кӧгенектіг паза поғолығ уғаа сіліг кӧрінгеннер. Кізінің кӧңні ӱлӱкӱндегі чіли чараан.
Республиканың «Хакас чирі» газетазының ӧӧн редакторы Радион Сунчугашев газетаның ӧӧн пӧгіннерінеңер чоохтаан. Мының алнында газетаның тиражы 4 - 5 муңа читчең. Аалларда прайзы даа хакас тілліг полған. Ол туста газетаа пазынары тӧлдең тӧлге парчатхан. Ол сӧбіренің культуразы полған. Газетаа пазынминчатхан кізізер хырт кӧрӌеңнер. Амды чииттер пос тілінең чоохтаспинчалар, пос газетазын паза книга хығырбинчалар, пос кибірлерін улуғлабинчалар. Іди постың чир-сууна хынары соопча, чоныбыс саны хызырылча. Піреезі газета хынығ нимес тіп сылтанча, пістің сағызыбыста газета ӧӧнінде тузалығ поларға кирек. Туза пирчеткен газетаны хығырарға даа хынығ. Аның ӧӧн пӧгіні - хакас тілін хайраллап тилідері, кибірлерні чідірбеске, чоныбыс тархынын азарға, культураны улам пӧзік кӧдірерге.
Тоғазығ тузында
Редакторның сӧстері чыылған чонның чӱреене теңен осхас. Піреезі, турып, пасхазын амох таа газетаа пазынарға чӧптеп сыххан. Сынап улуғлар чӧбінің паза «Алтынай» пірігістің араласчылары ӧткін хайын сыхсалар, Таштып аймаанда газетабысты хығырчатханнарның саны илееде хозыл парар, неке.
Писательлер Анатолий Султреков паза Илья Топоев чайаачы тоғыста хайдағ сидіксіністерге тоғасчатханнаңар чоохтааннар, хакас книгаларын хығырарға чӧп пиргеннер, кізілернің сурығларына нандырғаннар.
Анаң аалӌылар Таштыптағы библиотекаа книгалар паза кип-чоохтарның электроннай дисктерін сыйлап пиргеннер. Сағынчам, таштыптағылар пасчатхан улуснаң тосханӌа чоох алызып алғаннар, аның ӱчӱн Нина Бурнаковаа улуғ алғыс, аның хабазиинаң андағ чапсых тоғазығ иртті. Мындағ тоғазығлар удаа пол турзын тіп чӧптер полған.
Автор :
Тарина БУТОНАЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде