«ИРТӀҢЕР ЧЕЙ ІЗЕРГЕ!»
25.05.2022
Хабарлар
Музей тоғынҷылары Игорь КУРДЮКОВ паза Эльвира САМРИНА экскурсия иртірчелер
Презентация. Ӱр ниместе Ағбанда Л.Р.Кызласовтың адынаң хакас национальнай чир-суғ ӱгренӌең музейде «Чабрец» этнокафенің азылғанын таныхтааннар
Ам іди хығыр турарлар музейзер ааллап килген аалӌыларны наа азылған «Чабрец» этнокафенің ээлері. Іди 18 майда, Музейлернің чоннар аразындағы кӱнінде, республиканың чир-суғ ӱгренӌең музейі позының экспонаттарына хоза экскурсияа килген кізілерні хакас ас-тамаанаң таныстырар киректі тузаланысха кирген. Ол наа программа «Хакас аалның ХІХ чӱс чылның соондағы паза ХХ чӱс чылның пастағы тустарындағы чуртазына кіргені» адалча.
Музейзер килген аалӌыларға «Изеннер» тіп театр оңдайынаң экскурсия иртірерлер. Пастап оларны айраннаң сыйлапчалар паза ирбен отнаң аластапчалар. Анаң кізілер кирткен пӧзік сарчынзар парчалар. Анда аймах ӧңніг чаламалар палғапчалар. Полған на ӧң ниме таныхтапчатханын чоохтапчалар. Анаң кафезер парчалар. Анда оларны хакастарның кибірліг ас-тамаанаң паза аалӌыларны хайди удурлапчатханынаң таныстырчалар.
Хакастар чуртсар кірген аалӌыларны пастап айраннаң сыйлапчалар. Анаң чоох-чаахнаң одырчатхан аразында чей хайнап парча. Аалӌы кізее чірчеде сӱттіг чей пирчелер. Пістің чон чейге харағат, тиин хады пӱрлерін, ах пас паза ирбен оттарны тимнеп салча. Андағ чейні сӱтнең ізерге уғаа татхыннығ!
Пістің чонда чей сығарар оңдайлар аймах-пасха полчалар. Чей ісчең столға хайди даа сӱт алай сливка турғызылча. Кизектіг сахар алай пасха даа тадылығ чиис полза, уламох маңат.
Чірчее алай пиалаа пір улуғ сомнах ах сӱт алай сливка урып, анаң чей хозып, ізіг суғ урчалар. Иб ээзі ипчі аалӌыларға чейні салғытпин оң холынаң читірче.
Мында хайди ӧзімнернең чей хайнадардаңар чӧп пирерге чарир. Іди ирбеннің хурғатхан пӱрлерін, чахайахтарын байховай чейге хозып сығарчалар. Ирбен чейге аба чистегін алай ит пурунны хосса, аның тадии улам татхыннығ пол парадыр.
Ирбен отты тағлар алай тайға пори чирлердең ағыл килчелер. Пістің арығларда олар ӧзібӧкчелер. Пызар синін піліп, тимнеп алзаң, олаңай чейлерге хозып, чыл тооза тузаланарға чарир. Итсе-де, пірее ағырығларға ол киліспинче, аннаңар, имӌідең чӧп сурап, сизіктіг поларға кирек.
Анаң столға ас-тамахтың аймағы салылча. Чайғызын стол ӱстӱнде кӧбізін сӱттең паза ӧзімнердең тимнелген чиис полча. Аалӌылар потхы, талған, аймах чистектердең хайнатхан вареньелер амзапчалар. Хысхы туста иттең тимнелген ас-тамах аймағы поладыр. Оларны прай адап таа полбассың. Хан алай хыйма теен чіӌең нимедең кізі сілегейі азынадох ахча полар. Хайдағ тосхымнығ мал ічегелерінең хайнатхан чарба ӱгре!
Пу прай ниме экскурсияның программазына кірче. Аннаңар азынада чӧптес саларға кирек полар. Амғы туста пістің республиказар пасха чирлердең аалӌылар кӧп арах килері кӧрілче. Кидеркі Европа Россияның чуртағӌыларын позынзар кирбин сыхты. Аннаңар пістің чонның пос чирінің ам даа кӧргелек хайхастығ орыннарынаң танызып алар кӧңні ӧслече.
Соонаң пуох кафеде аалӌыларға хакас сарыннар паза кӧг тиріглерінең ойнапчатханнарын истіп алар оңдай полар.
Автор :
Илья ТОПОЕВ
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде