УЛАМ ЧАХСЫ ТИЛИРГЕ КИРЕК
08.09.2016
Хабарлар
Киҷее Хакасия пазы Виктор Зимин республика правительствозының чыылиин иртірген.
Чыылығда наа ӱгредіг чылынаңар, Хакасияның экономика тилізінеңер, ӧрттең тоғыр режим кирердеңер, аалхонии тоғыстарынаңар паза пасха даа сурығлардаңар чоох парған.
Правительство чыылии кадр-лар алызығларынаң пасталған. Хакасияның туризмҷе хазна ко-митедінің устағҷызына Дмитрий Белоногов турғызылған. Аның алнында ол Хакасия пазының протокол управлениезінің пас-тығы полған. (Хаҷан-да «Хабар» газета ол хакас тілін ӱгренчет-кен устағҷыдаңар пасхан - авт.).
- Алғыстапчам, Дмитрий Георгиевич, наа тоғыснаң паза рес-публикаа туза ағылып тоғынар-ға алғапчам, - теен Виктор Зимин.
Дмитрий Белоногов ідӧк Ха-касияның Аарластығ пічиинең сыйыхтатхан.
Хакасияның пазы, прайзын ирт-кен Піліс кӱнінең алғыстап, пӱӱл республикада 1-ғы классха 8 муң артиинаң олған парғанын таныхтаан. Ідӧк Виктор Зимин Хакасия федеральнай программаа киріл-генінеңер искірген. Аны хоосты-ра республикада ікі наа олған сады паза ікі наа школа пӱдірі-лер.
Наа ӱгредіг чылы республикада хайди пасталғанынаңар Хакасияның ӱгредіг паза наука министрінің орынҷызы Анатолий Бутенко искірген.
Аның чооғынаң, пӱӱл олған садтарынзар 31 муң пала парған, ӱгренҷілер саны - 64 муң артии-наң, студенттер - 11,5 муңҷа. Ӱг-ретчілер вакансиялары толды-разынаң чабылған. Ӱгретчілер-нің 91 проценті - пӧзік ӱгредігліг, 15 проценті - чиит ӱгретчілер. Ідӧк министр орынҷызы чал ах-чазынаң амды сидіксініс чоғыл-даңар искірген, прай ӱгредіг уч-реждениелерінзер ахча толды-разынаң ызылтыр. Паза чоох наа школалар пӱдіриинеңер паза тыхтағ тоғыстарынаңар парған. Хакасияда ікі наа школа тимге сыхча: Катановтағы паза Ис пил-тіріндегі. Бутенконың искірии-нең, наа школалар 1 ноябрьға аз-ыл парарлар. Тыхтағ тоғыстары Тоғыр чулдағы школада ам даа парчаттыр, 28 ноябрьға теере тоозыл парарлар тіп кӧрілче. Ху-бачардағы школаның хоза ӱгре-діг корпузында тыхтағ тоғыста-ры ӱгредіге харығ полбинча, 30 сентябрьға теере ол корпус тим-де полар. Гайдаровсктағы школа нааҷылалған, че Хызыл хара суғдағы школаны тыхтирынаң сидіксіністер пар полған тіп ис-кірген Анатолий Бутенко. Че амды кирек тӱзеділтір, марығ ирті-ріліп, подрядчик табылған, чыл тоозылғанҷа ол школада прай тыхтағ тоғыстары толдырыл парар.
- Иділген тоғыс ӱчӱн алғыс ӧӧнінде Гайдаровсктағы школа-ҷа. Че Хызыл хара суғдағы школа ӱчӱн мағаа уйадыстығ, - та-
ныхтаан Виктор Зимин. - Мин школа директорына сӧс пиргем. Ахча, таап, 9 ай мының алнын-дох ызыбысхабыс. Че орындағы ӱлгӱлер, тізең, пу тусха nip дее ниме итпиндірлер.
Хакасияның пазы пу чыылығ-да чайғыдағы олған лагерьлерін нааҷылирынҷа программа тим-нирге чахығ пирген.
- Прай олған лагерьлерінде тыхтағ тоғыстары киректелче, аннаңар піс оларны нааҷылап саларға кирекпіс, - теен регион устағҷызы.
Ідӧк Виктор Зимин чииттерге чир участоктарын пирҷең про-грамманы ундутпасха чахаан. Чиит улус республикада, халып, чуртирына паза тоғынарына прай ниме идерге кирек тіп таныхтаан ол. ГІаза Хакасияның устағҷызы пенсионерлерні капитальней тыхтағ ӱчӱн тӧлегдең позытчатхан законны чахсылан-дырарға чахаан,
- Улуғ улусты пічіктер соонҷа
чӱгӱр чӧрерінең позыдыбызарға кирек, - пӧгін турғысхан Виктор Зимин.
Хакасияҷа МВД министрі Илья Ольховский сайбағлардаң тоғыр кӱрезіг республикада хайди пар-чатханнаңар искірген. Хайди ол таныхтаан, Хакасия Россияның 10 регионы санына кірче, хай-зында сайбағлар сині тӧреміл хызырылча.
Чыылығда ідӧк чоох ӧрттер сығызарынаң хорғыстығ тус чағдапчатханнаңар парған. Хакасия пазының орынҷызы Владимир Крафт республикада 12 сен-тябрьдаң 1 октябрьға теере ӧрт-тең тоғыр режим кирерге чӧпнең айланған. Пу туста чонға тайға-ларзар чӧрерге чарадылбас. Ха-касияның пазы ол чӧпнең ча-расхан.
Аннаң андар министрлер ка-бинеді чылығ пирҷең тусха тим-ненерінеңер паза Хакасияның экономика тилізін ӱзӱрген. Рес-публиканың экономика минис-трінің пастағы орынҷызы Александр Терещенконы искенде, Хакасияда киректер хомай ни-мес парчаттыр. Кӧзідімге, пістің инфляция сині хазнада иң тӧбін-нернің пірсі полча, промышлен-ностьта ідӧк ӧзіс таныхталча, пӱдіріг тоғыстары синінің ӧзізі узарадылча.
- Пӱкӱлее алза, хомай нимес. Че анзы піске асхынах, улам чахсы тилирге кирек, - теен Виктор Зимин.
Анзына, тізең, республикада тӱзімніг производстволар санын ӧскірерге киректелчеткенін таныхтаан.
Чыылығның халғанҷы сурығ-лары аал хониинаң палғалыстығ полған. Ac кизер тоғыс хайди парчатханынаң пасти, аал хонии ярмаркаларын иртіреріне теере. Ӱӱҷік тамахтарынҷа ярмаркалар, пу чағыннаң пасти, суббота сай иртірілер, ит паза сӱт сатчаң ярмаркалар - айда ікі хати.
Хакасияның пазы аал хонии ярмаркаларын тӧреміл иртір ту-рарға чахып салған паза пістің хой идіне паалар Сибирьде иң тӧбін полчатханын таныхтаан. Мал паза сосха иді пааларынҷа республика ідӧк иң ниик паалығ регионнар санында полтыр.
Автор :
Альберт ТОЛМАШОВ
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде