ӦӦН ПӦГІН - «ХАЛҒАНҶЫ МИЛЯНЫ» УЗАРАДЫБЫЗАРЫ
28.10.2016
Хабарлар
26 ОКТЯБРЬДА ХАКАСИЯНЫҢ ӦӦРКІ ЧӦБІНІҢ 32-ӌі СЕССИЯЗЫ ИРТКЕН. РЕСПУБЛИКАНЫҢ ПАРЛАМЕНТ КНЕЗІ ВЛАДИМИР ШТЫГАШЕВ СЕССИЯНЫ ЧАПСЫХ ХАБАРНАҢ ПАСТААН:
- ЧАРАДЫҢАР МАҒАА ААРЛАСТЫҒ ЧАХЫҒНЫ ТОЛДЫРАРҒА, - ТЕЕН ВЛАДИМИР НИКОЛАЕВИЧ, - ПІСНЕҢ ХАДА ТОҒЫНЧАТХАН АРҒЫЗЫБЫС СЕРГЕЙ ВЛАДИМИРОВИЧ КОМАРОВХА ХАЗНАНЫҢ ПӦЗІК СЫЙИИН ЧИТІРЕРГЕ. РОССИЯ ПРЕЗИДЕНТІНІҢ 2016 ЧЫЛНЫҢ 31 МАРТЫНДА АЛЫЛҒАН ЧАРАДИИ ХООСТЫРА ХАКАСИЯНЫҢ ӦӦРКІ ЧӦП КНЕЗІНІҢ ОРЫНӋЫЗЫ - БЮДЖЕТЧЕ ПАЗА НАЛОГ ПОЛИТИКАЗЫНӋА КОМИТЕТ КНЕЗІ «ЗА ЗАСЛУГИ ПЕРЕД ОТЕЧЕСТВОМ» ОРДЕННІҢ II СТЕПЕНЬНІГ МЕДАЛЬЫНАҢ ТАНЫХТАЛЧА.
Депутаттар ӧріністіг хабарны ізіг айа сабызынаң удурлааннар, Сергей Владимирович парламент кнезінзер маңзыраан, Владимир Николаевич аарластығ медальны депутаттың кӧксіне хаптыр пирген.
Депутаттар кӱн суриина сығарылған сурығлар пічиине алызығлар кирбееннер. Прай 24 сурығ ӱзӱрібізері кӧрілген, ол санда парламент істіндегі сурығлар, наа, пастағы хығырығда апылған закон проекттері паза Хазна Думазынзар закон сығарӌаң сағыстар. Ідӧк Хакасияның Ӧӧркі Чӧбі Россия Правительствозының кнес орынӌызы Ольга Голодецсер ікі айланыс ызарға чаратхан. Сессия тоғызында кибірли араласханнар Хакасия пазының Ӧӧркі Чӧптегі полномочиеліг кізізі Лариса Карамчакова, Хакасияңа ӧӧн федеральнай инспектор Виктор Чернышев, Россияның Хазна Думазының депутады Надежда Максимова паза даа пасхазы.
ВЛАДИМИР НЫРЦЕВ - КОМИТЕТ КНЕЗІ
Чапсых чахығ толдырылған соонаң, депутаттар парламент істіндегі сурығлар ӱзӱриине кірібіскеннер. Чоохтирға кирек, сурығлар удур-тӧдір палғалыстығ полғаннар. Депутат Владимир Нырцев аны бюджетче паза налог политиказынӌа комитеттең сығарарға паза экологияӌа, чир-чайаан ис-пайынӌа паза чир-чайааннаң тузаланарынҷа комитетсер кирерге сурынған. Депутаттар аның кӧңнінең чарасханнар.
Анаң экологияҷа, чир-чайаан ис-пайынӌа паза чир-чайааннаң тузаланарынҷа комитет кнезі Валерий Соболевті кнес орнынаң суурарға чаратханнар. Валерий Фёдорович пастап пу сурығнаң Хакасияның Ӧӧркі Чӧп кнезі Владимир Штыгашевсер айланған, ӱр чоохтасхан соонаң, парламент кнезі аның чарадиинаң чарасхан. Депутаттарның даа пірдеезі Соболевтің кӧңнінең тоғыр полбаан, іди пір комитет кнезінің орны позыдылған. Пуох сессияда депутаттар пу орынға наа кізіні тапханнар. Комитет кнезіне ікі кандидат сығарылған: "Единая Россия" партия фракциязынаң - Владимир Нырцев, ЛДПР-даң - Валерий Келин. Нырцевтің ӱчӱн 36 депутат ӱнін пирген, Келиннің ӱчӱн - 12 ле депутат. Андағ оңдайнаң Владимир Нырцев экологияӌа, чир-чайаан ис-пайынӌа паза чир-чайааннаң тузаланарынӌа комитет кнезіне табылған.
Депутаттар халғанӌы хығырығда "Хакасияда аалдағы старосталардаңар" закон проектін алыбысханнар. Амды аалдағылар пос аалында старостаны табарлар, муниципальнай пӱдістернің, тізең, полған на аалда палғалысчаң кізізі полар, хайзы аалдағы сидік сурығларны пӧгерінде, чуртағҷыларға кирек искіріглерні читір турарға полызар. Чоохтирға кирек, аалда старостаны табар ӱчӱн, пастап муниципалитет уставынзар аны табарынаңар, тоғынар оңдайларынаңар чардыхты кирерге кирек.
Анзын аал чӧптері ле пӧкчелер: кирек пе оларға староста; кирек полза, нинӌе тусха аны таап турарға; тӧлирлер бе олар аның тоғызы ӱчӱн алай ол тикке тоғынар ба?
БЮДЖЕТКЕ АЛЫЗЫҒЛАР, ЧЕ ХАЛҒАНҶЫ НИМЕС
Пу сессияда 2016 чылның, кӧрілген 2017-2018 чылларға республика бюджедіне хатап алызығлар кирілген. Тиксі алза, республика бюджедінің парыстары 33 миллион 876 муң салковайға хызырылча, ол федеральнай бюджеттең кӧстегліг трансферттер хызырылғанынаң палғалыстығ.
Олох туста таныхтирға кирек, 47 миллион 399 муң салковай федеральнай бюджеттең хоза кірген, ол санда: тоғыс чох чуртағҷыларға социальнай тӧлеглер пиреріне - 29 миллион 2 муң салковай; Илбек Ада чаа ветераннарына чурт аларына - 2 миллион 272 муң салковай; льготанаң тузаланчатхан алынҷа чуртағӌыларға им пиреріне - 13 миллион 192 муң салковай; 2015 чылдағы ӧрттерде хазиина ӱрег алған чуртағҷыларға пір хати пирілчеткен пособие тӧлиріне - 1 миллион 400 муң салковай паза 2014 чылда суғ тасхан сылтаанда чурт чох халған чуртағҷыларға чурт сертификаттарын тӧлиріне - 1 миллион 86 муң салковай.
Че хай пірее кӧстеглерҷе федеральнай бюджеттең кірчеткен ахча тиксі 81 миллион 275 муң салковайға хызырылар: алынӌа чуртағӌыларға чурт-коммунальнай полызығлар тӧлиріне - 44 миллион 15 муң салковайға; хығыртығ хоостыра чаа службазын иртчеткен чааӌының азах аар ипчізіне пір хати пирілчеткен пособиені, ідӧк палазына полған на айға пособие тӧлиріне - 9 миллион 627 муң салковайға; іӌе полар ӱчӱн тоғын полбинчатханнарға хазна пособиезін тӧлиріне - 6 миллион 262 муң салковайға.
Республика бюджедінің хорадығлары, тізең, тиксі 2 миллиард 22 миллион 53 муң салковайға хозылча. Иң пастағызын, хорадығлар 33 миллион 876 муң салковайға хызырылғаннар, анаң пос полномочиелерін толдырарына 2 миллиард 55 миллион 929 салковайға хозылғаннар. Ол ахча парар чал ахчазын тӧлиріне, чуртағӌыларға социальнай тӧлеглерні тӧлиріне паза бюджет учреждениелеріне коммунальнай полызығлар, налогтар, палғалыс хорадығларын чабарына.
- Андағ оңдайнаң 2016 чылға республика бюджедінің парызы 26 миллиард 492 миллион 255 муң салковайға тиңнелер, хорадығлар -29 миллиард 555 миллион 357 муң салковайға, дефицит - 3 миллиард 63 миллион 102 муң
салковайға, - таныхтаан Хакасияның финанстар министрі Семён Аёшин. Олох туста дефицит кӧрілген синні аспаан.
Республика парламентінің бюджетче паза налог политиказынҷа комитет кнезі Сергей Комаровтың чооғынаң, алызығлар комитет чыылиинда ӱзӱрілгеннер, аннаңар закон проекті ӱчӱн ӱн пирерге хығырған. Депутаттарның ӧӧн чардығы бюджетке алызығлар кирерінең чарасхан.
ТРАНСПОРТ НАЛОГЫ ӦСКІРІЛЗЕ ДЕЕ ИҢ ТӦБІН ПОЛАР
Налогтарға теелчеткен закон проекттерінӌе депутаттар хайдағ чарадыға килерін хабарӌылар ла нимес, чуртағӌылар даа сағаан полар. Че кӧрілген алызығлар алыл парған. 2017 чылдаң пасти 150 ат кӱзінең кӱстіг двигательліг автотранспорт ӱчӱн налог ставказы ӧскіріл парған, че ол Хызылчар крайының ставказына тиңнел парар. Тиксі кӧрзе, ол иң тӧбін ставкалар санында халар.
- Піс транспорт налогының ӧӧн чардығы кемнең кірчеткенін кӧргебіс, ол - 150-ге теере ат кӱзі двигательліг машина ээлерінең, - чарытхан Сергей Комаров. - Аннаңар алызығлар чуртағӌыларның асхынах чардығына теелер, че олох туста 2017-2018 чылларда республика бюджедіне парыстарны ӧскірерге полызар. Азынада сананыстар хоостыра, 2017 чылда бюджетсер 6 миллион салковай хоза кірер, 2018 чылда - 44 миллион салковай.
Аннаң пасха ідӧк организациялар ис-пайына налогтарға льгота тузы хыйа иділген, аның орнына республика субсидия оңдайынаң хабазарға пӧгінче. "Хызырылған" оңдайнаң налог тӧлепчеткен идінҷектерге ставка 2% хозылча, андағ оңдайнаң ол 12% тиңнелер. Пасхазына даа налог ставкалары хозылған.
Хазна Думазының депутады Надежда Максимованың искіриинең, федеральнай бюджет парызының ӧӧн чардығын нефть паазы тӧбін полғаннаңар чідір салған, че пӱӱнгі кӱнде киректер чахсы саринзар алызарын киречілепчеткен искіріглер пар, аннаңар чағынғы чылларда сидіксіністер пӧгіліп пасталарына ізеніс пар.
Налогтардаңар чоох парчатханда, ідӧк таныхтирға кирек пӱӱнгі кӱнде кӧп санға алылбаан пӱдіріглер парын. Ол ӧӧнінде алынҷа тураларға теелче. Пу сидік сурығ хоостыра Хакасияның Ӧӧркі Чӧбі Хазна Думазынзар закон проектінең сығарға чаратхан. Россияның налог кодексінзер алызығлар кирер сағыс Хакасия пазы Виктор Зиминнің тӧреен, ол республика парламентіне закон проектінең сығар чӧпті часхызынох искірген. Алызығларның ӧӧн сағызы - кізі, чир участогын пӱдірінерге алған соонаң, 10 чыл пазынаң тураны тимге сығарбаза, ол чирге налогты 5 хати кӧп тӧлирге кирек. Тура тимге сығарылған полза, налог ставказы алыспас.
"ХАЛҒАНДЫ МИЛЯ" ЧӦПТЕЗІГНІ УЗАРАДАР ӰЧӰН
2017 чылның 1 июльында "халғанҷы миля" пастыра Хакасия чуртағӌыларының чарытхыны ниик паанаң алӌаң оңдайның кӧрілген тузы тоозылча. Пӱӱнгі туста пу оңдайны узарадарынӌа тоғысты республика ӱлгӱлері апарча.
Хакасияның пазы Виктор Зимин Хазна Думазынзар "Электроэнергетикадаңар" федеральнай законға алызығлар кирердеңер закон проектінең Хазна Думазынзар сығарға чӧптепчеткеннеңер искірген республиканың тарифтерҷе паза энергетикаҷа хазна комитедінің кнезі Марина Пономаренко. "Халғанӌы миля" чӧптезігні 2029 чылның 1 июльына теере узарадарынҷа закон проекті тимнел парған, депутаттар аны Хазна Думазынзар сығарарға чарат салғаннар.
"Правительство чазында" Марина Пономаренко ідӧк Хакасия правительствозы пу сурығны пӧгерінӌе апарчатхан тоғыстаңар искірген. Аның чооғынаң, Хакасияның пастыхтары Россияның энергетика министерствозынаң паза УФАС-наң "халғанӌы миляны" узарадарына хабазарларынаңар чӧптес салғаннар. Че иң ӧӧн сылтағ - Хакасия Сойан Сус ГЭС хорғыс ағылчатхан чирде орныхчатханы! Аннаңар правительство чӧптезіглерні узаратча, ол санда республиканы гидроэлектростанциядаң чарытхыны ниик паанаң алӌаң регионнар санына кирерінӌе пічік тимнелген.
ОЛҒАН ЛАГЕРЬЛЕРІН НААҶЫЛИРҒА
Ідӧк депутаттар пу сессияда Россия правительствозының кнес орынҷызы Ольга Голодецтің адына ікі айланыс ызарға чаратханнар. Пастағызы - аалдағы чонға кирек имнег службаларынзар имңі специалисттерні тартар ӱчӱн, оларға, "Земский доктор" программадағы чіли, 1 миллион салковай пip хати пирердеңер программа тимнирінеңер. Чоох парча психиатр-наркологтардаңар, олған психиатрларынаңар, патологоанатомнардаңар, чарғы-имнег эксперттерінеңер паза пасхазынаңар. Пӱӱнгі кӱнде республикада 44 орынның 24-іне ле кізі алылған, че олар даа хаҷанох килген специалисттер, тынаға сығарға чит парирлар. Пис чыл аразына республиказар 587 имӌі тоғынарға килген полза, чонға кирек службаларзар тоғынарға пір имӌі дее килбеен.
Ікінҷізі - Россияда олғаннарны тынандырӌаң паза хазыхтарын пиктеҷең системаны тилідерінҷе федеральнай хазна программазын тимнирінеңер. Чоохтирға кирек, мындағ айланыс Хакасия пазы Виктор Зиминнің чарадии хоостыра тимнелген. Айланыста хазна программазы хоостыра олған лагерьлерін пӱдіреріне, нааӌылирына паза тиксі тыхтирына федеральнай бюджеттең регионнарға хоза ахча пирерін кӧр саларға киректелчеткені таныхталча.
Автор :
Наталья СУБРАКОВА
Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
29 | 30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 |
Кӱн таңмазы
Хакасияда
Россияда
Тилекейде