ПІС НИМЕ ИҢ КӦП САТЧАБЫС?
25.10.2016
Хабарлар
Пістің регионда кӧп товарлар сығарылча, республика пасха хазналарнаң садығ апарча, кӧп товар экспортха парча, піссер ідӧк илееде продукция килче. Прай ол садығ кирее таможня пастыра апарылча. Аннаңар хайдағ товарлар экспортха парчатханын, республиказар хайдағ продукция килчеткенін хығырығӌыларға піліп аларға чапсых полар тіп сағынчам.
Пастағы теесте чоохтирға кирек, Хакас таможня пістің республикада ла тоғыс апарбинча, ол Хызылчар крайының ӱстӱнзархы чирлеріндегі читі аймахта тоғынча. Че ол аймахтар пасха хазналарнаң кӧп садығ апарбинчалар, прай андағ садығның 99,4 проценті Хакасияа килісче, аннаңар Хызылчар крайындағы аймахтардаңар чоох апарарға кирек чоғыл.
Пӱӱл тоғыс ай аразына Хакас таможня хайдағ тоғыс апарғаннаңар чоохтап, таможняның халыхтарнаң палғалыстар тударынҷа специализі Марина Фишер кӧп саннар адапча. Аның чооғынаң, Хакас таможня пастыра пасха хазналарнаң товарлар айланызы пылтырғызынаң 2,4 процентке тӧбін полған, че оларның кӧдірімінӌе кӧзідім 21,6 процентке ӧс парған.
Экспорт паза импорт операцияларын 48 предприятие паза 11 идінӌек апарған (пылтыр тоғыс ай аразына - 61 предприятие паза 8 идінӌек). Садығ тилекейдегі 49 хазнанаң апарылған. Прай ол садығның 72 проценті Азия-Амыр тиңіс региондағы хазналарға килісче, Евросоюзтағы хазналарға - 10 процент азыра ла. Садығның 85 процентi экспортха килісче, импортха - 15 процент. Кӧп сатчабыс, че асхынах алчабыс.
Хайди сағынчазар, піс ниме иң кӧп сатчабыс? Экспортха парчатхан товарлар аразында пастағы орында турча алюминий паза алюминий фольгазы. Оларға прай экспорттың 92 проценті килісче. Пу пістің садылчатхан ӧӧн товарыбыс, оларны ӧӧнінде алчалар США, Турция, Япония, Корея Республика. Ідӧк алюминий паза алюминий фольгазын хоза 28 хазна алча. Экспортта ікінӌі орында парча Нидерландызар ферромолибден ызылчатханы (прай экспорттын, 3,5 процент!). Хыдатсар чис паза цинк концентраттарын ысчатханы - ӱзінҷі орында (прай экспорттың 3 процентi). Пу товарларны ызары пааларӌа пылтырғызынаң 11 хати ӧс парған, кӧдірімҷе - 28 хати.
Регионнаң ідӧк экспортха ызылғаннар ағас материаллары, сула, отырбалар, ун, макароннар, нымырхалар, папоротник паза пасха даа ниме-ноолар. Экспорт 40 хазназар парған. Садығда ӧӧн партнёрларыбыс полғаннар США, Турция, Япония, Корея Республика, Хыдат. Прай пістің экспорттың 82 проценті пу хазналарға килісче.
Импорттаңар чоохтаза, пӱӱл тоғыс ай аразына пааларӌа импорт 16,5 процентке хызырыл парған. Прай импорт 174 миллион долларға тиңнелген.
Импортта пастағы орында химия промышленнозы продукциязын ағылғаны турча: Австралиядаң, Ирландиядаң, Украинадаң, США-даң паза Бразилиядаң глинозём ағылғаннар, Хыдаттаң - кристаллическай кремний, цинк, сернистай натрий, ідӧк Хыдаттаң паза Литвадаң - фтористай алюминий. Пу товарларға прай импорттың 66 процентi килісче. Ікінӌі орында - Хыдаттаң нефть коксын, ідӧк Бельгиядаң хара тастығ пек, Германиядаң сӱрткі-хайах ағылғаны (прай импорттың 11 проценті). Ӱзінӌі орында - Германиядаң, Хыдаттаң, Итаиядаң паза CШA-даң оборудование ағылғаны.
Ідӧк Хакас таможня тоғынчатхан регионзар анод паза катод блоктарын, тимірдең иділген ниме-нооларны, томат пастазын, кімелні, чеснокты, хурутхан хренні, перецті, чаҷынны, сырларны паза пасха даа оох-теек нимелерні 30 хазнадаң ағылғаннар. Че ол импорттың 83 проценті Ирландиянаң, Хыдатнаң, Австралиянаң, Германиянаң паза Литванаң садығ апарылғанына килісче.
Хайди кӧрчебіс, Россиядаң тоғыр санкциялар кирілген дее полза, пістің республика, кӧп хазналарнаң палғалыс тудып, садығ апарча. Че таныхтирға кирек, пасха хазналарнаң садығ киреен ӧӧнінде пістің алюминий заводтары апарчалар. Оларох постарының производствозына кирек ниме-нооларны садызып алчалар, анаң сығарчатхан продукцияларын экспортха ысчалар.
Автор :
Тимнеен Николай СУЛТРЕКОВ
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде