ӦБЕКЕЛЕРІБІСТІҢ ИС-ПАЙЫ
29.04.2022
Хабарлар
Санкт-Петербургтағы материальнай культураның тархын институдының
директоры Андрей ПОЛЯКОВ монографиянаң таныстырча
2022 чыл - Археология чылы. Л.Р.Кызласовтың адынаң чир-суғ ӱгренҷең Хакас национальнай музейде пресс-конференция ирткен
Тоғазығда араласханнар Россиядағы наукалар академиязының Санкт-Петербургтағы материальнай культураның тархын институдының (ИИМК РАН) директоры, тархын наукаларының докторы Андрей Поляков, «Археология паза тархын-культура экспертизазы» Наука-производство пірігізі» ООО-ның директоры Пётр Амзараков, чир-суғ ӱгренҷең национальнай музейнің наука тоғынҷызы, археология экспедициязының устағҷызы Эдуард Киргинеков. Пресс-конференцияны чир-суғ ӱгренҷең Хакас национальнай музейнің директоры Андрей Готлиб апарған.
- Пӱӱн піс ирткен чыллардағы археология табығларын кӧзідербіс. Олар музейзер хайраллаларға саңайға пирілчелер, - тоғазығны асхан музей директоры.
Санкт-Петербургтағы материальнай культураның тархын институды паза Хакасияның ӧӧн музейі читон чылда хада тоғын парирлар. Олар наука чӧптезиин хаҷанох ит салғаннар. Че амғы тоғазығда ол чӧптезігні нааҷылабызарға, пӱӱнгі тусха килістіре алызығлар кирібізерге киректелген. Аннаңар пресс-конференцияда устағҷылар иң пурнада наука чӧптезиинде хол салғаннар. Таныхтирға кирек, пістің музей Россиядағы кӧп археология институдынаң палғалыс тутча.
- Пістің институт Хакас чирінде чӱс чылҷа тоғын парир. Наука тоғызы тиліпче, алнынзар хаалағлар иділче. Музейнең хада тоғынарын узаратчабыс. Чир хасчаң тоғыстарда табылған ниме-нооны музейге хайраллирға мыннаң мындар пир турарбыс. Институдыбыстың кӧп тоғынҷызы Хакасияда наука тоғыстарын пасхан паза пасча. Мында пістің пӧлік пар, аннаңар Санкт-Петербургтаң пеер аалҷылар чіли килбинчебіс. Піс орындағы археологтарның ӧмезіне кірчебіс тиирге чарир. Мин позым Хакасияда 35 чыл тоғын парирбын. Мында чарым чылҷа чуртап парыбысчам.
Хакас чирін ікінҷі чир-суум тіп санапчам, - теен ИИМК РАН-ның директоры Ан-дрей Владимирович.
Анаң тоғазығ араласчылары музейге археология ис-пайын читіргеннер. 2019 чылда ИИМК РАН-ның археологтары 15 кӱрген хасханнар. Олар таштык тузындағы хумартхы орынға орта пол парғаннар. Археологтар анда 63 ниме-ноо таап алғаннар, ӧӧнінде ідістер.
«Археология паза тархын-культура экспертизазы» Наука-производство пірігізі» ООО-ның директоры Пётр Амзараков 2020 чылда Ағбан городтағы чир хасчаң тоғыстардаңар чоохтаан. Ол карасук тузындағы 72 ниме-нооны музейге читірген. Табылған ідістер чахсы хайраллал халтырлар. Олар аймах хоостығлар. Ідӧк холадаң иділген 25 чазанҷых паза ікі пычах табылған. Музейге пирер алнында чыындыны ӱр нааҷылирға киліскен.
Пылтыр Пётр Амзараков археологтарнаң хада Ағбан городтаң ырах нимес орныхчатхан Кӧк хайа аал хыринда чир хасчаң тоғыстар иртіргеннер. Анда олар тесинскай тустағы орынға тоғас парғаннар, чапсых хоостығ тастар таап алғаннар. Тастарны музейзер ағыл килгеннер. Ідӧк холадаң иділген 150 азыра ниме-ноо табылған. Ол чыындыны реставраторларға нааҷылирға пирібіскеннер. Музейге ол ис-пай пӱӱл кӱскӱзін алай пазағы чылда читірілер, толдыразынаң тимде полза.
Археологтарның тоғызы чардыхтарға чарылча. Пастағызы, хумартхы орындағы ис-пайны ал халары. Ікінҷізі, табылған ис-пайны, нааҷылап, чонға кӧзідері. Че полған на археология істезиинің ӧӧн тоғызы - тархын табығларынаңар книгалар сығарары. Анзына илееде чыл парыбысча. Пресс-конференцияда Андрей Поляков ікі монографияның презентациязын иртірген. Улуғ монографияларда материальнай культураның тархын институдының учёнайлары Хакас-Минсуғ ойымында 90 чылда апарған археология тоғыстары чарыдыл парған. Істезігліг тоғыстар «Хронология и культурогенез памятников эпохи палеометалла Минусинских котловин» паза «Могильник Сухое Озеро II как отражение эволюции раннего этапа карасукской культуры» адалчалар.
Автор :
Татьяна ТЮТЮБЕЕВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде