ПАРЫСТАНҶАҢ ХОЗА ОҢДАЙ ПИРІЛДІ
30.09.2016
Хабарлар
ЧАЙҒЫДАҒЫ ТЫНАҒ СООНАҢ РЕСПУБЛИКА ПАРЛАМЕНТІНІҢ ДЕПУТАТТАРЫ ТОҒЫСХА САҒЫН ПАРТЫРЛАР. ХАКАСИЯНЫҢ ӦӦРКІ ЧӦБІНІҢ XXXI СЕССИЯЗЫНА ИЛЕЕДЕ КІЗІ ЧЫЫЛЫС ПАРҒАН. МЫНДА МУНИЦИПАЛИТЕТТЕР, ГОРОД-АЙМАХТАР ПАСТАРЫ, ОЛАРНЫҢ ДЕПУТАТТАР ЧӦПТЕРІНІҢ КНЕСТЕРІ КӦРІНЧЕТКЕННЕР. СЕССИЯ ӰЗӰРИИНЕ СЫҒАРЫЛҒАН СУРЫҒЛАР ДАА ИЛЕЕДЕ ПОЛҒАН: ПРАЙ 34 СУРЫҒ, ОЛ САНДА НАА ЗАКОН ПРОЕКТТЕРІ, КӰЗІНЕ КІР ПАРҒАН ЗАКОННАРҒА АЛЫЗЫҒЛАР КИРЕРДЕҢЕР ЗАКОН ПРОЕКТТЕРІ, РЕСПУБЛИКА ПРОКУРОРЫНЫҢ ТОҒЫРЛАНЫСТАРЫ ПАЗА ПАРЛАМЕНТ ТОҒЫЗЫНА ТЕЕЛЧЕТКЕН ЧАРАДЫҒЛАР.
СЕССИЯ ТОҒЫЗЫ ХАКАСИЯНЫҢ ӦӦРКІ ЧӦБІНІҢ КНЕЗІ ВЛАДИМИР ШТЫГАШЕВТІҢ УСТААНЫНАҢ ИРТКЕН.
Пірге табығлар кӱнінде, 18 сентябрьда, Хакасия парламентінзер 6 № паза 11 № пip мандаттығ табығ участоктарынаң депутаттар табығлары ирткен. Сессияда табығларда чиңен депутаттарға - Сергей Толстихинге паза Александр Векшинге - полномочиелері пирілген, оларға Хакасияның Ӧӧркі Чӧп кнезі Владимир Штыгашев удостоверениелер читірген, мындох депутаттар тоғынар комитеттер искірілген. Сергей Толстихин экономика политиказынҷа, промышленностьча, пӱдірігҷе паза транспортча комитетсер кірерге чаратхан, Александр Векшин - конституция законнарын сығарарынҷа, законностьча паза правопорядокча комитетсер. Андағ оңдайнаң Хакасияның Ӧӧркі Чӧбінің прай 50 депутады табыл парды.
«Хакасияның республика бюджедінеңер 2016 чылға паза кӧрілген 2017 паза 2018 чылларға» Хакас Республика Законына алызығлар кирердеңер» закон проекті иң пастағылар санында ӱзӱрілген. Таныхтирға кирек, ахчанаң сидік полыбысханда, бюджетке алызығлар кирері дее ӧткін ӱзӱрілче. Хакасияның финанстар министрі Семён Аёшиннің искіриинең, 2016 чылға республика бюджедінің парыстары паза хорадығлары пір тиң хозылар - 970 миллион 900 муң салковайға, дефицит, тізең, алыспас. Федеральнай кіннең республика бюджедінзер 989 миллион 924 муң салковай кipген. 394 миллион азыра салковай бюджеттерні тӱзедерге хабазарына дотация оңдайынаң ызылған, 590 миллион азыра салковай кӧстегліг ызылған, ол санда школалар пӱдіриине - 152,5 миллион салковай, Тӧӧ пазында спорт кінін пӱдіреріне - 100 миллион салковай, ааллардағы ӱгредіг учреждениелерінде физкультуранаң паза спортнаң айғазар оңдайлар тӧстиріне - 30,8 миллион салковай, Россияның «Доступная среда» хазна программазын чуртасха киреріне - 21,3 миллион салковай паза даа пасха кӧстеглерҷе.
Закон проектіне ікі тӱзедіг кірген, полғанын на депутаттар алынҷа ӱзӱргеннер, ӱн пиргеннер. Пастағы тӱзедігҷе улуғ таластар полбаан. Тӱзедіг хоостыра хазнаның аарлығ чаҷыннарын 5 миллиард салковайға теере сығарарға чаратханнар. Пу чарадығ олаңай ла иділбеен. Мындағ чарадығ алар ӱчӱн, федеральнай кіннең сурығны пӧгерге киректелген. Семён Аёшиннің чарытханы хоостыра пу саннарны ирткен неделяда Россияның финанстар министерствозында чаратханнар. Чоохтирға кирек, алында республикаа хазнаның аарлығ чаҷыннарын 3,5 миллиард салковайға теере ле сығарарға чарадылған. Чарадығ республикаа сала «ниик» паза «узун» ахча аларға полысча, хайзы ӧдістерге хорадығларны хай-хай хызырча.
- Облигация ӧдістерін сығарғаны - финанс инструменту хайзы регионнарға сидіксіністерін пӧкчең оңдай полча, аннаң илееде регионнар тузаланчалар, - таныхтаан Хакасияның Ӧӧркі Чӧбінің кнезі Владимир Штыгашев. -Хазнаның аарлығ чаҷыннарын сығарары піске республика бюджедін толдырарынҷа сурығларны табырах пӧгерге полызар.
Пастағы тӱзедігнең депутаттарның кӧбізі чарасхан полза, ікінҷі тӱзедіг хатығ ӱзӱрілген. Аны хоостыра Харатас город 20 миллион салковай сурған. Городха «Ягодка» олған садын пӱдірген подрядчикнең саназарға кирек. Че пу сидік сурығ хаҷаннаң пӧгілбин парир. Республиканың финанстар министерствозы кӧрізінең, городха 20 миллион салковайны позының чирінде тоғынып аларға чарир. Аннаңар устағ-пастаға налогтаң пасха парыстарнаң тоғынарға чӧп пиргеннер. Министерстводағылар, тізең, чӧпнең не нимес, ідӧк ол ахчаны тоғынып алар оңдайларны таап пирерге тимделер.
Владимир Штыгашевтің таниинаң, олох 20 миллионны, Харатасха пирер ӱчӱн, хайдағ-да муниципалитеттең алып аларға кирек. Че андағ хаалаға, ахчанаң сидіксіністер чох полғанда даа, пірдеезі тимде полбаан, амды уламох полған на манит ӱчӱн кӱрезерге тимделер. Тӱзедіг алылбаан, че Харатасха декабрьға теере парыстарынаң тоғынарға чахығ пирілген. Сурығны сыныхтағда тудар республика парламентінің культураҷа, ӱгредігҷе паза наукаҷа комитет кнезі Лариса Карпова.
Андағ оңдайнаң, республика бюджедінің ӧӧн кӧзідіглері 2016 чылға ла алысхан. Парыстар 26 миллиард 526 миллион 131 муң салковайға тиңнел парған, хорадығлар - 27 миллиард 533 миллион 304 муң салковайға, дефицит - 1 миллиард 7 миллион 173 муң салковайға.
Орындағы ӱлгӱлернің закон сығарҷаң сағыснаң сығар правозы пар. Хакасияның Ӧӧркі Чӧбінзер закон сығарҷаң сағыснаң сыхханнар Асхыс аймааның депутаттар чӧбінің кнезі Владимир Зимин паза Асхыс аал чӧбі пазы Марина Анжиганова. Владимир Зимин «Административнай сайбағлардаңар» законның 14-ҷі статьязына алызығлар кирердеңер закон проектінең сыххан.
- Алызығларның ӧӧн пӧгіні аал чӧптерінің бюджет парыстарын ӧскірҷең, полномочиеліг кізілерні ааллардағы административнай сайбағларны ілезіне сығарарға паза тохтадарға кӧӧктірҷең пӧгіннең кирілчелер, - теен Владимир Михайлович.
Андағ оңдайнаң административнай сайбағлар ӱчӱн салылған хатығластар орындағы бюджетсер кір турарлар. Сағам, тізең, олар аймах алай город бюджедінзер кірчелер. Анзы административнай комиссиялар городта алай аймахта ла тӧстелчеткенінең палғалыстығ, сайбағ хайда иділгені санға алылбинча.
Хайдағ даа закон проекті, ӱзӱріге сығарылар алнында, аймах сыныхтағларны иртче, ол пір дее законға тоғыр полбасха кирек. Пу закон проектінде ідӧк тоғырланыс табылған. Аны аларға Россияның Бюджет кодексі чаратпинчатхан, че Хакасияның Ӧӧркі Чӧбінің конституция законнарын сығарарынҷа, законностьча паза правопорядокча комитет кнезі Светлана Могилина ол тоғырланысты чох идер оңдай тапхан: аал чӧбінде ӧнетін праволығ акт алыларға кирек. Алызығлар кӱзне кірзе, орындағы бюджеттернің парыстанҷаң хоза оңдай полар.
Владимир Зиминнің закон проекті ирте халған полза, Марина Анжиганованың закон проектінең правительствода даа, парламенттің орындағы пос устанысча, халыхтар пірігістерінҷе паза нациялар аразындағы хайызығларҷа комитеді дее тоғыр полғаннар. Закон проекті чарытхы, чылығ, газ паза суғ читірерінҷе тоғысты аал чӧптерінең аймахтарға пирерінеңер полған. Марина Алексеевна, закон проектін арачылап, тоғысчы комиссия, президиум алнында чоох тутхан. Сессияда депутаттар алнынзар ол пip дее пічік чох сыххан. Закон проекті иртпезін азынада піліп, ол аннаң чаразарға депутаттарны хатап хығырған.
Михаил Саражаковтың таниинаң, закон проекті ӱзӱрілчеткенде, олар аал чӧптерінзер, аймахтар устағ-пастаанзар айланғаннар. Сидіксіністер сынында парын аал чӧптері чазырбааннар. Че олох туста закон проектін чуртасха кирер оңдайлар даа, тус таа киліспинче. Сидіксіністер кӧп: чылығ пирҷең тус пасталча, ис-пайға право пічіктері чоғыл, ыраххы аалларда аймахха пу тоғысты толдырарға сидік полар. Пу сылтағларнаң депутаттар закон проектінең тоғыр ӱн пиргеннер.
Сессия Россияның Хазна Думазынзар Хакасиядаң табылған депутат Надежда Максимованы алғыстаанынаң тоозылған. Владимир Штыгашев пістің депутатха чахайахтар читірген. Надежда Максимова алғыс сӧстерінең нандырған, чуртағҷыларны, уламох ағаа ӱнін пирген кізілерні, алғыстаан паза Хакасия ӱчӱн, аның ӧӧн сурығларын пӧгерінде хабазарға тимдезін искірген.
Автор :
Наталья СУБРАКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде